Wśród zjawisk, które zaburzają poczucie bezpieczeństwa w sytuacji wewnętrznej respondenci wskazali przede wszystkim na zapaść demograficzną (51 proc.), narastającą biedę i złe warunki życia (48 proc.). Co trzeci (35 proc.) - za realne zagrożenie uznaje wybuch protestów społecznych. Jako potencjalne groźne dla kraju wskazywano również konflikty polityczne, w tym działalność ugrupowań skrajnie prawicowych i nacjonalistycznych.
Dwie piąte badanych dostrzega możliwość kradzieży danych z komputerów instytucji państwowych, a ponad jedna czwarta - 27 proc. - liczy się z atakiem cybernetycznym zakłócającym działanie państwa. Jedna trzecia - 34 proc. - obawia się wzrostu przestępczości.
Z sondażu wynika, że znacznie mniej niepokoi Polaków sytuacja międzynarodowa. 29 proc. liczy się przy tym z zachwianiem bezpieczeństwa energetycznego - przerwami w dostawie energii elektrycznej i gazu, tyle samo wiąże obawy z poważnym kryzysem finansowym i gospodarczym w Europie i na świecie.
Niemal jedna czwarta - 24 proc. - obawia się masowej imigracji do Polski uchodźców z terenów ogarniętych konfliktami. 19 proc. uważa za realny wybuch wojny w Europie, 16 proc. obawia się zbrojnego ataku na Polskę, tyle samo wskazuje na atak terrorystyczny. Możliwy atak nuklearny niepokoi 9 proc. respondentów, po 5 proc. wskazało na utratę suwerenności lub odłączenie się części terytorium od Polski.
- Poczucie, że Polska jest krajem bezpiecznym, jest częstsze niż kiedykolwiek wcześniej w historii badań CBOS, sięgającej końca lat 80. - zauważa ośrodek. Tłumaczy to tym, że Polacy "obserwując, rozwój sytuacji na Ukrainie, skłonni są bardziej zauważać i doceniać stabilizację i poziom bezpieczeństwa w naszym kraju".
Według respondentów największy wpływ na bezpieczeństwo kraju mają władze państwa (89 proc. wskazań), wojsko (87 proc.), NATO (87 proc.), UE (86 proc.), służby specjalne (82 proc.), Stany Zjednoczone (77 proc.) i policja (76 proc.). Ponad połowa - 55 proc. - oceniła, że decydujący wpływ na bezpieczeństwo mają wszyscy obywatele.
87 proc. pytanych oceniło, że swoją rolę w zapewnieniu bezpieczeństwa Polsce dobrze wypełnia straż pożarna. 83 proc. pozytywnie oceniło wojsko. Zdaniem 77 proc. z tej funkcji dobrze wywiązuje się NATO, 75 proc. wystawiło dobre oceny policji, a 74 proc. - Unii Europejskiej.
Za najważniejszy czynnik, od którego zależy bezpieczeństwo, najwięcej badanych - 92 proc. - uznało nowoczesną armię. Respondenci wskazywali także na członkostwo w NATO - 88 proc., wysoki poziom rozwoju gospodarczego - 86 proc. oraz dywersyfikację źródeł energii - 82 proc. odpowiedzi.
Za ważne pod tym względem uznawali także zaufanie obywateli do władzy - 79 proc., zaufanie władzy do obywateli - 73 proc., silne społeczeństwo obywatelskie - 72 procent. 62 proc. dostrzegło związek między poziomem bezpieczeństwa a porządkiem demokratycznym. Wielokulturowe, etnicznie zróżnicowane społeczeństwo sprzyja bezpieczeństwu zdaniem 17 proc. ankietowanych, zarazem ponad połowa - 52 proc. - uważa, że takie zróżnicowanie zmniejsza bezpieczeństwo.
Niemal dwie trzecie respondentów (64 proc.) uważa, że nie ma obecnie zagrożenia dla niepodległości Polski. Obawę taką wyraża co czwarty (26 proc.) ankietowany. Najczęstszym źródłem obaw o suwerenność Polski jest - od 1991 r. - Rosja (przedtem ZSRR). Osoby dostrzegające groźbę utraty lub ograniczenia suwerenności Polski najczęściej wskazywały na imperialną politykę Rosji i konflikt na Ukrainie. Rzadziej formułowano obawy związane wprost z agresją militarną ze strony Rosji lub innego państwa, sporadycznie wskazywano na terroryzm i islamski radykalizm.
Mimo pozytywnych ocen instytucji powołanych do zapewnienia bezpieczeństwa wśród uczestników sondażu przeważała opinia, że Polska nie jest dobrze przygotowana do działania w razie zagrożeń. Zdaniem 56 proc. badanych Polska nie jest przygotowana na przerwy w dostawach energii. Zdaniem 54 proc. nie jest gotowa na klęskę żywiołową, a w opinii 57 proc. pytanych nie jest gotowa na tradycyjną wojnę - agresję militarną na dużą skalę. Na agresję niekonwencjonalną - "zielone ludziki" i inne formy dywersji - Polska nie jest gotowa zdaniem 48 proc. pytanych.
Zdaniem 53 proc. kraj nie jest przygotowany na atak terrorystyczny, a 51 proc. - na katastrofę ekologiczną.
By zwiększyć bezpieczeństwo, należy rozwijać armię zawodową i rezerwy - uznało 90 proc., zacieśnić współpracę obronną w ramach UE (86 proc.), w ramach NATO (84 proc.), zwiększyć wydatki obronne (80 proc.), przywrócić obowiązkową służbę wojskową (53 proc.).
Mimo poparcia dla rozwijania współpracy w ramach NATO 72 proc. ankietowanych opowiedziało się przeciw rozmieszczeniu w Polsce broni jądrowej. Za stacjonowaniem tego typu broni było 15 proc. pytanych.
Badanie zostało przeprowadzone 6-16 listopada br. na 934-osobowej reprezentatywnej losowej próbie dorosłych mieszkańców Polski, metodą bezpośrednich wywiadów w domu respondenta.
PAP/asop