Logo Polskiego Radia
polskieradio.pl
Katarzyna Karaś 01.03.2015

Nie żyje ksiądz infułat Józef Sondej. Miał 101 lat

Duchowny zmarł w sobotę, 28 lutego, w Szpitalu Wojewódzkim nr 2 w Rzeszowie. Był kapelanem Armii Krajowej i "Solidarności" Rzeszów, wieloletnim proboszczem rzeszowskiej Parafii Chrystusa Króla, duszpasterzem młodzieży akademickiej. Został odznaczony Krzyżem Wielkim Orderu Odrodzenia Polski.
Zdjęcie ilustracyjneZdjęcie ilustracyjneBeverlyLR/freeimages.com/cc

Ksiądz Józef Sondej urodził się 1 marca 1914 roku w Mazurach. W 1934 roku rozpoczął studia w Seminarium Duchownym w Przemyślu. 25 czerwca 1939 roku został wyświęcony na księdza. W tym samym roku został wikariuszem Parafii Narodzenia Najświętszej Maryi Panny we Frysztaku. W 1941 roku złożył przysięgę i wstąpił do Armii Krajowej jako kapelan placówki Frysztak.
W 1946 roku przeniesiono go do Strzyżowa. Był tam wikariuszem w Parafii Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny i katechetą Gimnazjum Kupieckiego i Liceum Handlowego oraz opiekunem Sodalicji Mariańskiej. Wśród podległej mu młodzieży powstała tajna organizacja młodzieżowa Demokratyczna Armia Krajowa.
1 kwietnia 1949 roku został katechetą II Gimnazjum w Rzeszowie, co uchroniło go przed aresztowaniem. W kwietniu 1950 roku członkowie Demokratycznej Armii Krajowej zostali zatrzymani przez Urząd Bezpieczeństwa. Jesienią 1949 roku, po usunięciu przez władze religii z programu nauczania, został przeniesiony do Jarosławia, gdzie był katechetą w szkole budowlanej.
20 października 1955 roku został proboszczem Parafii Chrystusa Króla w Rzeszowie. W wyniku działalności księdza Sondeja i współpracujących z nim kapłanów oraz wiernych, na terenie jego parafii, wbrew oporowi ówczesnych władz administracyjnych, powstało sześć nowych punktów duszpasterskich. Przez cały ten okres zmarły był bardzo szykanowany przez władze komunistyczne, nękano go przesłuchaniami prokuratorskimi, rozprawami sądowymi i nakładanymi grzywnami. Był też intensywnie inwigilowany.
Ksiądz Sondej doceniał znaczenie pracy duszpasterskiej z młodzieżą akademicką. Powołał Duszpasterstwo Akademickie (istnieje do dziś), zorganizował też Studium Katolickiej Nauki Społecznej Kościoła. Udzielał też potajemnie ślubów i chrzcił dzieci wierzących partyjnych.
Aktywnie wspierał opozycję polityczną w PRL, m.in. w lutym 1981 roku rolników z NSZZ "Solidarność" RI strajkujących w siedzibie byłej WRZZ (m.in. odprawiał msze święte i głosił homilie). W stanie wojennym, w jego pierwszych dniach, ukrywał w kościele działaczy "Solidarności", a następnie organizował pomoc duchową i materialną rodzinom osób internowanych. Później udostępniał salę katechetyczną na spotkania działaczy odradzającego się niezależnego ruchu chłopskiego.
W 1994 roku przeszedł na emeryturę. 14 listopada 1995 roku został honorowym obywatelem miasta Rzeszowa. 13 lutego 2008 roku został odznaczony przez prezydenta Lecha Kaczyńskiego Krzyżem Wielkim Orderu Odrodzenia Polski za wybitne zasługi dla niepodległości Rzeczypospolitej Polskiej, za działalność na rzecz przemian demokratycznych, za kształtowanie moralnej i patriotycznej postawy młodzieży.
Wikipedia, IAR, kk