Po raz pierwszy zwierzchnik prokuratorów zostanie wyłoniony w drodze konkursu. Krajowa Rada Sądownictwa
wysłuchała pierwszych czworo kandydatów. Byli to: prokurator Prokuratury Krajowej Anna Adamiak, sędzia Sądu Okręgowego Warszawa-Praga Małgorzata Bańkowska, szef prokuratury okręgowej w Ostrowie Wielkopolskim Andrzej Biernaczyk i były zastępca prokuratora generalnego Jerzy Engelking.
W wyniku zmian ustawowych nastąpi oddzielenie funkcji prokuratora generalnego od funkcji ministra sprawiedliwości, co ma zapewnić prokuraturze apolityczność.
W czasie wysłuchań wybrany członek Krajowej Rady Sądownictwa przedstawia referat na temat konkretnej kandydatury. Później jest czas na pytania członków Rady do referenta i samego kandydata. Na dziś zaplanowano przesłuchania 6-ciorga z 16-tu kandydatów, na przesłuchanie każdego z nich przeznaczono godzinę.
Niezależność nie jest mitem
Kandydaci podkreślają, że najważniejsza jest niezależność prokuratury i walka z przewlekłością postępowań. Prokurator Anna Adamiak oświadczyła, że jest apolityczna i będzie działać tylko w interesie wymiaru sprawiedliwości. Podkreśliła, że prokuratorzy powinni uwierzyć, iż niezależność nie jest mitem.
Sędzia Małgorzata Bańkowska mówiła, że ustawowe rozdzielenie funkcji prokuratora generalnego i ministra sprawiedliwości jest dla prokuratorów szansą na autentyczną niezależność. Kandydatka na stanowisko prokuratora generalnego powiedziała, że obecnie brak niezależności prokuratorów jest rażąco widoczny na salach sądowych.
Także prokurator Andrzej Biernaczyk uważa, że prokuratura podlega obecnie naciskom politycznym, a rozdzielenie funkcji prokuratora generalnego i ministra sprawiedliwości powinno być wstępem do gruntownej reformy w funkcjonowaniu prokuratury.
Tymczasem Jerzy Engelking uważa, oddzielenie funkcji prokuratora generalnego od ministra sprawiedliwości osłabi rangę prokuratora generalnego i całej prokuratury. Zdaniem Engelkinga,
w nowej sytuacji prawnej, po rozdzieleniu funkcji prokuratora i ministra, Prokurator Generalny powinien zostać organem konstytucyjnym i mieć prawo do inicjatywy ustawodawczej. W przeciwnym razie może dojść do łamania niezależności prokuratorów. Jerzy Engelking przypomniał, że również w nowym porządku prawnym prokuratorom grozi postępowanie dyscyplinarne za niewykonanie poleceń przełożonego.
Wśród 16 kandydatów na prokuratora generalnego są prokuratorzy i sędziowie, między innymi dwaj byli wiceprokuratorzy generalni Kazimierz Olejnik i Jerzy Engelking oraz były wiceminister sprawiedliwości i były prokurator krajowy Marek Staszak.
Nazwiska dwóch rekomendowanych kandydatów opinia publiczna pozna najwcześniej w czwartek - powiedział IAR szef Rady sędzia Stanisław Dąbrowski.
Nowy prokurator generalny ma rozpocząć urzędowanie w kwietniu.
Fundamentalna zmiana
Minister sprawiedliwości Krzysztof Kwiatkowski ocenia oddzielenie funkcji szefa prokuratury od władzy wykonawczej jako zmianę fundamentalną: "Trudno nie zauważyć, że minister sprawiedliwości wybierany jest z klucza politycznego. Większość krajów europejskich po latach doświadczeń postanowiła oddzielić to stanowisko od funkcji prokuratora" - dodał minister sprawiedliwości i ciągle jeszcze prokurator generalny.
Minister Kwatkowski dodaje, że naciskom ze strony zwierzchników na prokuratorów prowadzacych poszczególne śledztwa ma z kolei zapobiec inny zapis ustawowy. Jest to obowiązek przekazywania poleceń dotycząch śledztw na piśmie i dołączania do akt sprawy.
Przewodniczący Krajowej Rady Sądownictwa Stanisław Dąbrowski podkreślił, że niezależności prokuratury od władzy politycznej będzie sprzyjała kadencyjność pełnienia funkcji prokuratora generalnego. Będzie on wybierany na 6 lat, a następnie przejdzie w stan spoczynku bez możliwości ponownego wyboru.
Informacyjna Agencja Radiowa (IAR)