„Morzono nasz naród głodem. Jednocześnie zabijano naszą inteligencję, duchowieństwo, działaczy politycznych, społecznych i kulturalnych" - podkreślał prezydent Wiktor Juszczenko podczas obchodów upamiętniających ofiary Wielkiego Głodu.
Liczbę mieszkańców radzieckiej Ukrainy, którzy zmarli w wyniku sztucznie wywołanego kryzysu żywnościowego w latach 1932-1933 szacuje się na od 7 do 10 milionów.
Prezydent Wiktor Juszczenko powiedział, że dopiero teraz udało się pokazać prawdę o Wielkim Głodzie. Jest to dopiero początek prac nad udokumentowaniem tej tragedii.
Prezydent poinformował, że dotąd udało się ustalić nazwiska jedynie 2 milionów ofiar. Jednak już teraz można stwierdzić, że to było ludobójstwo.
Tymoszenko: najważniejsza jest niezależność
Premier Julia Tymoszenko w specjalnym oświadczeniu podkreśliła, że ta tragedia nauczyła Ukraińców, aby dbali o swoją niezależność. „Tylko ona jest gwarancją tego, że podobna katastrofa nie powtórzy się już nigdy" - czytamy w liście Tymoszenko.
W czasie Wielkiego Głodu Polacy dzielili los swoich sąsiadów - Ukraińców, Rosjan, Czechów i Niemców. Tak było na przykład we wsi Nowy Zawód pod Żytomierzem. Historyk z tamtejszej szkoły Wołodymyr Denisewycz powiedział Polskiemu Radiu, że Wielki Głód był mechanizmem, który miał zmusić ludność wiejską do wstępowania do kołchozów. „Władza nie patrzyła na nich, jak na Polaków, a jak na ludzi, którzy mieli pracować w kołchozach" - podkreślił.
Miliony zagłodzono
Maja Lutaj z żytomierskiego uniwersytetu powiedziała Polskiemu Radiu, że władze zmuszały wsie do wykonania nierealnych planów zbiorów zbóż. Jeżeli plan nie był wykonany, to wieś była wpisywana na czarną listę. Była ona blokowana przez wojsko, ze sklepów zabierano wszystko, co tam było, czyli zapałki, sól i naftę. „Ludzie nie mogli uciec ze wsi. W ten sposób byli skazani na umieranie" - zaznaczyła. Te działania przyniosły efekt, ludzie ze strachu i głodu wstępowali do kołchozów, aby tam dostać cokolwiek do jedzenia.
Szacuje się, że w szczytowym momencie Wielkiego Głodu umierało około 25 tysięcy ludzi dziennie. Wyginęły całe wsie, odnotowano liczne przypadki kanibalizmu. Była to jedna z największych tragedii XX wieku.
Z ujawnionych w 2006 roku dokumentów NKWD wynika, że klęska głodu była sztucznie wywołana przez komunistyczne władze Związku Radzieckiego, które obawiały się ukraińskich dążeń narodowych, zagrażających jedności ZSRR. Bezpośrednią przyczyną była przymusowa kolektywizacja wsi oraz bezwzględna egzekucja narzuconych chłopom obowiązkowych, nieodpłatnych kontyngentów, przekraczających ich możliwości produkcyjne.
Trzy lata temu parlament Ukrainy przyjął ustawę uznającą Wielki Głód za ludobójstwo. Podobne akty uchwaliło 26 innych krajów, w tym Polska. Parlament Europejski uznał tę tragedię za "wstrząsającą zbrodnię przeciwko ludności Ukrainy i przeciwko ludzkości". W maju tego roku służba bezpieczeństwa Ukrainy wszczęła śledztwo w sprawie "Hołodomoru", jako zbrodni ludobójstwa.
Uznaniu Wielkiego Głodu za ludobójstwo sprzeciwia się Rosja, która uważa, że tragedia dotknęła nie tylko Ukrainę, lecz także inne republiki ówczesnego ZSRR.
Koncert dedykowany ofiarom Wielkiego Głodu
Koncert muzyki cerkiewnej i ukrainskiej w wykonaniu chóru "Żurawie" odbędzie się w Katolickim Uniwersytecie Lubelskim. Koncert dedykowany jest ofiarom Wielkiego Głodu na Ukrainie, którego 76 rocznicę dziś obchodzimy.
Jak mówi ksiądz mitrat Stefan Batruch, organizatorzy i uczestnicy koncertu chcieli w ten sposób połączyć się z tymi, którzy będą oddawać hołd milionom ofiar Wielkiego Głodu.
Koncert chóru "Żurawie" rozpocznie się o godzinie 19:00 w auli im. kardynała Wyszyńskiego KUL. Jest to jeden z punktów odbywających się dziś w Lublinie uroczystości ku czci Św. Jozafata.
Informacyjna Agencja Radiowa (IAR), Piotr Pogorzelski