Do priorytetów naszego kraju jako członka Rady Bezpieczeństwa zaliczył wzmocnienie prawa międzynarodowego, promocję ochrony cywilów w konfliktach zbrojnych oraz popieranie pokojowego rozwiązywania konfliktów.
Minister przypomniał, że w maju ubiegłego roku podczas prezydencji w RB, Polska zorganizowała dwie debaty na wysokim szczeblu poświęcone przestrzeganiu prawa międzynarodowego w kontekście utrzymania pokoju międzynarodowego, bezpieczeństwa i ochrony cywilów w konfliktach zbrojnych. Koncentrowały się one na międzynarodowym prawie humanitarnym.
Konieczność ochrony cywilów
Czaputowicz przedstawił ważne z polskiej perspektywy wyzwania dla międzynarodowego prawa humanitarnego, podkreślając zwłaszcza konieczność ochrony cywilów.
- Celu, jakim jest zminimalizowanie cierpień ofiar wojen i konfliktów, nie można osiągnąć bez zapewnienia humanitarnej pomocy. Międzynarodowe prawo humanitarne służy tym, którzy doświadczają okrucieństw. Musi być także skutecznym narzędziem dla tych, którzy dostarczają pomocy humanitarnej - stwierdził minister Czaputowicz.
Postanowienia konwencji haskiej i genewskiej dotyczące prawa humanitarnego zaliczył do największych osiągnięć we współczesnym prawie humanitarnym. Jak jednak zauważył, nowe konflikty dowiodły, że jest w tym zakresie wiele luk i sprzeczności. Apelował o ustosunkowanie się do tej kwestii i progresywne myślenie. Nawoływał m.in. do usprawnienia operacji pokojowych mających na celu ochronę cywilów. Jako szczególnie ważną Czaputowicz określił rolę edukacji, szkolenia i mediów, w tym mediów społecznościowych.
Zapewniając, że Polsce zależy na wzmocnieniu prawa humanitarnego, mówił o łączących się z tym działaniach. Przypomniał o wsparciu naszego kraju przed ośmioma laty dla idei ustanowienia forum umożliwiającego krajom dyskusję na temat zagadnień międzynarodowego prawa humanitarnego, jego wcielania i rozpowszechniania. Wezwał wszystkich do przyjścia w sukurs tej inicjatywie.
Czaputowicz wskazał na zalety współpracy m.in. z Międzynarodowym Komitetem Czerwonego Krzyża. Mówił też o współdziałaniu z PCK. Powiadomił zgromadzonych o organizowaniu przez władze RP wespół z Polską Szkołą Międzynarodowego Prawa Humanitarnego corocznego kursu dla studentów, profesjonalistów oraz woluntariuszy z różnych organizacji na temat międzynarodowego prawa humanitarnego. Wspomniał zarazem o konkursie nagradzającym najlepsze testy studentów i absolwentów uczelni na temat międzynarodowego prawa humanitarnego.
Warsaw Humanitarian Expo
Minister powiadomił o planach zorganizowania w czerwcu targów humanitarnych Warsaw Humanitarian Expo. Wyraził nadzieję, że wezmą w nich udział wszyscy zainteresowani, koordynując wysiłki na rzecz przestrzegania prawa humanitarnego na całym świecie. Będzie to - dodał - platforma dla przedstawicieli organizacji pozarządowych, instytucji międzynarodowych i naukowców w celu zbadania kwestii związanych ze zobowiązaniami prawnymi podmiotów humanitarnych.
- Podsumowując, pragnę powtórzyć, że przestrzeganie i wzmacnianie zasad międzynarodowego prawa humanitarnego pozostaje podstawowym obowiązkiem Organizacji Narodów Zjednoczonych i jej państw członkowskich. Polska będzie wciąż angażować się w tym zakresie podczas swojego członkostwa w Radzie Bezpieczeństwa i poza nią - konkludował szef polskiej dyplomacji.
Według "Global Humanitarian Overview 2019", opublikowanego przez Biuro Narodów Zjednoczonych do spraw Pomocy Humanitarnej
(OCHA), co najmniej 2 mld ludzi na całym świecie żyje na obszarach dotkniętych niestabilnością, konfliktami i przemocą. W wyniku konfliktów przesiedlonych jest więcej ludzi niż w poprzednich latach, a liczba przymusowych przesiedleńców wzrosła z 59,5 mln w 2014 roku do 68,5 mln w 2017. Klęski żywiołowe i zmiany klimatyczne mają również poważny wpływ na tę sytuację. Dotykają średnio 350 mln ludzi rocznie i powodują miliardy dolarów szkód.
W czasie posiedzenia RB, które prowadził niemiecki minister spraw zagranicznych Heiko Maas, przemawiali też m.in. przewodniczący Międzynarodowego Komitetu Czerwonego Krzyża (MKCK) Peter Maurer oraz zastępca sekretarza generalnego ONZ ds. humanitarnych Mark Lowcock.
mr