Logo Polskiego Radia
IAR
Damian Nejman 09.06.2021

Wystawa "Pamięć Polski". Wśród eksponatów wyjątkowa kolekcja płyt Polskiego Radia

Bezcenne dokumenty, w tym rękopisy wybitnych twórców, pięć traktatów astronomicznych Jana Heweliusza, czy kolekcja płyt gramofonowych Polskiego Radia - to obiekty, które dołączyły do wcześniejszych prawie sześćdziesięciu, obecnych na Polskiej Liście Krajowej Programu UNESCO "Pamięć Świata".

Przed Kordegardą - Galerią Narodowego Centrum Kultury otwarto wystawę "Pamięć Polski" - poświęconą historii nowych obiektów na liście UNESCO.

Belweder_1200.jpg
Kolekcja płyt Polskiego Radia z certyfikatem UNESCO. W czwartek w Belwederze uroczystość wręczenia

Wśród tych, które na nią wpisano, znalazła się między innymi kolekcja 93 oryginalnych, stalowych płyt gramofonowych Polskiego Radia z nagraniami z września 1939 roku. Paweł Pietrzyk, naczelny dyrektor Archiwów Państwowych podkreślił, że pierwszy raz na listę trafiły materiały dźwiękowe. Jak zaznaczył, nagrania te "cudem przetrwały".

Wskazał na "przekaz, który na nich jest zawarty i okoliczności, w jakich powstały". - Komitet nie miał żadnych wątpliwości, by wpisać je na listę - mówił.

Posłuchaj
00:21 11126966_2.mp3 "Pamięć Polski" Wystawa plenerowa przed Kordegardą (IAR)

 

Kolekcja płyt zawiera, między innymi, przemówienia prezydenta walczącej stolicy Stefana Starzyńskiego, ministra spraw zagranicznych Józefa Becka, pułkowników Wacława Lipińskiego i Romana Umiastowskiego oraz reportaże amerykańskich i angielskich korespondentów z broniącej się stolicy. Są też wreszcie komunikaty porządkowe dla mieszkańców Warszawy - czytane m.in. przez Jeremiego Przyborę. 

PolskieRadio24.pl

Czytaj także:

Płyty zostały uratowane przez pracowników Polskiego Radia, którzy przed zajęciem rozgłośni przez Niemców wynieśli je i ukryli w prywatnych domach. Po wojnie utracono kontakty do miejsc i osób, u których depozyt z września 1939 roku był przechowywany, zatem uważano, że i on zaginął bezpowrotnie. Jednak po 40 latach część depozytu - licząca 93 płyty - została zwrócona do Polskiego Radia.

"Niebywałe dziedzictwo"

- To rzeczywiście dziedzictwo niebywałe, wyjątkowe, które dokumentuje przeszłość. Robi to w taki sposób, którego nie da się zafałszować. Głos prezydenta Starzyńskiego, głos ministra Józefa Becka, głosy oficerów i spikerów skierowane do mieszkańców, to są komunikaty porządkowe. To są zapisy przeszłości, one dowodzą historii - mówiła o kolekcji Agnieszka Kamińska, prezes Polskiego Radia.

Posłuchaj
00:51 11126947_1.mp3 Pamięć Polski. Wystawa plenerowa przed Kordegardą. Relacja Agaty Woźniak (IAR)

  

Płyty zostały uratowane przez pracowników Polskiego Radia, którzy przed zajęciem rozgłośni przez Niemców wynieśli je i ukryli w prywatnych domach. Agnieszka Kamińska powiedziała, że zachowała się niespełna połowa z nich, a losy części kolekcji wciąż pozostają nieznane.

- Mamy nadzieję, że pozostałe płyty się odnajdą. Mamy powody podejrzewać, że reszta kolekcji znajduje się w kraju. Mam nadzieję, że nie została zniszczona, tak jak nie została zniszczona kolekcja tych 93 płyt. Po czterdziestu latach apele o przeszukanie domowych archiwów poskutkowały - część tych płyt się odnalazła - mówiła Agnieszka Kamińska.

Stefan Starzyński_1200.jpg
Wystawa "Pamięć Polski". Nowe obiekty na Liście Krajowej programu UNESCO

***

Wystawa w Warszawie będzie dostępna do 30 czerwca. Następnie pojawi się w kolejnych miastach, z których pochodzą obiekty wpisane na listę. Przedstawione na wystawie dokumenty jutro podczas gali w Belwederze zostaną oficjalnie uhonorowane wpisem na Polską Listę Programu UNESCO.

Lista została zainaugurowana w 2014 roku. Zbiór jest cyklicznie uzupełniany o kolejne pozycje.

dn