Na tablicy zawieszonej na budynku Polskiego Radia widnieje napis: "Radiowcom spoza żelaznej kurtyny, którzy w latach zimnej wojny nieśli do kraju wolne słowo - Polskie Radio 2011".
Podczas uroczystości prezes Polskiego Radia Jarosław Hasiński przypomniał ogrom zmian, jakie się w Polsce dokonały, bo tablicę umieszczono w miejscu, gdzie w czasach komunizmu działała reżimowa rozgłośnia.
Honorowy patronat nad jubileuszem 85-lecia Polskiego Radia, w ramach którego zorganizowano konferencję "Radia Wolności", objął prezydent Bronisław Komorowski.
Minister Jan Lityński, przedstawiciel Kancelarii Prezydenta, podkreślał ogromną rolę RWE dla rodaków w Polsce i działaczy opozycji. – Fakt, że istniała Radio Wolna Europa, był niezwykle ważnym elementem naszego działania i poczucia bezpieczeństwa – mówił Jan Lityński.
Wolne radio to skarb
Podczas otwarcia spotkania minister w Kancelarii Premiera Władysław Bartoszewski wspominał swą 18-letnią współpracę z rozgłośnią w Monachium. Powiedział, że wolne radio informacyjne "jest skarbem".
Władysław Bartoszewski podkreślił, że spędził sześć i pół roku w komunistycznych więzieniach, gdzie razem z innymi więźniami politycznymi był całkowicie odcięty od świata. Po wyjściu za mury ogromne wrażenie zrobiła na nim audycja Radia Wolna Europa, którą udało mu się usłyszeć. – To była pierwsza audycja (Józefa – przyp. red.) Światły. Mój odbiór był na granicy ekstazy i histerii, bo nagle głodny dostał do jedzenia, spragniony dostał do picia – mówił Władysław Bartoszewski.
W konferencji wzięli udział dawni szefowie i dziennikarze kierujący programem Rozgłośni Polskiej RWE, Głosu Ameryki, sekcji polskich BBC, Radia France Internationale i Deutsche Welle, a także byli pracownicy podziemnego Radia Solidarność, wśród nich twórca tego radia w Warszawie senator Zbigniew Romaszewski.
Daniel Fried z amerykańskiego Departamentu Stanu w odtworzonym na telebimie wystąpieniu skierowanym do uczestników spotkania przypomniał, że audycje Radia Swoboda i Radia Wolna Europa były słuchane za żelazną kurtyną przez dwa pokolenia. Były amerykański ambasador w Warszawie podkreślił, że to rząd Stanów Zjednoczonych uruchomił rozgłośnie i że to był jeden z lepszych pomysłów USA.
Jednak to nie Amerykanie zapełniali programy tych stacji treścią - podkreślił Fried. Autorami byli Polacy, Węgrzy, Czesi, Estończycy, przedstawiciele innych zniewolonych narodów. Stany nie chciały narzucać wolności, ale umożliwić narodom szukanie jej na własną rękę. W tamtych latach sowiecka propaganda nazywała te radiostacje "gniazdami emigracyjnej reakcji" i "narzędziami amerykańskiego imperializmu".
Daniel Fried podkreślił, że Polska jest dziś wolna, jest w Unii Europejskiej, ale "praca RWE musi być kontynuowana, jak to robi telewizja Biełsat na Białorusi czy radio Farda w Iranie".
Zacytuję mojego prezydenta:"Będziemy wciąż służyli za głos tym, którzy są niemi, ponieważ częścią ceny za naszą wolność jest wspieranie wolności innych. Za waszą wolność i naszą" - powiedział ambasador Fried.
Dramatyczny apel
Podczas konferencji, połączono się poprzez internet z Mińskiem. Współpracownik nadającej na Białoruś Telewizji Biełsat , Michał Jańczuk, zwrócił się do zebranych z dramatycznym apelem o pomoc, przede wszystkim informacyjną.
„To jest absolutnie kluczowe. Białorusini nie wiedzą, co się dzieje w ich kraju. W tej chwili na Białorusi nie ma prawa. Jest aparat bezpieczeństwa, który zerwał się z łańcucha” - mówił dziennikarz Biełsatu.
Podkreślił, że reżim Aleksandra Łukaszenki nasila represje. Nowa fala prześladowań nastąpiła w ostatnich dniach - dodał Michał Jańczuk.
Radia Wolności
Na portalu polskieradio.pl ruszył specjalny serwis internetowy "Radia Wolności". Słuchacze znajdą tu 10 tysięcy archiwalnych dźwięków Radia Wolna Europa i innych rozgłośni, które można było przed 1989 rokiem usłyszeć w Polsce. Docelowo w serwisie znajdzie się 20 tysięcy dźwięków. Zaawansowana wyszukiwarka pozwoli słuchaczom na przesłuchanie konkretnych audycji.
Korzystający z serwisu będą mogli wysłuchać m.in. słynnego cyklu RWE "Za kulisami bezpieki i partii" - wspomnień Józefa Światły, wysokiego funkcjonariusza Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego, uciekiniera z Polski, który ujawnił kulisy działania władzy stalinowskiej. Usłyszeć można także m.in. głosy: gen. Władysława Andersa, Witolda Gombrowicza, Józefa Czapskiego, Jana Nowaka-Jeziorańskiego.
Jak zaznaczył dyrektor portalu polskieradio.pl, były szef warszawskiego biura RWE, Andrzej Mietkowski, portal uruchomiony został w tzw. wersji beta, oznacza to, że nie jest to jeszcze dopracowana wersja, mogą znaleźć się nieścisłości w opisach plików lub mogą one mieć słabą jakość; wszystkie te mankamenty mają być wyłapywane i naprawiane. "Nie chcieliśmy czekać z uruchomieniem portalu" - wyjaśnił Mietkowski. Dodał, że portal będzie wzbogacany o kolejne nagrania. Mają zostać dołączone materiały archiwalne Głosu Ameryki, Deutsche Welle, Radia Sztokholm i innych stacji, nadających do Polski przed 1989 r.
rk, mch
Zobacz serwis "Radia Wolności" >>>