68. Rocznica Akcji pod Arsenałem. Prezydent Komorowski jest z harcerzami

Na Placu Piłsudskiego z druhami spotkał się prezydent Bronisław Komorowski.

Akcja pod Arsenałem odbyła się 26 marca 1943 roku. Była jedną z najważniejszych akcji zbrojnych Grup Szturmowych Szarych Szeregów, późniejszego batalionu "Zośka". Podczas akcji uwolniono harcmistrza Jana Bytnara "Rudego" i ponad 20. innych więźniów politycznych, przewożonych z siedziby Gestapo przy Alei Szucha na Pawiak. W akcji brało udział 28 harcerzy.

Dowodzili nią: całością Stanisław Broniewski, a bezpośrednio Tadeusz Zawadzki. Akcję przeprowadzono w biały dzień, pod warszawskim Arsenałem, na skrzyżowaniu ulic Bielańskiej i Długiej. Harcerze zaatakowali furgonetkę przewożącą więźniów z siedziby gestapo na Pawiak. W odwecie za akcję zbrojną pod Arsenałem Niemcy zamordowali 140 więźniów Pawiaka.

Z powodu ran odniesionych w akcji zmarli Aleksy Dawidowski, pseudonim "Alek" i Tadeusz Krzyżewicz "Buzdygan". Po czterech dniach zmarł również Jan Bytnar "Rudy", śmiertelnie wyczerpany po przesłuchaniach na gestapo. Po stronie niemieckiej było kilku zabitych. Zniszczono jedną ciężarówkę nieprzyjaciela, zdobyto dwa auta, z tego jedno potem porzucono oraz zdobyto dwa pistolety typu walter.



Akcja pod Arsenałem jest uznawana za jeden z największych wyczynów Polski Podziemnej. Miała duże znaczenie psychologiczne. Wcześniej zbrojne podziemie ograniczało się do pojedynczych akcji zbrojnych oraz wykonywania wyroków na szczególnie uciążliwych funkcjonariuszach niemieckiego aparatu władzy. Niespodziewany i skuteczny atak dodał otuchy mieszkańcom miasta, natomiast Niemcy stracili poczucie bezpieczeństwa. Akcja pod Arsenałem jest opisana w książkach "Kamienie na szaniec" Aleksandra Kamińskiego oraz "Akcja pod Arsenałem" Stanisława Broniewskiego. Nakręcony został także film fabularny pod tym samym tytułem w reżyserii Jana Łomnickiego.

IAR, sm