Przewodniczący komisji Andrzej Czerwiński z PO uzasadniając projekt, powiedział, że ustawy nad którymi komisja pracuje i będzie pracować powinny ograniczyć nieuczciwą konkurencję na rynku węgla, w szczególności prowadzoną przez dostawców z Rosji.
Tuż przed dzisiejszym posiedzeniem komisji resort gospodarki wniósł poprawkę, która de facto jest nowym projektem. Dlatego powołano podkomisję, która przeanalizuje nowe rządowe propozycje.
Wiceminister gospodarki Tomasz Tomczykiewicz wyjaśnił, że do końca prowadzono konsultacje, by przedłożyć jak najlepsze rozwiązania i nie doprowadzić do wyeliminowania z obrotu spółek węglowych, które miały kłopoty z utrzymaniem właściwej jakości węgla.
To jedna z trzech ustaw chroniąca polski rynek węgla
Nowelizacja Prawa energetycznego to druga z trzech ustaw mająca chronić polski rynek węgla przed nieuczciwa konkurencją. W środę w komisji odbyło się pierwsze czytanie ustawy o systemie monitorowania i kontrolowania jakości paliw. Za dwa tygodnie ma być gotowa nowelizacja Prawa zamówień publicznych.
Plan ratunkowy dla górnictwa: monitorowanie jakości węgla i koncesje na sprzedaż >>>
Pomimo znacznych zapasów wydobytego węgla do Polski sprowadzany jest surowiec, w szczególności i z Federacji Rosyjskiej. W 2013 r. zaimportowano do Polski ok. 10,8 mln ton węgla (wzrost o ponad 6 proc. w stosunku do 2012 r.), a w okresie 5 miesięcy 2014 r. już 4,3 mln ton. Węgiel krajowy wypierany jest przez węgiel importowany, szczególnie z Federacji Rosyjskiej, ze względu na konkurencyjną cenę. Węgiel importowany do Polski nie ma certyfikatów jakościowych i wykorzystywany jest przede wszystkim w gospodarstwach domowych.
Obecnie do prowadzenia handlu węglem wystarcza wpis do ewidencji działalności gospodarczej. Zdaniem autorów projektu powoduje to, że działalność mogą podejmować także nieuczciwi sprzedawcy, wykorzystujący m.in. niewiedzę klientów i oferujący im towar inny niż jest przez nich deklarowany. Dotyczy to głównie węgla z importu.
Sprzedawcy węgla powinni posiadać certyfikaty jakości
Badania określające jakość węgla wykonywane są przez jednostki certyfikujące na zlecenie producentów i dotyczą konkretnych partii (dostaw). Sprzedawca węgla powinien posiadać certyfikat jakościowy określający podstawowe parametry węgla, takie jak: wartość opałową, zawartość popiołu, siarki i na żądanie okazywać go kupującemu.
Sieci dystrybucyjne krajowych producentów surowca oraz sprzedawcy zrzeszeni w Izbie Gospodarczej Sprzedawców Polskiego Węgla dysponują takimi certyfikatami, wydawanymi przy wprowadzaniu towaru do obrotu przez kopalnię. Natomiast w praktyce, przy sprzedaży łańcuchowej, prowadzonej poprzez licznych pośredników, certyfikat z reguły nie jest już przekazywany kolejnym kupującym. Często sprzedawcy węgla robią mieszanki, w skład których wchodzi polski i rosyjski surowiec, a ostatecznie węgiel sprzedawany jest jako polski.
Eliminacja nieuczcicwej konkurencji
Proponowana regulacja ma za zadanie wyeliminować nieuczciwą konkurencję. Przyjęto, że koncesje będzie wydawał Prezes Urzędu Regulacji Energetyki, który dysponuje pełną wiedzą o ilości i jakości węgla w obrocie, ilości przedsiębiorców prowadzących taką działalność oraz będzie miał wgląd do sposobu prowadzenia tej działalności (kontrole prowadzenia obrotu węglem zgodnie z warunkami koncesji).
W projektowanej ustawie zamieszczono także przepis przejściowy (art. 2), zgodnie z którym działalność przedsiębiorcy prowadzącego handel węglem przed dniem wejścia w życie ustawy będzie legalna pod warunkiem złożenia w terminie 3 miesięcy (od wejścia ustawy w życie) wniosku o udzielenie koncesji na obrót węglem.
W 2013 r. sprzedaż węgla kamiennego przez polskie spółki węglowe wyniosła 75,7 mln ton (była wyższa o 6,4 proc. niż w 2012 r.), przy wydobyciu na poziomie 74,9 mln ton (niższym o 4,2 proc.). Nastąpił spadek cen zbytu, o ponad 13 proc. w stosunku do 2012 r. i wyniósł 294,95 zł/t. Przez większość 2013 r. stan zapasów węgla na składach przykopalnianych kształtował się na poziomie ok. 8 mln ton.
W zeszłym tygodniu przeciwko importowi rosyjskiego węgla protestowali na kolejowym przejściu granicznym Braniewo-Mamonowo górnicy.
Źródło: TVN24/x-news
IAR/PAP, awi