Logo Polskiego Radia
Dwójka
Krzysztof Komarnicki 27.05.2011

Nienaturalny naturalizm prerafaelitów

"Ofelia" Johna Everetta Millaisa jest jednym z pierwszych dzieł w historii sztuki namalowanych w znacznym stopniu w plenerze.
John Everett Millais (18512): OfeliaJohn Everett Millais (1851/2): Ofeliaźr. Wikipedia
Galeria Posłuchaj
  • Jest taki obraz: J.E. Millais - Ofelia
Czytaj także

– Obraz jest zadziwiający, jeśli chodzi o przedstawienie roślinności – mówiła w audycji Michała Montowskiego dr Grażyna Bastek. – Proszę jednak zwrócic uwagę, jak duża jest dysproporcja w sposobie malowania pomiędzy tą drobiazgowo oddaną roślinnością a jakby lewitującą w niej Ofelią.

Tę różnicę ujęcia wyjasnia fakt, że John Everett Millais malował obraz w dwóch etapach. Roślinność powstała w plenerze w 1851 roku niedaleko Kingston w hrabstwie Surrey (w owych czasach nie była to bynajmniej praktyka powszechna). Stąd każdy listek, gałązka czy źdźbło oddane są w hiperrealistyczny sposób. Było to zgodne z założeniami Bractwa Prerafaelitów, do którego należał Millais.

Dante
Elisabeth Sidal na obrazie
Dantego Gabriela Rossettiego
(Beata Beatrix)

Jesienią 1851 roku malarz przystąpił do malowania Ofelii, na którą zostawił na obrazie miejsce. Do swej pracowni zaprosił Elisabeth Sidal, słynną modelkę prerafaelitów. Elisabeth-Ofelia pozowała w… wannie.

Wersja Millais silnie oddziałała na wyobraźnię masową – Laurence Olivier, filmując "Hamleta", przedstawił scenę śmierci Ofelii tak jak na obrazie. W naszych czasach dzieło Millais nie przestaje inspirować artystów. Spójrzmy choćby na końcowe sceny tego teledysku, czyż nie wydają się znajome?

Aby dowiedzieć się, dlaczego mimo malowania w plenerze - z natury - roślinność na obrazie jest nienaturalna, skąd wzięła się suknia Ofelii, czym było Bractwo Prerafaelitów, a także jakie było jego znaczenie, wystarczy kliknąć ikonę dźwięku w ramce "Posłuchaj" po prawej stronie.

John Everett Millais (1829-1896) - brytyjski malarz i ilustrator. Mając lat jedenaście podjął studia w Royal Academy, jako młodzieniec walczył z akademizmem, by pod koniec życia zostać prezesem Akademii.

W roku 1848 wraz z Dante Gabrielem Rossettim i Williamem Holmanem Huntem założył Bractwo Prerafaelitów. W roku 1852 Millais wystawił "Ofelię", która przyniosła mu sukces. Malarz zastosował technikę nakładania farby na jeszcze wilgotne podłoże, by uwypuklić świetliste odcienie i konkretne szczegóły. Płótno inspirowane jest "Hamletem" Szekspira i ukazuje śmierć Ofelii, która w obłędzie osunęła się do wody...

O obrazie rozmawiali Michał Montowski i dr Grażyna Bastek.