Logo Polskiego Radia
Czwórka
Agnieszka Paciorek 15.09.2011

Prekariusze, czyli ludzie bez wizji na przyszłość

Czasy, kiedy w jednej pracy można było przepracować całe życie, odchodzą do lamusa. Teraz pracodawcy najczęściej oferują młodym ludziom umowy na czas określony czy o dzieło, uniemożliwiając im tym samym osiągnięcie stabilizacji życiowej i powodując, że stają się oni prekariuszami...
Maciej Gdula w studiu CzwórkiMaciej Gdula w studiu Czwórkifot. Wojciech Kusiński

Słowo "prekariat" wywodzi się od łacińskiego "caritas" i opisuje kondycje czegoś, o co "trzeba się zatroszczyć". Nie bez powodu określenie to jest używane jest w stosunku do ludzi, którzy nie mają stałego zatrudnienia. Oni bowiem potrzebują pewnego "wsparcia/pomocy", po to, aby mogli w spokoju założyć rodzinę, dostać kredyt czy zaplanować swoją przyszłości. Lekarstwem na ich problemy okazuje się być etat. Brak stałego zatrudnienia to bowiem cecha charakterystyczna prekariusza.

Jak zauważa Maciej Gdula – socjolog z Uniwersytetu Warszawskiego, przez długi czas pojedynczy prekariusze nie wiedzieli o istnieniu innych prekariuszy, czyli nie zdawali sobie sprawy, że są częścią pewnej grupy. Niemniej jednak wszelkie problemy społeczne związane z brakiem stabilności życiowej musiały kiedyś zwrócić uwagę badaczy i wywołać burzę.

Dyskusji podlega przede wszystkim przyszłość tej grupy, a mianowicie to, co ona zrobi, aby poprawić swoją sytuację. Pada pytanie: czy niezadowoleni prekariusze będą w stanie się zjednoczyć i powiedzieć dość, tak jak zrobił to kiedyś proletariat? – Problem polega na tym, że prekariusze nie mają żadnego konkretnego wroga – zwraca uwagę Maciej Gdula. Proletariusze występowali przecież przeciw kapitalistom, którzy żyli ich kosztem. A kto wyzyskuje osoby czasowo zatrudnione? – Nie chciałbym, aby tym wrogiem stali się dla nich ludzie posiadający stałą pracę, bo to nic dobrego nie przyniesie – komentuje socjolog. W pewnym sensie winien sytuacji prekariuszy jest kapitalizm, którego są częścią. Ale jak tu walczyć z kapitalizmem, który nas otacza.

Więcej o prekariuszach w rozmowie Justyny Dżbik z Maciejem Gdulą.

ap