W latach 70., jako współzałożyciel tzw. Komisji Trójstronnej – organizacji polityków i biznesmenów pragnących zacieśnienia sojuszu USA, Europy i Japonii – Brzeziński zaprosił do niej ówczesnego gubernatora Georgii Jimmy'ego Cartera. Kiedy Carter został prezydentem, mianował go swym doradcą ds. bezpieczeństwa narodowego.
Jak podkreślał w Polskim Radiu 24 prof. Zbigniew Lewicki, amerykanista, prof. Zbigniew Brzeziński, mimo że był amerykańskim politologiem, miał duże zasługi dla Polski. – Najważniejszą zasługą Zbigniewa Brzezińskiego dla naszego kraju był duży udział w powstrzymaniu interwencji Związku Radzieckiego w 1980 roku – oceniał ekspert.
Zimą 1980 roku z inicjatywy Brzezińskiego ustępujący z urzędu Carter zmobilizował przywódców Europy Zachodniej oraz papieża Jana Pawła II, aby wystąpili w obronie Polski, zagrożonej interwencją ZSRR. W listach przestrzegli oni Moskwę przed tym krokiem uprzedzając, że położy to kres odprężeniu w Europie. – Bez interwencji Brzezińskiego najprawdopodobniej w grudniu 1980 roku doszłoby do inwazji sowieckiej – komentował prof. Zbigniew Lewicki.
Zdaniem Artura Wróblewskiego, życiowym zadaniem Brzezińskiego było wyrwanie Polski z spod sowieckich wpływów. - W dużym stopniu dokonało się to dzięki takim ludziom, jak Zbigniew Brzeziński, Jan Nowak-Jeziorański i Jan Karski. Być może Zbigniew Brzeziński był najważniejszym z nich, bo najdalej zaszedł formalnie w aparacie władzy. Był prawdziwym waszyngtońskim insiderem – podkreślił amerykanista.
Po odejściu z amerykańskiego rządu w 1981 roku Brzeziński pozostał wpływowym ekspertem ds. polityki zagranicznej USA. Szczególnie angażował się w sprawy polityki wobec ZSRR i bloku wschodniego. Mocno wspierał również przyjęcie Polski do NATO, współpracując na tym polu z Polonią amerykańską.
W Polskim Radiu 24 prof. Zbigniewa Brzezińskiego wspominali także Michał Baranowski z German Marshall Fund of The United States, Artur Wróblewski, amerykanista z Uczelni Łazarskiego w Warszawie, Tomasz Zalewski byly korespondent PAP w Waszyngtonie oraz prof. Bogdan Szklarski, amerykanista, politolog z Uniwersytetu Warszawskiego.
Na naszej antenie prof. Brzezińskiego wspominaliśmy również w audycji Gorąca Planeta, której gospodarzem był Marcin Pośpiech.
Polskie Radio 24/PAP
--------------------------
Data emisji: 27.05.17