Franciszek Schubert kończy swoją "Podróż zimową" pieśnią poświęconą lirnikowi, wiejskiemu muzykantowi wędrującemu od wsi do wsi i z akompaniamentem liry korbowej snującemu swoje opowieści. Ten właśnie utwór podsunął Matthiasowi Loibnerowi, austriackiemu muzykowi specjalizującemu się w grze na lirze pomysł przetranskrybowania partii fortepianu w całym cyklu na lirę korbową. Efekt jest fenomenalny, tym bardziej, że śpiewającą partię solową Nataszę Mirković-De Ro i Matthiasa Loibnera łączy porozumienie artystyczne o zupełnie wyjątkowym charakterze.
Na koncert 18 marca (piątek), godz. 19:00 zaprasza Marcin Majchrowski.
Program
Franciszek Schubert Winterreise
Wyk. Nataša Mirković-De Ro – sopran, Matthias Loibner – lira korbowa
(Warszawa, 11.03.2011)
W przerwie koncertu z Matthiasem Loibnerem rozmawiać będzie Klaudia Baranowska.
Lira korbowa to instrument towarzyszący muzyce europejskiej od średniowiecza. Początkowo był to instrument duży, na którym grały dwie osoby: jedna wydobywała melodię, druga obsługiwała smyczek. Właśnie - smyczek, bowiem lira korbowa jest instrumentem smyczkowym (ściśle: chordofonem pocieranym). Zamiast włosia rozpiętego na drzewcu w roli smyczka występuje natarty żywicą dysk, który wprawiany jest w ruch obrotowy za pośrednictwem korby - to wyjaśnia drugą część nazwy instrumentu. Pierwszą część - lirę - wyjaśnia kształt pudła rezonansowego, zbliżony do podobnego do skrzypiec instrumentu lira da braccio.
O charakterystycznym brzmieniu liry korbowej decyduje przede wszystkim obecność strun burdonowych, czyli basów, które brzmią nieprzerwanie, niezmiennie, niezależnie od przebiegu melodycznego. Melodię na lirze korbowej również gra się za pośrednictwem mechanizmu. Dość hałaśliwie działająca klawiatura (co również przydaje muzyce granej na lirze charakterystycznej surowości) uruchamia tangenty - płytki, które skracają strunę melodyczną i podwyższają w ten sposób wydawany przez nią dźwięk.
Lira korbowa wykorzystywana była szeroko w muzyce ludowej. Jej charakterystyczne brzmienie sprawia, że sięgają po nią również współczesne zespoły od Euveitie po Metallikę.