Podczas tegorocznego festiwalu "Wratislavia Cantans" Andrew Parrott przedstawił Pasję według św. Jana w obsadzie niezwykle skromnej: czworo śpiewaków chóru (ripieni) i czworo solistów, którzy także wzmacniali chór. Do tego dwa razy liczniejszy zespół orkiestrowy. W "standardowych" wykonaniach muzyki dawnej to chór dominuje liczebnie (wiadomo, że Bach pisał o potrzebie potrójnej obsady głosów chóralnych - ale Parrott sądzi, że były to żądania o charakterze finansowym, kierowane wobec mecenasów zespołu. Zapewne Bach nigdy takim chórem nie dysponował).
- Każdy dokument trzeba rozpatrywać w kontekście - mówi dyrygent w rozmowie z Piotrem Matwiejczukiem. - Ten, który pan wspomniał Bach napisał nie po to, by powiedzieć nam, przyszłym muzykom, jak należy wykonywać jego dzieła, tylko po to, by poinformować władze kościelne, jakiego składu wykonawczego się domagał. W gruncie rzeczy chodziło o pieniądze, czyli o to, o co zwykle chodzi w każdej rodzaju instytucji. Z większym prawdopodobieństwem możemy stwierdzić, jakimi siłami orkiestrowymi Bach dysponował podczas wykonań swoich utworów i ilu muzyków się domagał. Chciał mianowicie dwojga lub nawet trojga pierwszych skrzypiec, a więc wcale nie tak dużo. Jeśli zapoznamy się z praktyką wykonawczą w ówczesnych krajach niemieckich okaże się, że w muzyce kościelnej liczba instrumentów była prawie zawsze dwa razy większa niż śpiewaków. Dziś mamy chóry 20- lub 30-osobowe, z którymi gra 12- lub 16-osobowa orkiestra barokowa. To całkowicie błędne podejście. W XVIII wieku proporcje były bowiem odwrotne.
Podstawy tej koncepcji wykonawczej stworzył muzykolog Joshua Rifkin.
- Początkowo byłem wobec niej sceptyczny - wspomina Parrott. - Ponieważ jednak – inaczej niż zmarli dawno temu kompozytorzy – Rifkin żył i miał telefon, po prostu do niego zadzwoniłem i zadałem mnóstwo pytań. Odpowiadał cierpliwie i precyzyjnie. Wówczas zacząłem zastanawiać się poważnie nad zrealizowaniem jego postulatów.
Zaprasza Marcin Majchrowski. W przerwie koncertu prosimy posłuchać całej rozmowy z Andrew Parrottem.
Program
Jan Sebastian Bach Pasja według św. Jana BWV 245 (wersja z 1749)
Wyk. Taverner Consort, Wrocławska Orkiestra Barokowa, Andrew Parrot – dyrygent
(Wrocław, 31.08.2012)
31 października (środa), godz. 19.30