Stanisław Moniuszko - serwis specjalny
Urodzony w 1819 roku Stanisław Moniuszko debiutował podczas studiów, w drugiej połowie lat trzydziestych, pieśniami, kwartetami smyczkowymi i utworami scenicznymi: operą Szwajcarska chata i operetką Nocleg w Apeninach. Jego postawa artystyczna kształtowała się w konserwatywnej Singakademie, a w Berlinie był blisko klasycyzującego romantyka, którego podziwiał – Feliksa Mendelssohna.
Pierwowzór literacki Szwajcarskiej chaty stanowi utwór Johanna Wolfganga Goethego, zaś Nocleg w Apeninach wykorzystuje tekst Aleksandra hrabiego Fedry, którego Moniuszko niezwykle cenił. W swojej późniejszej twórczości autor Halki, pod względem muzycznym, nawiązywał do dokonań włoskich i francuskich kompozytorów co najmniej o pokolenie starszych.
W twórczości pieśniowej również chętnie sięgał po poezję wcześniejszych autorów: Mickiewicza, Odyńca, Zana, Czeczota. Był jednak również zafascynowany twórczością Kraszewskiego – i do jego tekstów komponował swoje kantaty. Z jednej strony więc był Moniuszko zapatrzony w muzykę i literaturę wcześniejszych pokoleń, był dłużnikiem klasyków, ale z drugiej jego poglądy estetyczne, które częściowo zrekonstruować można na podstawie listów, były stricte romantyczne. Za niezwykle istotne uważał bowiem natchnienie, którego odpowiednikiem u słuchacza jest wrażenie, a nie intelektualny odbiór. Czy jednak należałoby Moniuszkę zaliczyć do pokolenia wczesnych romantyków, czy może już do kolejnej generacji twórców spod znaku Krasińskiego i Słowackiego?
***
Tytuł audycji: Moniuszko - historia prawdziwa
Prowadził: Piotr Matwiejczuk
Gość: prof. Elżbieta Nowicka (Instytut Filologii Polskiej Uniwersytetu Adama Mickiewicza w Poznaniu, dyrektor Centrum Badań nad Teatrem Muzycznym UAM)
Data emisji: 16.10.2019
Godzina emisji: 21.30
pg/am