Uroczystości odbyły się w kaplicy głównej na cmentarzu na Starej Rossie, gdzie pochowani są m.in. przywódcy powstania styczniowego Zygmunt Sierakowski i Konstanty Kalinowski. Ich szczątki odnalezione zostały kilka lat temu na wileńskiej Górze Zamkowej. W 2019 roku odbył się ich uroczysty pochówek z udziałem m.in. prezydenta Andrzeja Dudy.
Hołd uczestnikom zrywu złożyły władze Litwy, ambasadorowie Polski i Ukrainy, a także liderka demokratycznej Białorusi Swiatłana Cichanouska. W kaplicy została odmówiona modlitwa w intencji powstańców, a ich pamięć uczczono minutą ciszy. Prezydent Gitanas Nauseda przypomniał, że powstanie styczniowe było na tych ziemiach najbardziej masową i najdłużej trwającą walką zbrojną w XIX wieku przeciw potędze Imperium Rosyjskiego. Zaznaczył, że dzisiaj Ukraina walczy o swoją wolność. - Wysiłki rosyjskiego reżimu, aby napisać historię na nowo i zanegować tożsamość narodową Ukraińców świadczą o tym, że wolność w sąsiedztwie tyrana nie jest dana na zawsze. Trzeba jej bronić - wskazał Nauseda. Litewski prezydent powiedział, że kwestię tę dobrze rozumieli uczestnicy powstania styczniowego. - Musimy również to zrozumieć, żyjąc stale w obliczu zagrożenia - dodał prezydent. Ambasador Polski na Litwie Urszula Doroszewska przypomniała, że zryw z 1863 roku, który miał miejsce w Koronie i na Litwie, poniósł klęskę militarną, ale pozostaje żywym przykładem walki o wolność, inspiruje do odwagi i przeciwstawienia się rosyjskiej tyranii. - To nasi ojcowie, powstańcy styczniowi, przekazali nam w genach ten kod niepodległości, który daje o sobie znać w każdym kolejnym pokoleniu. Dlatego nigdy nie daliśmy sobie narzucić duszy niewolnika - podkreśliła polska ambasador.
W intencji powstańców odprawiona została uroczysta msza święta w wileńskiej Bazylice Archikatedralnej pw. św. biskupa Stanisława i św. Władysława.
Jutro prezydent Gitanas Nauseda przyjedzie do Warszawy, gdzie wraz z prezydentem Andrzejem Dudą weźmie udział w obchodach 160. rocznicy powstania styczniowego.
Powstanie styczniowe trwało do jesieni 1864 roku i zakończyło się porażką powstańców oraz zaostrzeniem represji przez Rosję. Dało jednak podwaliny do odzyskania przez Polskę niepodległości.
IAR/dad