Nagroda Wolności na Litwie została ustanowiona w 2011 roku. Przyznawana jest osobom i organizacjom, które miały szczególny wkład w obronę praw człowieka, rozwój demokracji oraz walkę o wolność narodów Europy Środkowo-Wschodniej. Wśród laureatów wyróżnienia są: redaktor naczelny "Gazety Wyborczej" Adam Michnik, liderka białoruskiej opozycji Swiatłana Cichanouska czy prezydent Ukrainy Wołodymyr Zełenski. - To zaszczyt dla Parlamentu Europejskiego. Nagroda ta będzie inspiracją dla nas do kontynuowania wsparcia procesów demokratycznych oraz obrony Europy - powiedziała odbierając nagrodę przewodnicząca Parlamentu Europejskiego Roberta Metsola. Zaznaczyła, że Litwa doskonale wie, dlaczego potrzeba Europy, aby stała na straży wolności i naszych wartości. - Nagroda Wolności jest wręczana w trakcie brutalnej i bezprawnej inwazji na Ukrainę. Będziemy nadal wspierać Ukrainę politycznie, finansowo i humanitarnie oraz dążyć do pociągnięcia do odpowiedzialności przestępców wojennych - zaznaczyła szefowa PE.
Wydarzenia ze stycznia 1991 roku były następstwem decyzji podjętej przez Litwę 11 marca 1990 roku, gdy został uchwalony akt niepodległości kraju. W nocy z 12 na 13 stycznia zebrali się przy gmachu parlamentu, budynku radia i telewizji oraz przed wieżą telewizyjną w Wilnie, aby nie dopuścić do ich zajęcia przez wojska radzieckie. Od kul i pod gąsienicami czołgów zginęło 14 osób, a kilkaset zostało rannych.
Uroczystości z udziałem litewskich władz odbywają się na Litwie od wczoraj. Pamięć poległych uczczona została dziś nie tylko w parlamencie, ale też na Placu Niepodległości w Wilnie, gdzie wciągnięto na maszt flagi oraz wystrzelono salwy honorowe. Nad litewską stolicą przeleciały też belgijskie myśliwce, biorące udział w misji obrony przestrzeni powietrznej krajów bałtyckich Baltic Air Policing.
IAR/dad