Najnowszy raport jest podsumowaniem badania Ergotestu z ponad 7 lat (2006-2013). Łącznie wzięło w nim udział 36 985 osób, które pracują w polskich biurach. Badania miały na celu uświadomienie pracodawcom, że szkodliwe warunki pracy nie tylko pogarszają ich wizerunek, ale też narażają ich na koszty zwolnień chorobowych i związaną z tym niższą wydajnością pracy.
Jednym z podstawowych kryteriów ergonomicznego biura jest jakość sprzętu używanego przez pracowników oraz odpowiednie dopasowanie do indywidualnych potrzeb i warunków fizycznych pracownika. Choć większość osób pracujących w biurach posiada już zdrowsze dla oczu ciekłokrystaliczne monitory, to często są one nieprawidłowo ustawione, np. na wprost okna lub z boku biurka, wymuszając „skręt” tułowia lub szyi.
- Takie ustawienie automatycznie powoduje przybieranie niewłaściwej pozycji podczas pracy przy komputerze. Urządzenia starszej generacji nie spełniają obowiązujących obecnie przepisów prawnych i zdrowotnych. Ta alarmująca sytuacja ulega jednak zmianie na lepsze.
- Na nowoczesnych monitorach LCD/TFT/LED pracuje obecnie 72% badanych, podczas gdy w pierwszym roku badań liczba ta wynosiła 51% (różnica 21 punktów procentowych). Jednak nawet monitory ciekłokrystaliczne nieprawidłowo ustawione powodują, że stanowisko komputerowe nie spełnia wymagań ergonomii.
- Tylko 36% badanych ma prawidłowo ustawioną wysokość ekranu monitora – górna część ekranu na linii lub lekko poniżej linii wzroku. Pozostała cześć respondentów (64%) ma źle umieszczony monitor – centralnie powyżej linii wzroku albo pod kątem z prawej lub lewej strony. Szczegółowe analizy wykazały, że ergonomiczność stanowisk komputerowych w tym zakresie wzrasta z roku na rok – z 30% w 2006 roku do 43% w 2013.
Istotnym elementem stanowiska komputerowego jest krzesło, na którym pracownik spędza większość czasu pracy. Aby było ono ergonomiczne, powinno spełniać następujące warunki: posiadać możliwość regulacji siedziska, oparcia oraz podłokietników, ponadto powinno być obrotowe, na 5 kółkach, a pod biurkiem powinna być możliwość ustawienia podnóżka. Wśród badanej grupy, 82% respondentów posiada krzesła z możliwością regulacji siedziska, jedynie 18% badanych takich nie posiada.
Jak wiadomo praca przy stanowisku komputerowym nie spełniającym wymogów ergonomii może powodować różne bóle i dolegliwości, a w konsekwencji prowadzić do poważnych chorób. Około 85% respondentów odczuwało różnego rodzaju dolegliwości związane z oczami, jak np. bóle oczu, zaburzenia ostrości widzenia oraz suchość i pieczenie pod powiekami. W grupie tej około 46% odczuwało te dolegliwości rzadko, natomiast ok. 33% często. Zgodnie z przepisami prawa pracy w przypadku, kiedy pracownik podczas pracy przy komputerze musi korzystać z okularów korygujących wzrok, pracodawca powinien partycypować w kosztach ich zakupu. Jednak przepis ten nie zawsze jest przestrzegany.
- Jak wskazują wypowiedzi respondentów jedynie w przypadku 26% badanych pracodawca partycypował w kosztach, natomiast 34% w całości płaciło za niezbędne do pracy okulary. Jednym z podstawowych wymagań zdrowego miejsca pracy jest też dopływ światła naturalnego. Jak wskazują odpowiedzi respondentów zdecydowana większość stanowisk komputerowych ma je zapewnione. Zaskakującym wydaje się jednak fakt, że liczba osób pracujących w pomieszczeniach bez dopływu światła naturalnego z roku na rok rośnie. W 2006 roku osób pracujących w takich warunkach było 9,6%, obecnie grupa ta wynosi 13,5%.
Wyniki testu ergonomicznego pokazują, że w zakresie poprawy ergonomii stanowisk pracy jest w dalszym ciągu dużo do zrobienia. Mimo iż sytuacja ta w ostatnim roku uległa dużej poprawie z 1,3 % w 2006 roku do aż 6,5% w 2013 roku. Jednak wciąż liczba stanowisk ergonomicznych w Polsce jest bardzo niska – w ciągu prawie 8 lat badania jedynie 664 osoby, czyli 2% spośród badanych, pracowały na stanowiskach, które w pełni spełniają wymogi ergonomii. 52% badanych pracuje przy stanowiskach komputerowych spełniających wymogi ergonomii tylko częściowo. W bardzo złych warunkach pracuje aż 46% badanych. Ich stanowiska nie spełniają żadnych warunków zdrowego miejsca pracy i przepisów prawnych.
autor: Jan Petersen
