Europejski Klub Trójki

UE, Kościół, relacje państwo-kościół.

Są przynajmniej dwa powody, żeby akurat teraz zająć się sytuacją Kościoła katolickiego w Europie. Pierwszy, to tzw. „efekt Franciszka” – wyraźne zainteresowanie, jakie wzbudził nowy następca świętego Piotra, także wśród ludzi, z rezerwą traktujących dotąd katolicyzm. Drugi powód to opublikowany właśnie wybór tekstów ks. prof. Tomasa Halika, zatytułowany „Hurra, nie jestem Bogiem!”. O autorze autorka wyboru, Aleksandra Klich, napisała, że jest on „jedynym księdzem, którego słucham z uwagą”, a także, że „jest to także jedyny ksiądz, którego chętnie słuchają zsekularyzowani Czesi”. Rzeczywiście pewnym paradoksem jest, że jeden z najciekawszych współczesnych duszpasterzy pojawił się w kraju, w którym dominującym światopoglądem jest ateizm… Jaka więc jest sytuacja Kościoła katolickiego w Unii Europejskiej? Jak są urządzone relacje państwo-Kościół? Czy katolicy mają poczucie, że ze względu na swoje przekonania bywają obywatelami drugiej kategorii? Czy nie mogą obejmować wyższych stanowisk w Europie? Czy można powiedzieć, że są ścigani przez liberałów? W Unii Europejskiej nie ma jednego modelu stosunków państwo – kościół. Mamy za to co najmniej trzy modele formalnej  obecności kościoła w życiu publicznym. Np. w Grecji, czy Danii mamy do czynienia z modelem kościoła państwowego, gdzie np. w duńskiej konstytucji mówi się, że Kościół Ewangelicko - Luterański jest Duńskim Kościołem Narodowym. Jeden z artykułów greckiej konstytucji wspomina, że dominującą religią w Grecji jest religia Wschodnio Prawosławnego Kościoła Chrystusowego. Na drugim biegunie – we Francji mamy do czynienia z całkowitym, strukturalnym rozdziałem kościoła od państwa. O tym rozmawialiśmy z o. Tomaszem Dostatnim, dominikaninem, oraz z dr Sławomirem Sowińskim, politologiem z Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego.