Polskie Radio

Historia, porady, muzyka w Polskim Radiu w poniedziałek

Ostatnia aktualizacja: 10.05.2020 18:00
Jak sobie radzić ze zmianami w działaniu przedszkoli i szkół? Co z planami na wakacje? Jak przetrwać trudną dla studentów sesję egzaminacyjną? A także historia walki z polio i aplikacje, które ratują życie zwierzętom. Zapraszamy do słuchania.
Studio radiowe
Studio radiowe Foto: Pixabay/smorazanm/dom. publiczna

Jedynka

9.00-12.00 - w poniedziałkowych "Czterech Porach Roku" Daniel Wydrych o tym jak drogie będą wakacje w tym roku i czy będą propozycje jakiejś formy obozów czy  kolonii? Często to jedyne wyjazdy dzieci na wakacje.

W audycji również o zmianach w szkole, przedszkolu w oparciu o pytania słuchaczy.
Gościem audycji będzie  Anna Ostrowska z MEN.  
​Porozmawiamy również o trudnej sztuce przetrwania "bycia razem". O mediacji, sposobach na pokonywanie napięć czyli prawny poradnik jak przetrwać kwarantannę.
Mowa będzie też o "korona pasjach" - tym razem o modelarstwie.

19.00-19.30 - "Eureka" - zaprasza Krzysztof Michalski.
WIECZÓR ODKRYWCÓW - POLIO. HISTORIA WALKI Z WIRUSEM.
Jednym z najgroźniejszych zagrożeń epidemicznych na świecie w pierwszej połowie XX wieku był wirus polio powodujący dotykającą głównie dzieci, zakaźną chorobę Heinego-Medina, podczas której dochodzi do obumierania komórek nerwowych rdzenia kręgowego. W jej  konsekwencji może dojść do porażenia i zaniku mięśni kończyn dolnych.
Najsłynniejszą ofiarą polio był Franklin Delano Roosevelt – późniejszy prezydent USA, który gdy zachorował w 1921 roku miał 39 lat. Zadziwiający to był przypadek, bo późniejszy Prezydent USA był młody, wysportowany, silny, chociaż przemęczony polityką! Od choroby  Roosevelta rozpoczęła się wielka krucjata przeciwko polio, która w efekcie doprowadziła do powstania szczepionek przeciwko tej chorobie, a także wpłynęła na ustanowienie prawnych i medycznych procedur dotyczących badań nad lekami i dopuszczania ich do użytku.
Po II wojnie światowej do walki z polio przystąpiło wielu uczonych z całego świata. Największe sukcesy osiągnęło trzech z nich: Albert Sabin - rocznik 1906 – ur. w Białymstoku, Jonas Salk - potomek emigrantów z ziem polskich – rocznik 1914 – z Uniwersytetu  w Pittsburgu i najmłodszy z nich, profesor Hilary Koprowski z firmy Lederle, urodzony w Warszawie w 1916 roku - absolwent medycyny w Warszawie, który opracował pierwszą "żywą" szczepionkę przeciwko polio już w 1949 roku.
W audycji fragmenty wywiadu z profesorem Koprowskim z 2008 roku, w którym opowiedział mi, jak doszło do powstania szczepionki, której 9 milionów dawek przekazał w 1959 roku profesor Koprowski Polsce. Dzięki jej podaniu polskim dzieciom, liczba  zachorowań spadła z ponad 6 tysięcy w 1958 roku do zaledwie 30 przypadków cztery lata później.
O kulisach wyścigu między A.Sabinem, J.Salkiem i H.Koprowskim, którego celem było opracowanie szczepionki i skutecznych leków na chorobę Heinego-Medina opowie profesor Andrzej Hennel, który przetłumaczył głośną książkę profesora Davida Oshinskiego – „Polio:  An American Story”, która w Polsce ukazała się pod tytułem: „Polio – historia pokonania choroby Heinego-Medina”.
 
21.00-22.00 - "Historia żywa" - zapraszają Dorota Truszczak oraz prof. Andrzej Nowak.
Rok 1983 –  rok w którym milicjanci  zabili Grzegorza Przemyka, zniesiony został  stan wojenny a Lech Wałęsa otrzymał pokojową Nagrodę Nobla.  

Rok 1983 rozpoczął się usunięciem ze stanowisk dyrektorów dwóch  teatrów: Narodowego – Adama Hanuszkiewicz i  dramatycznego – Gustawa Holoubka. Dzień później  Papież wyniósł do  godności kardynalskiej Prymasa Polski Józefa Glempa. Tymczasowa  Komisja  Koordynacyjna  wydała  oświadczenie programowe „Solidarność dziś” o kierunkach działania włącznie  z przygotowaniem do  strajku powszechnego. W marcu  londyński „Time” zamieścił  list  intelektualistów angielskich w obronie  działaczy  KOR. W kraju podwyżka  cen kawy, papierosów i benzyny. Na początku kwietnia  Tymczasowa Komisja  Koordynacyjna „Solidarności” spotkała się z Lechem Wałęsą.  Pierwszo i trzeciomajowe  prosolidarnościowe  manifestacje.  SB w pomieszczeniach  Prymasowskiego Komitetu Opieki nad Osobami  Pozbawionymi Wolności i ich Rodzinami. W trakcie najścia pobita została m.in.  działaczka opozycji  poetka  Barbara Sadowska.  14 maja zmarł   jej syn Grzegorz Przemyk,  19-letni maturzysta   pobity  na komisariacie  MO w Warszawie.  Rada Państwa  zalegalizowała  pierwszą  federację nowych związków zawodowych lojalnych  wobec władzy. Sąd Warszawskiego Okręgu Wojskowego skazał zaocznie na śmierć Zdzisława Najdera dyrektora Radia Wolna Europa. Wcześniej dwóch polskich ambasadorów: Romualda Spasowskiego i Zdzisława  Rurarza. Od 16 do 23 czerwca Jan Paweł II po raz drugi w Ojczyźnie. Pielgrzymował  m.in. do Niepokalanowa, Częstochowy, na Górę św. Anny. Spotkał się  także z Lechem Wałęsą, rozmawiał z Wojciechem Jaruzelskim.  W lipcu PRON zaapelował  do Sejmu i Rady  Państwa o zniesienie stanu wojennego. A Prymas Józef Glemp o  amnestię i zaprzestanie represji. Nowelizacja konstytucji. PRON  zajmuje miejsce Frontu Jedności Narodu.  Nadzwyczajne uprawnienia dla władzy w okresie przezwyciężania kryzysu społeczno-gospodarczego, zaostrzenie kar za działalność opozycyjną. 22 lipca został zniesiony stan wojenny. Uwolniono więźniów politycznych z wyjątkiem 11 działaczy  Komisji Krajowej i  KSS-KOR.  Rozwiązano Związek Literatów Polskich. 25 sierpnia  spotkanie wicepremiera Mieczysława  Rakowskiego z pracownikami Stoczni Gdańskiej  z udziałem Lecha Wałęsy. W rocznicę porozumień sierpniowych  manifestacje i starcia uliczne opozycji z milicją i ZOMO.   05 października  Komitet Noblowski ogłosił, że nagrodę pokojową otrzymał  Lech Wałęsa.   01 listopada, po półrocznej przerwie wróciły  kartki na masło i inne tłuszcze.  Pod koniec miesiąca  nowelizacja  ustawy o powszechnym obowiązku obrony PRL. Wojciech Jaruzelski został przewodniczącym Komitetu Obrony Kraju,  zwierzchnikiem sił zbrojnych  i  naczelnym dowódcą na wypadek  wojny.  Ministrem obrony narodowej – gen. Florian Siwicki.   W roku 1983 zmarli: Kazimiera Iłłakowiczówna, Mieczysław Jastrun, Jerzy Andrzejewski, Miron Białoszewski.

Dwójka

07.00 – 10.00 – Poranek Dwójki – prowadzi Paweł Siwek

08.30 – Gość – Paweł Sawicki z Państwowego Muzeum Auschwitz - Birkenau.

Wystawa "Auschwitz. Nie tak dawno. Nie tak daleko" wyróżniona najbardziej prestiżową europejską nagrodą w zakresie dziedzictwa. Wystawa przygotowana przez hiszpańską firmę Musealia oraz Muzeum Auschwitz została nagrodzona Nagrodą Dziedzictwa Europejskiego / Nagrodą Europa Nostra 2020. Ekspozycja przedstawia kolejne etapy rozwoju nazistowskiej ideologii i opisuje transformację Oświęcimia, zwykłego polskiego miasta, w którym nazistowskie Niemcy w czasie okupacji stworzyli największy obóz koncentracyjny i ośrodek zagłady, w którym zamordowano ponad milion Żydów oraz dziesiątki tysięcy osób innych narodowości. (…). Ponadto na wystawie zobaczyć można przedmioty ukazujące świat sprawców – esesmanów, którzy stworzyli i zarządzali obozem - czytamy na Stronie Muzeum.  Ponadto w audycji:
- Muzeum Powstania Warszawskiego zaprasza do wspólnego tworzenia wirtualnej wystawy z pamiątkami z Powstania i służy pomocą ekspercką dotyczącą zachowanych obiektów
w cyklu Historia Pewnego Utworu - Concierto de Aranjuez Joaquina Rodrigo
- NASA i Tom Cruise z zaskakującymi planami przeniesienia produkcji filmowej

09.50 – 09.55 – Wiersz na dzień dobry, aud. Doroty Gacek

W maju - miesiącu zakochanych posłuchamy najpiękniejszych liryków miłosnych ze skarbca światowej poezji m. in. wierszy Szekspira, Cwietajewej, Apollinaire'a.

10.00 – 13.00 – Kanon Dwójki – prowadzi Klaudia Baranowska

10.00 – 11.00 – Znacie, to posłuchajcie: Martyna Pastuszka

Gospodynią audycji będzie Martyna Pastuszka – skrzypaczka, liderka i koncertmistrzyni {oh!} Orkiestry Historycznej - „Podczas pięciu spotkań zaprezentuję Państwu interpretacje, które mnie inspirują, fascynują, które ukształtowały moją osobowość artystyczną. Nagrania mistrzów wykonawstwa historycznego jak Philippe Herreweghe​, Christopher Hogwood, John Eliot Gardiner, archiwalne interpretacje Sergiusza Rachmaninowa, Renée Chemet. Klasyka repertuaru, muzyka od baroku po XX wiek, najlepsze orkiestry i wybitni soliści.”

12.45 – 13.00 – Zapiski ze współczesności: Władysław Anders i jego Armia - audycja Aleksandry Łapkiewicz

Oficer II RP i sowiecki więzień, dowódca Armii Polskiej w ZSRR i opiekun Małej Polski na legendarnym szlaku 2 Korpusu. Generał Władysław Anders zmarł 12 maja 1970 roku w Londynie. Pochowany został wśród swoich żołnierzy na Polskim Cmentarzu Wojennym na Monte Casino. Marsz Armii Andersa nie ma sobie równych w historii. Wymęczeni w sowieckich łagrach i więzieniach żołnierze, kobiety, dzieci i starcy pokonywali tysiące kilometrów aby dotrzeć do tworzącego się wojska. W obozach powstawały szpitale, sierocińce, szkoły, ale także teatry dramatyczne i rewiowe oraz wydawnictwa, tworząc namiastkę ojczyzny – Małą Polskę. W 50. rocznicę śmierci generała przypomnimy w Dwójce jego wspomnienia, oddamy głos żołnierzom, artystom, redaktorom i najbliższym współpracownikom Andersa. Przywołamy archiwalne nagrania wojenne i opowieści z czasu tworzenia teatralnych przedstawień na pustyniach Iraku i walk o Monte Casino.

13.00 – 15.00 – Pora na życzenie – prowadzi Róża Światczyńska

16.00 – 18.00 – Wybieram Dwójkę

Naszym gościem jest Rafał Patel z Muzeum życia w PRL, które jest już ponownie dostępne dla zwiedzających. Przypominamy także rozmowę z wybitnym izraelskim pisarzem - Amosem Ozem, przyglądamy się sopockim pomysłom na odmrażanie kultury, opowiadamy o internetowych działaniach ludzi kultury, sięgamy po książkę „Na Jowisza! Uzupełniam Jeżycjadę” i polecamy nasze propozycje w ramach akcji #zostańwdomu.

16.45 – 16.55 – Literackie witaminy: Maciej Płaza – aud. Kingi Michalskiej

18.00 – 19.00 – Teraz Jazz – prowadzi Tomasz Szachowski

21.30 – 22.00 – Rozmowy po zmroku: Wspomnienie Haliny Szpilman – aud. Beaty Stylińskiej

Wspomnieniowa audycja z archiwum Polskiego Radia.22.00 – 23.00 – Muzyczny wieczór: Fortepianiści – prowadzi Andrzej Sułek

22.55 – 23.00 – Przypadki słowa: Władysław Broniewski „Wiosno, Warszawo, córeczko” aud. Iwony Smolki

23.00 – 00.00 – Nokturn – prowadzi Ewa Szczecińska

Posłuchamy muzyki Bogusława Schaeffera z wydanej niedawno płyty wytwórni bółt. Będą to: "Uneinigkeiten" z 1988 r. na dwa fortepiany, w tym jeden przestrojony mikrotonowo oraz "aSa" na klawikord z 1973r. Gość - Andrzej Karałow - kompozytor, pianista i improwizator, opowie o mikrotonowej muzyce Schaeffera, a także o swojej własnej muzyce improwizowanej z najnowszej płyty nagranej z Jurkiem Przeździeckim ("Trajectory od Green" na fortepian i elektronikę).

Trójka

6.00-10.00 w porannej audycji Zapraszamy do Trójki m.in.:

- tradycyjny raport ze świata o sytuacji związanej z pandemią koronawirusa

- o łagodzeniu przez Francję od 11 maja restrykcji związanych z pandemią

- o suszy w Polsce, czyli rzecz o zbiornikach retencyjnych w praktyce - jak je wykonać, jak zdobyć fundusze na ich przygotowanie i instalację 

zaprasza Marcin Łukawski.

Czwórka

Studenci wciąż studiują w domach. Jak będzie wyglądała sesja egzaminacyjna w tym roku? Jak będą wyglądały egzaminy i zaliczenia roku? Będą to testy online czy egzamin ustny przez komunikator? Odpowiedzi na te pytania ok. godz.8.25.

 10.00-12.00 - Stacja Kultura  – Powtórki do matury: „Zdążyć przed Panem Bogiem” to najsłynniejsza książka Hanny Krall, królowej polskiego reportażu. Gdzie obejrzeć adaptację teatralną tej prozy z 1981 roku, a gdzie posłuchać reportażu pod tym tytułem? Dominika Klimek zdradzi ok. godz. 10.40. W audycji również zapowiedzi muzyczne: nowy akustyczny utwór Linii Nocnej „Wyszłam z ciała zaraz wracam”, singiel „Bunkrów nie ma” zapowiada solowy album Vito Bambino - wokalisty Bitaminy.

12.00-13.00 - Stacja Nauka – Powtórka do matury z języka polskiego: rozwiążemy zadanie z egzaminu z 2015 roku: „Określ podobieństwo i różnicę między perswazją a manipulacją językową”.

14.00-15.00 - Dajesz radę - Aplikacje ratują życie zwierząt - Kacper Kowalczyk wraz z lek. wet. Marią Zaczek powiedzą, które aplikacje są warte uwagi, a także w jaki sposób smartfon może pomóc rozwiązać problem nękający naszego podopiecznego.

13.00-14.00 - Płyta tygodnia – w audycji Muzyczny Lunch co tydzień do wygrania inna Płyta Tygodnia Czwórki. Wystarczy słuchać, odgadnąć zagadkę i zadzwonić. Od poniedziałku do wygrania w Muzycznym Lunchu „Miłość i zdrada” Popkultury. Po ośmiu latach Popkultura powraca z drugim studyjnym albumem  „Miłość Zdrada” z dziesięcioma nowoczesnymi, energetycznymi piosenkami, o charakterystycznym brzmieniu lat osiemdziesiątych.

19.00-20.00 - Wieczór Rezydentów - Czy muzyka jest odporna na choroby i nie straszne jej żadne? Jak głusi i ślepi kompozytorzy tworzyli wiekopomne dzieła? Co osłabia, a co wzmacnia wielkiego artystę? - zaprasza Jurek Przeździecki.

22.00-24.00 - Strefa Dread - gościem Makena będzie założyciel Zion Train Neil Perch. 1 maja został wydany nowy album jednego z głównych wykonawców cyfrowego dubu na świecie, Zion Train. „Illuminate” robi wrażenie ilością wokalnych gości. Wśród nich m.in. nowa brytyjska wokalistka Cara, Michela Grena, Prince Jamo czy Rider Shafique. Pojawia się tu również legendarny włoski basista i producent Paolo Baldini. To pierwszy album Zion Train od 5 lat.

Polskie Radio Dzieciom

7.00-10.00 "Poranek" - Wychodząc od celebrowania "Dnia BEZ śmieci" poszukamy związków frazeologicznych, w których występuje to słowo. Np. bez dwóch zdań, bez ogródek, pozostać bez echa itp.

17.15-17.45 - "Skarbonka" - Ile potrzeba nam pieniędzy? Potrzeby finansowe w postaci piramidy. Co jest u podstawy piramidy, a co na samym szczycie? Jeśli jesteście ciekawi, uważne słuchajcie dzisiejszej Skarbonki. ​

Dla dorosłych:

23.00-01.00 - "Co nam w duszy gra?" (prowadzi Adam Dobrzyński) - Nowości na czele z nowym zespołem Nergala -wraz z opisem i sukcesem w Niemczech. Opowiemy o powrocie po 36 latach zespołu The Boomtown Rats. Ponadto prezentacja nowych płyt z Polski - Magda Ruta, Wiewiórka na Drzewie, Mona Polaski i Stach Bukowski.

Polskie Radio Chopin

9.00 - Płytowy Trybunał Dwójki - czołowi polscy krytycy tradycyjnie kierowani przez Jacka Hawryluka w najbliższym powtórkowym odcinku swojej kultowej debaty dokonają wyboru najcelniejszego nagrania I Kwartetu smyczkowego C-dur Karola Szymanowskiego. 

22.00-24.00 - Czarne na białych - Jakub Puchalski zaprasza do wysłuchania pierwszej z dwóch retrospektyw poświęconych włoskiemu pianiście Sergio Fiorentino (1922-1998), charyzmatycznemu, a niesłusznie dziś zapomnianemu odtwórcy muzyki romantycznej, którego odkrywczy wgląd w partytury Chopina, Liszta i Skriabina zadziwiał krytykę muzyczną przez ponad pięć dekad. 

#Zostań w domu z Polskim Radiem! 

Zobacz więcej na temat: W POLSKIM RADIU #zostańwdomu