Polskie Radio

Jak przez 10 lat zmieniło się postrzeganie Żołnierzy Wyklętych w Polsce?

Ostatnia aktualizacja: 02.03.2021 12:42
Za nami 1 marca, kolejny Narodowy Dzień Pamięci Żołnierzy Wyklętych obchodzony od 2011 roku z inicjatywy środowisk działających na rzecz przywrócenia pamięci o podziemiu niepodległościowym. Tę datę zaproponował prof. Janusz Kurtyka, nieżyjący już prezes IPN, dla upamiętnienia dnia wykonania wyroku śmierci na członkach IV Zarządu Głównego Zrzeszenia Wolność i Niezawisłość.
Zdjęcie ilustracyjne
Zdjęcie ilustracyjneFoto: IPN

10 lat sprzyja podsumowaniom i myśleniu o przyszłości. O tym w rozmowie z drem Tomaszem Łabuszewskim z IPN. Jak przez 10 lat zmieniło się postrzeganie Żołnierzy Wyklętych w Polsce? Co udało się osiągnąć w czasie 10 lat obecności tego dnia w świadomości Polaków? Jak najlepiej upamiętnić Żołnierzy Wyklętych i opowiadać o ich historii, czyli cele, zadania na przyszłość?

Ponadto w audycji: 

- "Giganci nauki" - Jan Czochralski - wybitny polski chemik, wynalazca, znany na świecie z opracowania rewolucyjnej metody otrzymywania monokryształów krzemu, powszechnie dzisiaj stosowanej. 

W ramach kampanii edukacyjnej "Giganci nauki PL" ukazał się pięciotomowy "Słownik polskich i związanych z Polską odkrywców, wynalazców oraz pionierów nauk matematyczno-przyrodniczych i techniki", wydany pod redakcją prof. Bolesława Orłowskiego, jako dzieło Instytutu Historii Nauki im. Ludwika i Aleksandra Birkenmajerów PAN oraz Instytutu Pamięci Narodowej. Jednym z bohaterów słownika jest właśnie Jan Czochralski. 

W 1916 roku chemik Jan Czochralski przez pomyłkę zanurzył stalówkę w pojemniku ze stygnącą cyną zamiast w kałamarzu. Wyciągnął pióro i zobaczył wiszący na nim drucik. To był początek wielu, wielu eksperymentów. Zmieniając szybkość wyciągania stalówek, badał właściwości powstałych kryształów. Jan Czochralski, rocznik 1885, Polak z Kcyni w zaborze pruskim, zmienił świat, jest ojcem współczesnej elektroniki. Wynalazł powszechnie dziś stosowaną metodę wzrostu kryształów, tzw. monokryształów, które są podstawą układów elektronicznych w telefonach, komputerach i innych urządzeniach elektronicznych. 

- Książka: "Leksykon bezpieki. Kadra kierownicza aparatu bezpieczeństwa 1944–1956. Tom I". O publikacji będzie mówić dr Witold Bagieński - jeden z redaktorów (współredaktorem jest także Magdalena Dźwigał).

Jakie były początki aparatu bezpieczeństwa w Polsce po II wojnie światowej i jaki był stopień jego uzależnienia od Związku Sowieckiego? Kim byli ludzie, którzy go tworzyli i nim zarządzali? Jakie były jego metody działania i jakie tego skutki? Tę historię opowiada publikacja "Leksykon bezpieki", wnosząc wiedzę o aparacie represji. Tom I odnosi się do lat 1944-1956. Zawiera pięćdziesiąt artykułów biograficznych dotyczących funkcjonariuszy centrali RBP, MBP, KdsBP i MSW, którzy w latach 1944–1956 pełnili w nich funkcje kierownicze. Publikowane biogramy opracowane zostały na podstawie kwerendy archiwalnej oraz dostępnej literatury przedmiotu.

Było/będzie: 

-Audiobook: Tak było. Wspomnienia partyzanta

- Katowice - Otwarcie Przystanku Historia Centrum-Edukacyjnego IPN im. gen. Janusza Gąsiorowskiego

- Premiera internetowa filmu "Kotwicz-Ostatni Komendant", zapowiedź ciekawych artykułów. 

Czytaj również: 

***

Na "Przystanek Historia" w środę (3.03) o godz. 19.30 zaprasza Dorota Truszczak. 

ans