Polskie Radio

Historia, muzyka i literatura. Poniedziałek w Polskim Radiu

Ostatnia aktualizacja: 26.12.2021 19:00
O obchodach Święta Narodowego Dnia Zwycięskiego Powstania Wielkopolskiego, ale także o tym, jak mądrze rozdysponować nadmiar jedzenia, który został po świętach. Z kolei w "Filharmonii Dwójki posłuchamy koncertu Leszka Możdżera i Orkiestry Kameralnej Polskiego Radia Amadeus. Sprawdź nasze propozycje! 
Propozycje Polskiego Radia to znakomite relacje i nieprzeciętne rozmowy
Propozycje Polskiego Radia to znakomite relacje i nieprzeciętne rozmowyFoto: Shutterstock/Nejron Photo
logo

09.00-12.00 - "Cztery pory roku" - zaprasza Joanna Racewicz 

Nadmiar jedzenia? Nie wyrzucaj! Na sposoby są sposoby, czyli jak mądrze rozdysponować to, co nam zostaje. Gość: Monika Lemanowicz, dyr. Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Ciechanowie - gdzie tydzień przed świętami otwarto jadłodzielnię. Powiemy też o aktywności fizycznej - podstawie piramidy zdrowego żywienia. Jak ruszyć od stołu po świętach, gdy za moment będziemy przedsiębrać postanowienia noworoczne - i nie zrobić sobie przy tym krzywdy. "Od zera do fit-bohatera" - krótki poradnik trenera zdrowego stylu życia - Piotra Galusa, prowadzącego gimnastykę w Jedynce. Ponadto kolejny odcinek słuchowiska "Rodzina Połanieckich" i konkursy "Od małego dla dużego" oraz "A to kto to…".

21.00-22.00 - "Historia żywa" - zaprasza Dorota Truszczak i prof. Andrzej Nowak

Od Kościuszki do Szeli - dlaczego doszło do rabacji galicyjskiej?

Lepsza "szczera, słowiańska" Rosja niż "podstępny, germański" biurokrata Metternicha - tymi słowami zareagował na rzeź galicyjską roku 1846 konserwatysta Aleksander Wielopolski. Podczas tych wydarzeń nazywanych też rabacją galicyjską chłopi podburzani przez Austriaków dokonali wielu krwawych mordów napadając na dwory szlacheckie i niektóre kościoły. Wspomniane słowa znalazły się w tzw. liście Wielopolskiego napisanym w języku francuskim do ministra spraw zagranicznych i kanclerza Austrii księcia Klemensa Metternicha. Rabacja obróciła w gruzy nadzieje powstańców na pospolite ruszenie całego narodu przeciw zaborcom.

O zrywie niepodległościowym na ziemiach byłej Rzeczpospolitej myślały najważniejsze ośrodki emigracyjne. Obóz księcia Adama Czartoryskiego termin powstania uzależniał jednak od sytuacji międzynarodowej. Działania na rzecz powstania w zniewolonym kraju prowadziło przede wszystkich, utworzone na emigracji, Towarzystwo Demokratyczne Polskie. Do Poznania został wysłany Ludwik Mierosławski sławny teoretyk wojskowości, który chciał utworzyć pod wodzą miejscowej szlachty regularne oddziały angażujące chłopów, aby podjąć walkę jednocześnie z Rosją, Prusami i Austrią. Nieudolne przygotowania zakończyły się aresztowaniem inspiratorów jeszcze przed rozpoczęciem akcji planowanej na 21/22 lutego 1846 roku. Stłumione zostały także akcje zbrojne w kilku innych miastach. Większe działania rozwinęły się jedynie w Krakowie, w Rzeczpospolitej Krakowskiej między 21 lutego a 4 marca. Do Powstania Krakowskiego zgłosiło się 6 tysięcy ochotników. Wśród nich był 24-letni Edward Dembowski, zwolennik rewolucji społecznej, który zjawił się w Krakowie dowodząc oddziałem górników z Wieliczki. Został sekretarzem dyktatora powstania Jana Tyssowskiego i był autorem radykalnej odezwy o zrównaniu stanów, zniesieniu pańszczyzny i ziemi dla chłopów, którzy mieli być siłą rewolucji. W tym samym czasie w Galicji chłopi, którzy pół wieku wcześniej walczyli pod wodzą Tadeusza Kościuszki, teraz na czele z Jakubem Szelą, podburzani przez Austriaków, napadali na dwory szlacheckie i na niektóre kościoły dokonując krwawych mordów.

Z jakich powodów doszło do rzezi galicyjskiej, która pokrzyżowała plany konspiratorów na pospolite ruszenie narodu? Czy powstanie 1846 roku miało szansę na sukces? Dlaczego rabacja objęła tylko Galicję Zachodnią? Jakie były konsekwencje wywołanego przez nią szoku? Jak wydarzenia roku 1846 wpłynęły na wybory polskich dróg emancypacji w nieodległej przyszłości?

23.00-24.00 - "Muzyka kina" - zaprasza Paweł Sztompke

Muzyka filmowa Wojciecha Kilara w rocznicę śmierci kompozytora i muzyka.


LITERATURA W JEDYNCE:

10.35 - "Rodzina Połanieckich" Henryka Sienkiewicza z Janem Englertem, Martą Lipińską, Zdzisławem Mrożewskim - fragmenty słuchowiska z 1977 roku. 

Ta obyczajowa powieść inspirowana nieszczęśliwym małżeństwem Sienkiewicza z Marynuszką został wydana w 1894 roku. Opowiada o Maryni z Pławickich i Stachu Połanieckim. Nie od razu dane im było zawrzeć małżeństwo, na przeszkodzie stanęło zbyt kupieckie podejście Stacha do życia. To jednak nie tylko historia małżeństwa Połanieckich, ale także obraz nowej klasy.

21.45 - "Opowiadania" Stefana Grabińskiego w interpretacji Tomasza Borkowskiego, czyli fantastyka i horror w wersji retro.

23.50 - Joseph Bedier "Dzieje Tristana i Izoldy", czyta Krzysztof Kolberger.


logo

00.00-01.00 - "Wieczór płytowy" - prowadzą Tomasz Szachowski, Piotr Metz, Przemysław Psikuta

00.55-01.00 - "Przypadki słowa" / Bolesław Leśmian - aut. Iwona Smolka

01.00-02.00 - "Fantazja polska" (powtórzenie) - prowadzi Ewa Szczecińska

Wacław z Szamotuł Alleluja, Laudate Dominum, Christe qui lux es et Die; Beatus vir, wyk. Nora Petrocenko, Maciej Gocman, Nerijus Mascevicius – śpiew, Ensemble Morgaine; Grażyna Bacewicz III Sonata na skrzypce i fortepian, wyk. Jakub Jakowicz – skrzypce, Bartosz Bednarczyk  - fortepian; Karol Szymanowski Mazurki op. 50 nr13-16, wyk. Mieczysław Horszowski – fortepian; Cyprian Bazylik Nabożna piosnka, Oratio Dominica, De Profundis, wyk. Nora Petrocenko, Maciej Gocman, Nerijus Mascevicius – śpiew, Ensemble Morgaine

02.00-06.00 - "Muzyczna noc Euroradia" - prowadzi opracowanie Marek Zwyrzykowski

Benjamin Britten, Joseph Haydn, Igor Strawiński, Cesar Franck, Edward Elgar, Orlando di Lasso, Georg Friedrich Haendel, Gabriel Faure, Joaquin Rodrigo, Ilmari Hannikainen, Percy Grainger

06.00-07.00 - "Fantazja polska" (premiera) - prowadzi Klaudia Baranowska

Feliks Nowowiejski Fantazja polska „Pasterka na Wawelu”, wyk. Marek Stefański - organy; Kolędy polskie śpiewa Kameralny Zespól Wokalny „CANTUS”; Marcin Józef Żebrowski Magnificat, wyk. Wrocławska Orkiestra Barokowa, dyr. Andrzej Kosendiak

07.00-10.00 - "Poranek Dwójki" - prowadzi Paweł Siwek

10.00-13.00 - "Kanon Dwójki" - prowadzi 

10.00-11.00 - "Znacie, to posłuchajcie" - Noël Baroque en Pays D'Oc, wyk. La Camera delle Lacrime

11.10-12.00 - Jan Sebastian Bach Kantata 133 Ich freue mich in dir BWV 133 (Kantata na Trzeci Dzień Świąt Bożego Narodzenia), wyk: Dorothee Mields – sopran, Ingeborg Danz – alt, Mark Padmore – tenor, Peter Kooy – bas, Collegium Vocale Gent, dyr. Philippe Herreweghe 

12.05-12.45 - Józef Elsner Msza pasterska napisana na Uroczystość Bożego Narodzenia na cztery głosy z Organem i wiolonczelą (ad libitum), wyk. Agnieszka Dróżdżewska i Marzena Korchut-Łykowska – soprany, Maciej Gosman – tenor, Chór Kameralny „Cantores Minores Wratislavienses”, Krzysztof Karpeta – wiolonczela, Marek Pilch – organy, dyr. Piotr Karpeta

12.45-13.00 - "Zapiski ze współczesności" / Stanisław Sojka, opr. Jakub Kukla

13.00-15.00 - "Koncerty w porze lunchu" - prowadzi Andrzej Sułek

Koncert muzyki na Boże Narodzenie i Nowy Rok (Kościół Wniebowzięcia NMP, Kolonia, 18.12.2015)

Koncert „Joy to the world!”, Anotnio Vivaldi, Johann Sebastian Bach, George Frideric Handel, wyk. Chór i Orkiestra Radia WDR, Susanna Martin – sopran, Avi Avital – mandolina, Ksenija Sidorova – akordeon, dyr. Michael Alexander Willens

SM/2021/09/37/01

Studio Koncertowe im. Witolda Lutosławskiego 18.12.2016

Ignacy Feliks Dobrzyński Dwa polonezy koncertujące op.31; Henryk Wars Koncert fortepianowy; Piotr Czajkowski Suita z baletu „Dziadek do orzechów”, wyk. Piotr Orzechowski - fortepian, Polska Orkiestra Radiowa, dyr. Michał Klauza

16.00-17.30 - "Wybieram Dwójkę" - prowadzi Jakub Kukla 

17.30-18.00 - "Ślady pamięci" - aud. Andrzeja Mietkowskiego i prof. Rafała Habielskiego

18.00-19.00 - "Teraz jazz" - prowadzi Tomasz Szachowski

19.00-22.00 - "Filharmonia Dwójki" - prowadzi Magda Łoś

Koncert Leszka Możdżera i Orkiestry Kameralnej Polskiego Radia Amadeus, dyr. Agnieszka Duczmal (Poznań, Aula UAM, 8.12.2021)

Amadeus i jazz…

Leszek Możdżer Biali, Invocation, Be Prepared, Facing the Wind, Blackberry Double, Dedede, We Are Earth, Hansa Surf Hotel, Gdzieś poniżej pępka  

21.30-22.00 - "Rozmowy po zmroku" / Wszystkie gatunki Lema: Lem domowy - aut. Kinga Michalska 

Lubił majsterkowanie i samochody, jadł ogromne ilości chałwy, w zaciszu domowym bawił się kolejkami elektrycznymi. W audycji przybliżymy domowe, prywatne obliczu Stanisława Lema. O jego pasjach i fascynacjach opowie Wojciech Zemek, usłyszymy też archiwalne wypowiedzi samego pisarza i jego przyjaciół (np. Aleksandra Ścibora-Rylskiego, współtowarzysza wypraw narciarskich).

22.00-23.00 - "Muzyczny wieczór" / Fortepianiści - prowadzi Andrzej Sułek              

23.00-00.00 - "Nocna strefa" - prowadzi Krzysztof Dziuba

LITERATURA W DWÓJCE: 

11.00-11.10 - "To się czyta" - Natalia Budzyńska "Brat Albert. Biografia", czyta Jarosław Gajewski.

15.00-15.15 - "Literacka sjesta" - Jaroslav Hašek "Gdy się serce roznamiętni", czyta Krzysztof Kowalewski.

19.15-19.30 - "Książka do słuchania" - Jarosław Iwaszkiewicz "Aleja przyjaciół", czyta Zbigniew Zapasiewicz.


logo

00.00-02.00 - "Trójka pod księżycem" - Szymon Sławiński

O przeżyciach świątecznych i planach noworocznych.

02.00-03.00 - "Apteka nocna" - Jędrzej Kodymowski

00.00-05.00 - "Między dniem a dniem" - Tomasz Miara

05.00-06.00 - "Trójka budzi: Klub folkowy" - Wojciech Ossowski

06.00-08.45 - "Pora na Trójkę" - Piotr Firan  

Stary, polski zwyczaj mówi, aby na święta nic nie zabrakło na stołach. Zaraz po świętach natomiast co roku mamy ten sam problem: Co zrobić z nadmiarowym jedzeniem, które zostało? Co rodacy robią ze świątecznym jedzeniem, co mogą z nim zrobić?

To koniec męczącego poszukiwania miejsc parkingowych. Coraz więcej miast uruchamia inteligentny monitoring w ramach własnych stref płatnego parkowania. Dzięki temu na stronie czy aplikacji można podejrzeć w którym miejscu jest w danej chwili wolne miejsce postojowe.

Kupiłeś choinkę i nie masz już co z nią zrobić? Możesz ją oddać do przytuliska. Nadleśnictwa w całej Polsce tuż po świętach uruchamiają miejsca gdzie można zasadzić świąteczne drzewko. Co więcej, po odpowiednim oznaczeniu, będzie można po nie wrócić przed przyszłorocznymi świętami.

08.45-09.00 - "Salon polityczny Trójki" - Beata Michniewicz 

Gość: Paweł Szrot, szef gabinetu Prezydenta RP

09.00-12.00 - "Trójka przed południem" - Marta Piasecka

W Poznaniu ruszają obchody Święta Narodowego Dnia Zwycięskiego Powstania Wielkopolskiego. O obchodach tego święta, a także o wystawach czasowych związanych z Powstaniem Wielkopolskim porozmawiamy z dyrektor muzeum PW Anną Sochacką.

Biennale Plakatu Polskiego w Katowicach jest dzisiaj największym i najstarszym przeglądem twórczości plakatowej w Polsce i Europie. W tym roku prezentowanych jest prawie trzysta nadesłanych do konkursu prac, czy to, co artyści chcą  powiedzieć przez sztukę plakatu współczesnego. Gość: dr Katarzyna Gawrych-Olender, kurator wystawy w BWA.

12.00-13.00 - "Nasza tonacja" - Marek Wiernik

13.00-15.00 - "Trójka do trzeciej" - Witold Lazar

W erze nowoczesnych smartfonów polscy młodzi przedsiębiorcy otrzymali grant na wyprodukowanie telefonu, który będzie miał dostęp tylko do jednej aplikacji – aplikacji do medytacji. Po to, żeby nie ulegać pogoni za światem, który daje nam coraz więcej bodźców. Czy telefon „który nic nie potrafi” znajdzie nabywców?

Chińscy naukowcy odkryli embrion dinozaura sprzed 70 milionów lat. Jak do tego doszło? Czy będą próbowali odtworzyć teraz dinozaura?

Pierwsza w Polsce biometryczna karta kredytowa – autoryzacja transakcji następuje przez odcisk palca użytkownika – jak to działa, kto może z niej korzystać, czy to naprawdę bezpieczne rozwiązanie – rozmowa z Agatą Kontrym-Woś odpowiedzialną za wprowadzenie tej karty.

15.00-19.00 - "Zapraszamy do Trójki" - Piotr Łodej 

Już po świętach….Następne za rok. Ale do tego czasu mamy co wspominać. Coś jednak po nich zostało. W wielu z nas święta pozostawiają czar i magie wspomnień, uczuć i wrażeń. O tym co zostaje w nas ze świąt i towarzyszy nam długo a może i do końca życia?

18.40 Reportaż w Trójce

"Kościół i naród, to dwaj bracia" - Urszula Żółtowska-Tomaszewska

Wiele pokoleń warszawiaków chodziło do ojców Kapucynów, na Miodową, oglądać ruchomą szopkę. Kościół kapucynów był pierwszym w Warszawie, jaki odbudowano po wojnie. Wtedy zrodziła się też myśl zbudowania ruchomej szopki. Był rok 1948. Zrobiła ona prawdziwą furorę wśród mieszkańców stolicy, z jednej strony jako pewna oryginalna nowość, a z drugiej, jako pogodny znak nadziei na przyszłość, umieszczony pośród otaczającego ją morza ruin. Od dziesięcioleci tematyka religijna powiązana była z polską historią. Wiele ważnych wydarzeń w naszej historii zostało pokazanych w tej szopce...

19.00-20.00 - "W tonacji Trójki" - Michał Kirmuć  

20.00-21.00 - "Trzy wymiary gitary" - Piotr Baron

21.00-22.00 - "Klub Trójki" - Elżbieta Korczyńska

W obecnym, zabieganym świecie często nam brakuje czasu nawet dla najbliższych. Wiele osób powtarza jak mantrę: nie mam czasu… Jest chyba jedną z najcenniejszych rzeczy jaką możemy mieć. Czy jednak jesteśmy skłonni podarować swój czas innym? A jeżeli tak, to z czym to się wiąże? Co możemy zyskać? Przyjrzymy się temu poprzez pryzmat doświadczeń dwóch niezwykłych organizacji - Stowarzyszenia Centrum Wolontariatu (OPP) i Stowarzyszenia Mali Bracia Ubogich (OPP)

Goście: Agnieszka Lissowska-Lewkowicz - Prezes Stowarzyszenia Centrum Wolontariatu oraz Emilia Kozłowska - koordynator wolontariatu i wolontariuszka w Stowarzyszeniu Mali Bracia Ubogich. 

22.00-23.00 - "Trzy kwadranse jazzu" - Jan Ptaszyn-Wróblewski 

23.00-00.00 - "Serdeczne dźwięki" - Mateusz Krautwurst

LITERATURA W TRÓJCE: 

10.45 - w cyklu "Powieść w Trójce": "Przez kraj ludzi,  zwierząt i bogów" Antoniego F. Ossendowskiego w interpretacji Mirosława Zbrojewicza. 

logo

22.06 - "Towarzystwo niepokornych" - Arkadiusz Gołębiewski i Paweł Nowacki
W poniedziałkowy wieczór zapraszamy na spotkanie z historią. Gościem Arkadiusza Gołębiewskiego i Pawła Nowackiego będzie Mariusz Olczak, dyrektor Archiwum Akt Nowych. Podsumujemy tegoroczny festiwal NNW i zastanowimy się, jaki był mijający rok dla polskiej historii.
23.35 - "Rozpruwacz kulturalny" - Jakub Moroz
Na zakończenie poniedziałku zachęcamy Państwa do wysłuchania rozmowy o tym, jak ważne wydarzenia historyczne i polityczne wpływają na dzieła kultury. 

logo


Płyta tygodnia - WRONA "Sen o smaku lukrecji"

Wrona to laureatka ostatniej odsłony konkursu Czwórki "Wydaj płytę z Będzie Głośno!" To artystka o niezwykle ciekawej osobowości, założycielka i perkusistka żeńskiego zespołu rockowego BRAIN’S ALL GONE, z którym zagrała ponad 200 koncertów w Polsce i za granicą. W 2018 roku artystka rozpoczęła działalność solową, a jej głos można było usłyszeć na singlu "Divide & Conquer" kalifornijskiego duetu Dj LA RIOTS. Płyta do zdobycia codziennie w Muzycznym lunchu po godz. 13.00. 


19.00-20.00 - "Wieczór rezydentów" - CZaD

Czarek, Zbyszek and Dtekk, czyli ekipa UP TO DATE podsumuje rok 2021, ale panowie sięgną także po starsze, a nawet klasyczne, ponadczasowe utwory. Na playliście m.in. Quench, Cerrone, Lake Haze, Sharhabeel Ahmed, DeFeKT.

21.30-22.00 - "Strefa sportu" - Robert Grzędowski

Mistrz olimpijski Dawid Tomala opowie o Świętach, pomaganiu, udanym roku 2021 i nadchodzącym 2022.

22.00-00.00 - "Strefa Dread" - Mirosław Dzięciołowski "Maken"

Premiera płyty R.A.P - ich debiutanckiego albumu "Front Page News" nagranego w 1986 roku. Rozmowa z wydawcą tej płyty, czyli Sławkiem Pakosem.


LITERATURA W CZWÓRCE:

10.45 - "Lektura w Czwórce" "Pożegnanie jesieni" - fragmenty powieści Stanisława Ignacego Witkiewicza czyta Jakub Kordas, absolwent  Akademii Teatralnej im. Aleksandra Zelwerowicza w Warszawie. 


logo

 

10.00-11.00 - "Muzyczne podróże" - muzyka do filmów "Królewna Śnieżka i 7 krasnoludków" oraz "Fantazja".

17.15 - "Skarbonka" - Święta , święta i po świętach, a w skarbonce pusto? Jak odzyskać (chociaż w niewielkim stopniu) pieniądze wydane na święta. 

23.00-01.00 - "Co nam w duszy gra?" - W Plenerowym Studiu w Katowicach pojawi się Michał Grzesiek, z którym porozmawiam o jego najnowszej książce "Napiętnowani marzeniami" - biografii zespołu Oddział Zamknięty. O ekscesach w grupie, ważnych nazwiskach z historii muzyki rozrywkowej związanych z OZ, Krzysztofie Jaryczewskim oraz porównamy istotne zmiany jakie nastąpiły na rynku muzycznym w Polsce na przestrzeni ostatnich 40 blisko lat. W drugiej godzinie audycji pojawi się Marcin Żytomirski, animator kultury, miłośnik tradycji muzycznych i tanecznych centralnej Polski. Organizator wielu edycji festiwalu edukacyjnego Tabor Domu Tańca oraz warsztatów i potańcówek w Warszawie. Członek formacji Tęgie Chłopy. Ukazała się niedawno trzecia płyta w dyskografii tej niezwykle barwnej formacji, która objęta jest patronatem medialnym Polskiego Radia Dzieciom. Muzyk opowie o procesie poszukiwania inspiracji, tworzeniu tekstów a także samej płycie, doskonałej na zbliżający się karnawał.


LITERATURA W POLSKIM RADIU DZIECIOM: 

12.15 i 14.00 - zwycięskie prace konkursu "Gwiazdkopisanie"

.


17.00 - "Linie i pięciolinie" - Jakub Beczek [PREMIERA]

Jakub Beczek - wybitny krytyk literacki, znany z publikowanej na naszym portalu autorskiej rubryki "Ut musica poesis", przybliżać Państwu będzie związki polskiej literatury i muzyki. Czwarty odcinek zatytułowany jest "Szopenizować Moniuszkę".

20.00 - "Na jazzowo" - Andrzej Zieliński

W audycji nie tylko Chopin, ale również Ignacy Jan Paderewski w jazzowym ujęciu autorstwa Pawła Kaczmarczyka. Będą też Chopinowskie korzenie, które przywoła Anna Maria Jopek oraz nowe przetworzenie tematów ludowych autorstwa Joachima Mencla inspirowane w warstwie konceptualnej tym, co czynił Fryderyk Chopin.

22.00 - "Czarne na białych" - Jakub Puchalski

Bohaterem audycji będzie najwybitniejszy współczesny pianista hiszpański, Josep Colom. W poetyckich interpretacjach Katalończyka usłyszymy utwory Chopina (m.in. Sonatę h-moll, z najnowszej płyty artysty) oraz wyjątkowy program Beethovenowski – swoisty muzyczny spektakl, w którym Bagatele op. 126 posłużyły za łączniki między trzema ostatnimi Sonatami mistrz z Bonn.


Zapraszamy!

Zobacz więcej na temat: W POLSKIM RADIU