Polskie Radio

Stanisław Jackowski, znany rzeźbiarz - twórca pomnika Jana Kilińskiego w Warszawie

Ostatnia aktualizacja: 11.08.2023 05:33
136 lat temu, 11 sierpnia 1887 roku, urodził się w Warszawie Stefan Stanisław Jackowski, uznany rzeźbiarz, spod którego dłuta wyszedł choćby słynny pomnik Jana Kilińskiego, stojący na warszawskim Podwalu na Starówce. Większość jego prac zaginęła i uległa zniszczeniu podczas II wojny światowej.
Pomnik Jana Kilińskiego i portret Stanisława Jackowskiego
Pomnik Jana Kilińskiego i portret Stanisława JackowskiegoFoto: NAC

Wykształcony w krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych, pod okiem Konstantego Leszczka, rektora uczelni, tworzył swoje dzieła z bardzo dobrze opanowanym warsztatem, a wszystkie zawsze zyskiwały wielu admiratorów. Główny okres jego twórczości przypada na dwudziestolecie międzywojenne. Wtedy też w sposób włączył się w artystyczne życie Warszawy. Trzeba dodać, że przez wiele lat był prezesem Towarzystwa Artystów Polskich "Rzeźba", w ramach TPSP (Towarzystwa Przyjaciół Sztuk Pięknych), którego był członkiem od 1915 roku.

Znaczącym był też dość długi epizod w Akademii Colarossiego w Paryżu. Akademii, o której wiemy, że stała w opozycji do nazbyt konserwatywnej École nationale supérieure des beaux-arts (Szkoły Sztuk Pięknych) i założona została przez Filippo Colarossiego, włoskiego modela i rzeźbiarza pracującego i tworzącego głównie w Paryżu. To on założył pod koniec XIX wieku znaną wśród "niepokornych" twórców Szkołę, w której kształcili się głównie znani później Amerykanie, ale też i Polacy. Wśród absolwentów tej Szkoły byli choćby Lucy Bacon, Emily Carr, Camille Claudel, Meta Warrick Fuller, Hans Hofmann, Otokar Lebeda, Richard E. Miller, Amedeo Modigliani, Alfons Mucha, Max Weber czy Włodzimierz Tetmajer, Stanisław Wyspiański i Franciszek Siedlecki. Jak widać Akademia ta zasłynęła również swobodnym dostępem kobiet do pełnego cyklu studiów.

Piotr Szubert na łamach portalu Culture.pl tak charakteryzuje twórczość Jackowskiego: "Wczesne rzeźby Jackowskiego powstawały pod wpływem stylistyki Młodej Polski, co uwidacznia się np. w posągach alegorycznych »Cztery pory roku« na balustradzie rosarium willi Aleksandra Kraushara w Konstancinie oraz rzeźbie zatytułowanej »Ekstaza« przechowywanej w Muzeum Narodowym w Warszawie". Po czym dodaje informacje o jego okresie w tuż przed odzyskaniem niepodległości i w wolnej Polsce: "Około 1915 roku skłonił się ku realizmowi poddawanemu czasem klasycznej stylizacji. Prace artysty cechowała nieodmiennie doskonałość warsztatowa i precyzja modelunku bryły. Zasłynął jako portrecista oraz twórca rzeźb monumentalnych i nagrobków. Do jego najbardziej znanych prac należą: figura zatytułowana »Tancerka«, którą wykonał w kilku wersjach (jedna z nich została ustawiona w 1927 roku w Parku Skaryszewskim w Warszawie); »Pomnik Jana Kilińskiego« na Podwalu w Warszawie oraz wodotrysk »Igraszka z aligatorem« na placu Jana Henryka Dąbrowskiego tamże (oba ostatnie dzieła z 1936 roku)".

Był też autorem kilku pomników nagrobnych na warszawskich Powązkach. Spod jego dłuta wyszedł m.in. grobowiec Bolesława Prusa. Na tym samym cmentarzu, na którym spoczął po śmierci w 1951 roku. 

PP

Zobacz więcej na temat: HISTORIA rzeźba