Polskie Radio

ORP "Orzeł". Najsłynniejszy polski okręt podwodny

Ostatnia aktualizacja: 02.09.2024 14:05
ORP "Orzeł" to najsłynniejszy polski okręt podwodny. Zaginął wiosną 1940 roku i od kilku dekad poszukują go kolejne wyprawy badawcze. Cały czas bezskutecznie. Gdzie może znajdować się jego wrak?
Okręt podwodny ORP Orzeł
Okręt podwodny ORP "Orzeł"Foto: Pikiel Witold/NAC

ORP "Orzeł" zwodowany został tuż przed II wojną światową w holenderskiej stoczni. We wrześniu 1939 roku statek internowano w Tallinie, skąd salwował się brawurową ucieczką przez cały Bałtyk. Ostatecznie szczęśliwie dotarł do Wielkiej Brytanii i dołączył do sił aliantów walczących na Morzu Północnym. W maju 1940 roku wyszedł w morze w swój kolejny patrolowy rejs i... ślad po nim zaginął. Do dziś nie wiemy, co się stało, ani gdzie zatonął.

Już kilkanaście wypraw poszukiwało wraku "Orła" - ale bezskutecznie. Nową teorię, gdzie może spoczywać okręt przedstawił Piotr Wytykowski - mieszkający na stałe w USA doświadczony eksplorator, prezes Stowarzyszenia Wyprawy Wrakowe, który postanowił "przeszukać" wytypowany przez siebie obszar morza za pomocą echosondy. Do współpracy zaprosił Marcina Jamkowskiego, który będzie naszym gościem i opowie o rezultatach tej wyprawy.

Gość: Marcin Jamkowski - wiceprezes Oddziału Polskiego The Explorers Club, filmowiec, autor książek, nurek i fotograf.

Poza tym w audycji:

Pathyris to grecka nazwa starożytnego miasta na południu Egiptu, które w czasach panowania Ptolemeuszy przeżywało swój renesans jako stolica nomu (od II do 88 r p.n.e.) W tym czasie w mieście zgromadzono niezwykle bogate papirusowe archiwum dokumentujące życie całych rodzin. Zawiera ono m.in. prywatne listy, testamenty, umowy najmu, sprzedaży nieruchomości czy pokwitowania podatkowe. Papirusy te opowiadają także o zagadkowym morderstwie, obrotnej "bizneswoman" czy zaciekłym sporze o spadek.

Polscy archeolodzy chcą zrekonstruować urbanistyczną tkankę miasta, wpisując w nią "codzienność życia" mieszkańców Pathyris. Podstawą przyszłej wizualizacji w 3D ma być analiza informacji zawartych w owym archiwum, a także niepublikowany (i przez przypadek odnaleziony przez dr. Wojciecha Ejsmonda) dziennik włoskiej misji wykopaliskowej, która jeszcze na początku XX wieku miała szansę oglądać mury Pathyris zachowane do wysokości 2-3 metrów. Dziś to miejsce zrównane jest z ziemią.

Gość: dr Aneta Skalec z Instytutu Kultur Śródziemnomorskich i Orientalnych PAN, kierowniczka projektu badawczego w Pathyris.

Zobacz także:

***

Na "Eurekę" we wtorek (3.09) o godz. 19.30 zaprosiła Katarzyna Kobylecka.

DS