Prof. Przemysław Urbańczyk wybrał 28 najważniejszych zagadnień dotyczących początków państwa polskiego i przedstawił je w zwięzłych rozdziałach swojej najnowszej książki "Korzenie Polski". Jest to wizja, która - jak sam podkreśla - "nie pretenduje do wyłączności, ale na pewno prowokuje do dyskusji". Naszym gościem był właśnie prof. Przemysław Urbańczyk (Instytut Archeologii i Etnologii PAN oraz UKSW w Warszawie, autor książki "Korzenie Polski").
Poza tym w audycji:
- Jak długo dzieła sztuki (rysunki, manuskrypty, obrazy) mogą być wystawione na działanie światła bez szkody dla stanu ich zachowania? Mikrofedometria to metoda, która pozwala precyzyjnie określić potencjalne zagrożenie w trakcie kilkuminutowych testów starzeniowych. Punkt pomiarowy na średnicę zaledwie pół milimetra, a zmiany barwy w jego obrębie mogą "symulować" nawet 7-letni kontakt ze światłem. Taki unikalny aparat do mikrofedometrii został skonstruowany w Krakowie i służy już w kilkudziesięciu placówkach muzealnych na całym świecie.
Jego wynalazca - prof. Tomasz Łojewski z Laboratorium Badań Dziedzictwa Wydziału Inżynierii Materiałowej i Ceramiki AGH w Krakowie - opowiedział o swoich badaniach nad światłotrwałością obrazu E. Munka "Krzyk" w Muzeum w Oslo, szkiców Rafaela czy najcenniejszych rękopisów Biblioteki Narodowej w Warszawie.
- Kanał Panamski, który znalazł się dziś w centrum światowej polityki, łączy Ocean Atlantyki z Oceanem Spokojnym już ponad 110 lat. Pomysł pojawił się jednak dużo wcześniej, bo na początku XVI wieku, kiedy Hiszpan Vasco Núñez de Balboa - jako pierwszy Europejczyk - dotarł przesmykiem do wybrzeży Pacyfiku. Choć idea skrócenia drogi morskiej była podnoszona na przestrzeni wieków wielokrotnie, to do jej urzeczywistnienia przystąpiono dopiero pod koniec XIX w. Podjął się tego inżynier Ferdinand de Lesseps - budowniczy kanału Sueskiego - ale kopiowanie rozwiązań z Egiptu, zakończyło się fiaskiem. Dopiero zmiana koncepcji budowy kanału pozwoliła zakończyć z sukcesem tę inwestycję.
Historię powstania Kanału Panamskiego przypomniał prof. Michał Leśniewski z Wydziału Historii UW.
Zobacz także:
***
Na "Eurekę" w piątek (7.02) o godz. 19.10 zaprosiła Katarzyna Kobylecka.
DS
