Polskie Radio

27 sierpnia

Ostatnia aktualizacja: 27.08.2011 00:00
Urodził się "Radosław" - Jan Mazurkiewicz.

1896 - Urodził się Jan Mazurkiewicz "Radosław", generał, legionista, współorganizator w 1939 roku Tajnej Organizacji Wojskowej, zastępca szefa Kierownictwa Kedywu Armii Krajowej, dowódca zgrupowania "Radosław" w powstaniu warszawskim. (zm. 04.05.1988) 115 rocznica

Pozostałe wydarzenia:

1576 - Zmarł Tycjan, właściwe nazwisko Tiziano Vecellio, włoski malarz, jeden z największych twórców renesansu, autor obrazów: "Grosz czynszowy", "Flora", "Bachus i Ariadna". Od 1533 roku był nadwornym malarzem cesarza Karola V. (ur. około 1480)   445 rocznica

1635  - Zmarł Lope de Vega, hiszpański dramatopisarz i poeta, nazywany "Feniksem umysłów", twórca teatru narodowego, stworzył "comedia" - dramat łączący tragizm z komizmem  o dynamicznej akcji. Twórca rozprawy-manifestu o teatrze wolnym od reguł klasycznych. Autor 1800 komedii, z których zachowało się około 500, a także 21 tomów wierszy. Do najbardziej znanych utworów należą: "Gwiazda Sewilli", "Nauczyciel tańców", "Dziewczyna z dzbanem". (ur. 25.12.1562)     

1764 - Początek ostatniego sejmu elekcyjnego I Rzeczpospolitej.

1770 - Urodził się Georg Wilhelm Hegel, niemiecki filozof, główny przedstawiciel idealizmu obiektywnego XIX wieku. Jest  twórcą wielkiego systemu filozoficznego, którego podstawą jest dialektyczny rozwój idei. Autor "Fenomenologii ducha".  (zm. 14.11.1831)       

1672 - Sułtan Mehmed IV, na czele 100-tysięcznej armii tureckiej, zdobył jedną z najpotężniejszych warowni Rzeczypospolitej - Kamieniec Podolski.      

1813 - Zwycięstwo Napoleona nad Austriakami w bitwie pod Dreznem.  

1856 - Urodził sie Iwan Franko, ukraiński poeta, historyk literatury, autor opowiadań "Lasy i pastwiska", powieści "Zachar Berkut", zbiorów poezji: "Ze szczytów i nizin", "Mój szmaragd". (zm. 28.05.1916) 155 rocznica

1874 - Urodził się Carl Bosch, niemiecki chemik i inżynier, specjalista w zakresie aparatury przemysłowej, jeden z twórców przemysłu chemicznego w Niemczech. Prowadził prace nad uwodornieniem węgla. Wraz z Fritzem Haberem opracował metodę syntezy amoniaku z azotu i wodoru. W 1931 roku otrzymał nagrodę Nobla w dziedzinie chemii za wkład w rozwój metod wysokociśnieniowych. (zm. 26.04.1940) 

1879 - Zmarł Rowland Hill, brytyjski nauczyciel i urzędnik pocztowy, pomysłodawca wprowadzenia do obiegu znaczka pocztowego. Ustawa dotycząca reformy pocztowej została zaaprobowana przez królową Wiktorię w 1839 roku, zaś pierwszy w świecie znaczek pocztowy, w sprzedaży pojawił się w maju 1840 roku. Brytyjska reforma została przyjęta przez większość krajów na całym świecie.

1883 - Wybuch wulkanu Krakatau w Cieśninie Sundajskiej pomiędzy wyspami Sumatra i Jawa. Zginęło ponad 36 tysięcy ludzi. Była to jedna z największych katastrof wulkanicznych w dziejach świata.  

1894 - Urodził się Kazimierz Wierzyński, poeta i eseista, współtwórca grupy poetyckiej Skamander", autor tomików poezji "Barbakan warszawski", "Krzyże i miecze", "Róża wiatrów", "Tkanka ziemi", "Czarny polonez", "Korzec maku". Za tom "Laur olimpijski" wychwalający sport i jego wartości moralne otrzymał  w 1928 roku złoty medal na IX Olimpiadzie w Amsterdamie. Od 1939 roku przebywał za granicą. (zm. 13.02.1969) 

1899 - Urodził się Cecil Scott Forester właściwie Cecil Lewis Troughton Smith, angielski pisarz, autor 5 biografii, 3 książek dla dzieci oraz 35 powieści, spośród których największą popularność zdobył cykl 12 powieści przygodowych, których bohaterem jest Horatio Hornblower. Kilka jego powieści sfilmowano między innymi "Afrykańska królowa". (zm. 02.04.1966) 

1908 - Urodził się Lyndon Johnson, amerykański polityk z Partii Demokratycznej, w latach 1963-69 prezydent Stanów Zjednoczonych, rzecznik eskalacji wojny w Wietnamie. (zm. 22.01.1973)  

1909 - Urodził się Lester Young, czarnoskóry amerykański jazzowy, saksofonista tenorowy, klarnecista, jeden z najwybitniejszych muzyków jazzowych ery swingu. Wywarł wielki wpływ na saksofonistów ery bebopu. (zm. 15.03.1959) 

1916 - Urodził się Jerzy Weintrub, poeta, tłumacz literatury angielskiej, niemieckiej i rosyjskiej, autor zbiorów wierszy: "Wrogi czas", "Maski krajobrazu", "Płomień pachnący". (zm. 10.09.1943) 95 rocznica

1922 - W Berlinie na zjeździe przedstawicieli Polonii powstał Związek Polaków w Niemczech. 95 rocznica

1925 - Ur. Zygmunt Broniarek, publicysta, felietonista i dziennikarz; autor cyklu programów telewizyjnych "Kulisy wielkiej polityki", "Od Kissingera do Brzezińskiego", "Tajemnice Nagrody Nobla"; obecnie jest stałym felietonistą tygodnika "Rynki Zagraniczne"; autor licznych książek w tym: "Szczeble do Białego Domu", "Kto się boi rewolucji?", "Biały Dom i jego prezydenci", "Broniarek o sobie, inni o Broniarku".        

1927 - Urodził sie Edward Kurowski, powieściopisarz, nowelista, sportowiec i podróżnik, autor powieści: "Śmierć boksera", 'Wysokie niebo", "Taniec z duchami przodków", "Zniewoleni przez Stalina".

1928 - Państwa Ligi Narodów podpisały w Paryżu układ zwany Paktem Brianda-Kelloga, w którym strony wyrzekały się wojny jako metody prowadzenia polityki.

1929 - Urodził się Jasir Arafat, prezydent Autonomii Palestyńskiej, przywódca palestyńskiego ruchu wyzwoleńczego. Założył Ruch Narodowego Wyzwolenia Palestyny (Fatah), największą organizację w Organizacji Wyzwolenia Palestyny. W 1989 roku został wybrany na prezydenta państwa palestyńskiego, a w 1994 roku otrzymał Pokojową Nagrodę Nobla wraz z Icchakiem Rabinem i Szimonem Peresem. (zm. 11.11.2004)

1931 - Urodził się Roman Opałka, grafik, malarz abstrakcyjny, autor metaforyczno-symbolicznych cykli tzw. "obrazów liczonych"; autor cyklów "Chronomy", "Fonematy", "Opisanie świata", "Kartki z podróży"; od 1977 r. we Francji. 80 rocznica

1933 - Zmarł Georges Hayem, francuski lekarz internista, współtwórca hematologii. Opracował metodę obliczania liczby krwinek czerwonych we krwi. (ur. 24.11.1841)  

1941 - Urodziła się Cesaria Evora, wokalistka z Wysp Zielonego Przylądka, śpiewająca morny i coladery, czyli rdzenne gatunki muzyczne Wysp. Najbardziej znane to: "Miss Perfumado", "Cafe Atlantico", "Sodade". W 2006 roku nagrała płytę wraz z polską wokalistka Dorotą Miśkiewicz. Obie panie nagrały też wspólny teledysk. 60 rocznica

1964 - Urodził się Andrzej Chyra, aktor i reżyser teatralny. Grał między innymi w filmach: "Dług", "Zaklęta", "Przedwiośnie", "Wiedźmin", "Wszyscy jesteśmy Chrystusami", "Katyń", "Symetria", "Komornik". 

1965 - Zmarł Le Corbusier, właściwe nazwisko Charles Edouard Jeannerret-Gris, francuski architekt, urbanista, malarz i rzeźbiarz pochodzenia szwajcarskiego. Był jednym z najwybitniejszych twórców i teoretyków architektury nowoczesnej. (ur. 1887)         

1967 - Zmarł Brian Epstein, brytyjski muzyk rockowy, producent i basista, menedżer zespołu The Beatles. (ur. 19.09.1934)

1975 - Zmarł Haile Selassie I, ostatni cesarz Etiopii w latach 1930 - 1936 i 1941 - 1974; początkowo zwolennik ograniczonych reform i monarchii konstytucyjnej, inicjator powołania Organizacji Jedności Afryki i jej pierwszy przewodniczący; jego nowa, absolutystyczna polityka, połączona z ogromnymi wydatkami na rozbudowane ceremoniały dworskie, doprowadziła Etiopię do ruiny ekonomicznej; komunistyczny pucz wojskowy w 1974 r. odebrał cesarzowi władzę; jest znany jako symbol religijny ruchu Rastafari.     

1986 - Zmarł Adam Borys "Pług", inżynier rolnik, uczestnik wojny obronnej we wrześniu 1939 roku, "cichociemny", dowódca baonu "Parasol". (ur. 10.12.1909) 25 rocznica

1991 - Parlament Republiki Mołdawii przyjął deklarację niepodległości. Święto narodowe Mołdawii. 20 rocznica

1992 - Przedstawiciele społeczności romskiej z 14. państw Europy utworzyli w Budapeszcie Europejski Parlament "Eurom".          

1993 - Zmarł Kiejstut Bacewicz, profesor, pianista, kameralista, twórca pierwszej w Polsce katedry kameralistyki, autor kompozycji fortepianowych i opracowań pedagogicznych. (ur. 13.06.1904)  

1995 - Przedstawiciele OWP i Izraela podpisali w Kairze porozumienie o utworzeniu palestyńskiej administracji na Zachodnim Brzegu Jordanu.      

2005 - Zmarł Jan Moor-Jankowski, światowej sławy amerykański prymatolog polskiego pochodzenia, profesor medycyny sądowej, żołnierz podziemia. Po wojnie przeniósł się do Stanów Zjednoczonych, gdzie założył i został dyrektorem Laboratory for Experimental Medicine and Surgery in Primates. Autor ponad 200 prac o genetyce, hemofilii, grupach krwi i immunologii. (ur. 05.02.1924)

2008 - Zmarł Janusz Trzciński, kompozytor i perkusista, uczestnik festiwali Jazz nad Odrą we Wrocławiu. Przez kilkanaście lat członek Formacji Muzyki Współczesnej Andrzeja Kurylewicza.