Nowa Aula w Starym BUW, niedziela, 22 września, godz. 18:00
Udział wezmą: prof. Jerzy Borejsza, Instytut Historii PAN, prof. Andrzej Szwarc, Instytut Historyczny UW i red. Tomasz Łubieński. Spotkanie poprowadzi prof. Dariusz Stola z Collegium Civitas/ISP PAN.
Obchodzimy w tym roku 150-lecie powstania styczniowego. Półtora wieku to dużo czasu, zwłaszcza, że wypełnia je wiele dramatycznych i brzemiennych w skutki wydarzeń, które powstanie 1863 roku coraz bardziej przesłaniają. Możemy więc spojrzeć na nie z dystansem, rozważyć racje za i przeciw, spokojnie o nim dyskutować. Czy jednak na pewno?
Pytanie „Bić się, czy nie bić?”, rozterki powstańców 1863 roku, nie są wszak kwestią zamierzchłą i niezrozumiałą. W ciągu minionych 150 lat zmagało się z nimi nieomal każde pokolenie Polaków. Powstańcza tradycja i samo słowo „powstanie” budzą nadal emocje i pozostają mocno wplecione w tożsamość Polaków. W tym sensie historia powstania styczniowego jest historią współczesną – przeszłością żywą i znaczącą. Jego 150-lecie może być okazją do nauki myślenia historycznego, politycznego, obywatelskiego.
Skupimy się na kilku fundamentalnych pytaniach dotyczących samego powstania i wniosków, które z niego wyciągano: Kto i jak odpowiadał na tytułowe pytanie przed powstaniem i w jego trakcie? Dlaczego przeważyła odpowiedź „tak”? Jak w różnych momentach XIX i XX w. powstanie styczniowe interpretowano i jakie wnioski zeń wyciągano - zwłaszcza, gdy dylemat „bić się czy nie bić” powracał? Kto i do czego wykorzystywał pamięć powstania? Jakie miejsce polskie powstania zajmowały w historii Europy?Czy dziś możemy coś dodać do dawnych argumentów? Które z dawnych odpowiedzi najlepiej znoszą próbę czasu? Czy możemy spojrzeć podobnie na inne polskie powstania?
Program tegorocznego Festiwalu Nauki w Warszawie znajduje się tutaj.
(ew/Festiwal Nauki)
