Polskie Radio

Stanisław Tatar

Ostatnia aktualizacja: 15.03.2019 08:40
Człowiek, który zapisał się ciemną kartą w historii Polskiego Państwa Podziemnego, a jednocześnie jedna z najważniejszych postaci w polskiej konspiracji. Zdolny organizator, ale despotyczny dowódca z kompleksem wykluczenia z elitarnego grona piłsudczykowskich legionistów – tak opisywał go Jeziorański.
Stanisław Tatar; Rafał Królikowski
Stanisław Tatar; Rafał KrólikowskiFoto: Wikimedia Commons/dp; PAP/ Andrzej Rybczyński

Człowiek, który zapisał się ciemną kartą w historii Polskiego Państwa Podziemnego, a jednocześnie jedna z najważniejszych postaci w polskiej konspiracji. Zdolny organizator, ale despotyczny dowódca z kompleksem wykluczenia z elitarnego grona piłsudczykowskich legionistów – tak opisywał go Jeziorański.

Od początku 1940 roku był szefem Oddziału Organizacyjnego Sztabu Komendy Głównej Armii Krajowej. Zdaniem Jeziorańskiego - był trzecią osobą w AK po Borze-Komorowskim i Pełczyńskim. Opracował plan operacji "Burza".

16 kwietnia 1944 został wysłany (razem z ppłk. Jerzym Kirchmayerem) przez dowódcę Armii Krajowej do Londynu. Tam został mianowany zastępcą Szefa Sztabu dla spraw krajowych.  Próbował opóźnić powrót Jana Nowaka-Jeziorańskiego do kraju.

"Dopiero po wojnie wyszło na jaw, że Tatar i Kirchmayer już od początku 1944 r. reprezentowali w Komendzie Głównej orientację "dogadania się" z Rosjanami, i to bez oglądania się na Londyn. Z ciężko chorym Kirchmayerem nie było większego kłopotu. Natomiast Tatar szerzył swoje poglądy wśród podwładnych i uznany został za człowieka niebezpiecznego. Zamiast usunąć go na bok, postanowiono dyplomatycznie pozbyć się go, wysyłając do Londynu. Był to błąd w skutkach swoich katastrofalny".

Po wojnie został zobowiązany do rozdysponowania części skarbu narodowego (350 kg złota i 2,5 mln dolarów) między byłych żołnierzy Armii Krajowej i ich rodziny. Zamiast tego, przekazał pieniądze rządowi Cyrankiewicza. Co gorsza, oddał w ręce komunistów także teczki osobowe związane z działalnością Wydziału Krajowego Sztabu, narażając tym samym osoby związane z wydziałem na represje ze strony aparatu stalinowskiej represji.

Po powrocie do Polski nie uniknął więzienia, wyszedł na wolność na mocy amnestii w 1956 roku.

W postać Stanisława Tatara wciela się Rafał Królikowski. 

Fot.: Wikimedia Commons/dp; PAP/Andrzej Rybczyński