Od "Żywych i umarłych" po kafkowskie kondensacje

– To dzieło trudne do zaklasyfikowania. Autor porusza się w swojej prozie w różnych kierunkach, wciąż ponawiając wysiłek określenia miejsca człowieka we współczesnym świecie – mówił w audycji RWE o pisarstwie Gustawa Herlinga-Grudzińskiego Wojciech Karpiński.

Gabinet Gustawa Herlinga-Grudzińskiego

Foto: Archiwum prof. Włodzimierza Boleckiego

W dwuczęściowej audycji z cyklu "Lekcja swobodnego głosu. Sylwetki wybranych pisarzy emigracyjnych" Wojciech Karpiński, krytyk literacki i znakomity eseista, omówił drogę pisarską Herlinga-Grudzińskiego: od wydanego w 1945 roku tomu esejów "Żywi i umarli" ("Zbiór ten uderza dojrzałością rzemiosła literackiego i powagą tematyki. Można go potraktować jako wstęp do 'Innego świata'. Jest w nim i dystans do poruszanej problematyki i głębokie przejęcie się zasadniczymi problemami egzystencjalnymi"), przez "Inny świat", po opowiadania włoskie.
Wiele miejsca zostało w tym radiowym wykładzie poświęcono najgłośniejszej książce pisarza z Neapolu: "Innemu światowi". Wojciech Karpiński mówił o powstaniu tego literackiego dokumentu, jego recepcji (wśród przywołanych głosów krytyków opinia Silone: "ta książka jest czymś więcej niż utworem politycznym; jest ważnym świadectwem egzystencjalnym i dziełem literackim wysokiej próby"), idei. – Tajemnicą artyzmu "Innego świata" jest chyba to przejmujące złączenie dwóch planów: ludzkiego i nieludzkiego, nadziei i beznadziejności, konkretu i refleksji, obserwacji i osądu, rozbudowanej metafory i ascetycznej narracji – powiedział krytyk.
W wykładzie również o Neapolu pisarza czy też: o jego opowiadaniach, tekstach o "kafkowskiej kondensacji", pełnych obrazów cierpienia i człowieczego bólu.