Emisja: 2011-03-20 21:05 Program 1
Autor: Pavel Kohout
Reżyseria: Andrzej Piszczatowski
Realizacja: Andrzej Brzoska (słuchowisko w systemie Dolby Pro Logic 2)
Opracowanie muzyczne: Marian Szałkowski
Obsada: Ferdynand Waniek – Zygmunt Sierakowski
Pierwszy śledczy – Kazimierz Wysota
Drugi śledczy – Maciej Szary
Trzeci śledczy – Kazimierz Kaczor
Maruszka – Maria Robaszkiewicz
Franek – Piotr Ligienza
Andrzej Piszczatowski zaprasza słuchaczy do wysłuchania Degrengolady:
„Wszystko zaczęło się w 1975 roku, gdy Václav Havel napisał dwie, do pewnego stopnia autobiograficzne, jednoaktówki: Audiencja i Wernisaż, których głównym bohaterem był prześladowany przez władze pisarz i działacz niezależny Ferdynand Waniek.” - tak na okładce Antologii sztuk czeskich dysydentów, zatytułowanej W roli głównej Ferdynand Waniek, pisze Andrzej S. Jagodziński, tłumacz sztuk m.in. Havla i Kohouta.
Jednoaktówki odniosły światowy sukces, więc w 1978r. Havel napisał Protest, a Pavel Kohout Atest. Gdy w 1981 roku Havel siedział w więzieniu, jego przyjaciele postanowili kontynuować cykl i zadedykować je przyszłemu Prezydentowi Republiki. Tak powstała Degrengolada (Kohout) i Areszt (Landowski). W 1983 roku, kiedy Havel wychodził z więzienia, Jiři Dienstbier (przyszły minister spraw zagranicznych) powitał go jednoaktówką Przyjęcie, a wreszcie w 1985 r. Pavel Kohout zamknął cykl sztuką Safari.
Bohaterem wszystkich tych, napisanych przez przyjaciół Havla, sztuk, jest Ferdynand Waniek. Tworzą one niezwykle ważny, artystyczny dokument życia w Czechosłowacji (ale nie tylko) czasów realnego socjalizmu, bowiem Waniek, pokazywany w różnych środowiskach, ujawnia stan świadomości wszystkich grup społeczeństwa, a nie tylko dysydentów. Sztuki te są w większości bardzo zabawne, nic więc dziwnego, że w salach teatralnych Europy padały rekordy frekwencji.
Tak też było w 1980 roku, Kiedy Zygmunt Hübner wystawił w warszawskim Teatrze Powszechnym Audiencję, Wernisaż i Protest Havla, spektakl zdjęty z afisza natychmiast po wprowadzeniu stanu wojennego.
W roku 1984, Andrzej S. Jagodziński zaproponował zagranie, przetłumaczonej przez siebie Degrengolady, aktorom złożonego głównie z członków zespołu Teatru Powszechnego, podziemnego Teatru Domowego.
Sztuka, grana w mieszkaniach prywatnych, cieszyła się wielkim powodzeniem (około 60 przedstawień), więc obejrzało ją około 3000 widzów. Była też bohaterką zdarzenia szczególnego. Już w trakcie jednego z pierwszych spektakli (we Wrocławiu), publiczność (127 osób) i aktorzy zostali aresztowani przez bezpiekę i spędzili noc (a niektórzy dwie) w areszcie. Właściciel mieszkania ukarany został grzywną oraz karą (to brzmi jak dowcip z czeskiej sztuki) polegająca na podaniu tego faktu, wraz ze swoim adresem w „kajającym się” ogłoszeniu prasowym. Nie zaskoczę tych z Państwa, którzy pamiętają nastroje tamtych czasów, wiadomością, że otrzymał pocztą, od różnych ofiarodawców, sumy, które w pełni zrekompensowały grzywnę.
W słuchowisku zrealizowanym na podstawie Degrengolady, usłyszycie Państwo w większości bohaterów tamtego zdarzenia. A więc: jako Ferdynanda Wańka - Zygmunta Sierakowskiego oraz Marię Robaszkiewicz, Kazimierza Wysotę, Macieja Szarego, Kazimierza Kaczora i Piotra Ligienzę.
