„Dziura w niebie” ukazała się drukiem w 1959 roku. Nie był to debiut Tadeusza Konwickiego, ale pierwsza z powieści, w której autor powraca do „doliny” i wprowadza czytelnika w mityczną krainę dzieciństwa. W jej scenerii działy się rzeczy najważniejsze i pierwsze: zabawy w wojnę z rówieśnikami, tropienie śladów Nieznajomego – człowieka, który musi nadejść, by odmienić los mieszkańców Młynów Dolnych, ale i pierwsza, nieszczęśliwa miłość, pierwsze dramatyczne zetknięcia ze światem dorosłym, pierwsze odjazdy i rozstania.
Głównym bohaterem książki i słuchowiska jest Polek. Obok jego koledzy: Kajaki, Kękuś, Łapa, Zenuś i dwie dziewczyny: Wisia Puciałłówna i Pacia. Oprócz młodych bohaterów, autor stworzył galerię barwnych postaci ze świata dorosłych. Są tu: babka Linsrumowa, posterunkowy Maciejko, szewc Skierś, nożownik-filozof Pan Staś, nauczyciel Rymsza, ksiądz Karszun i tajemniczy Wędrowiec, który powraca, by w dolinie popełnić samobójstwo.
Owa dolina, charakterystyczne postaci, miłość, nastrój oczekiwania na „coś”, Wędrowiec, a nawet upał, potęgujący uczucia i grozę – wszystkie te wątki przewijają się w późniejszych powieściach i filmach Tadeusza Konwickiego: „Sennik współczesny”, „Salto”, „Kronika wypadków miłosnych”. Niektórzy czytelnicy stawiają autorowi zarzut, że wciąż pisał jedną książkę; dla innych owa monotematyczność, która w tym przypadku oznacza jednocześnie autotematyzm, to wielki walor twórczości Tadeusza Konwickiego.
