Pewnego wieczoru w Montgomery w stanie Alabama, gdzie w latach pięćdziesiątych XX stulecia obowiązywały zasady segregacji rasowej, czarnoskóra Rosa Parks usiadła na przednim siedzeniu w autobusie w części dla kolorowych. Biali siedzieli w części pojazdu przeznaczonej dla nich. Kiedy zajęte już były wszystkie siedzenia w sektorze dla białych, niepisana zasada nakazywała czarnoskórym, aby ustąpili im miejsca.
- Ja jednak ani drgnęłam. Biały kierowca powiedział: "Potrzebne są miejsca z przodu.” Nie wstałam. Miałam już dosyć podporządkowywania się białym.
Kiedy kierowca wezwał policję, Rosę Parks aresztowano i umieszczono w więzieniu za naruszanie miejscowych praw o środkach komunikacji.
Sąd uznał Parks winną, wymierzył jej grzywnę i obciążył kosztami sądowymi. Kobieta odmówiła zapłacenia kary i odwołała się do Sądu Obwodowego. W wyniku zaistniałej sytuacji Rosa Parks wraz z mężem stracili pracę, a na każdym kroku spotykały ich prześladowania i pogróżki.
W swojej autobiografii napisała: "biali oskarżali nas o zakłócanie spokoju, gdy zachowywaliśmy się jak normalni ludzie, zamiast płaszczyć się ze strachu. Nie musieliśmy czekać na zlinczowanie. Umieraliśmy po trosze za każdym razem w obliczu tego rodzaju dyskryminacji."
Początek walk o równość rasową
Incydent spowodował wielomiesięczny bojkot autobusów miejskich. Akcję organizował nieznany wówczas dwudziestosześcioletni pastor Martin Luther King. Bojkot rozwinął się wkrótce w masowe wystąpienia w innych miastach na południu USA.
W 1956 roku Sąd Okręgowy Stanów Zjednoczonych orzekł, że podział autobusów na sektory dla białych i czarnych jest niezgodny z konstytucją. Po trwającym 381 dni bojkocie, kiedy to czarnoskórzy zdecydowali się nie korzystać z autobusów, skończyła się segregacja rasowa w autobusach komunikacji miejskiej.
Gest Rosy Parks był iskrą, która dała początek Ruchowi Praw Obywatelskich w latach pięćdziesiątych i sześćdziesiątych XX stulecia. To jej zachowanie sprawiło, że zniesiono prawa o segregacji rasowej, Martin Luter King stał się przywódcą czarnoskórych, a walka o równość rasową rozgorzała na nowo.
W 1957 roku Rosa Parks wyjechała do Detroit gdzie pracowała w sztabie demokratycznego kongresmana Johna Conyersa. Amerykańska działaczka praw człowieka (ur. 4 lutego 1913 w Tuskegee) zmarła w Detroit 24 października 2005 roku.
W 2001 w Montgomery otwarto bibliotekę i muzeum jej imienia. W 1999 roku otrzymała Złoty Medal Kongresu USA. Autobus, którym jechała Parks, znajduje się obecnie w muzeum Henry'ego Forda, założyciela spółki Ford Motor Company, w Dearborn w stanie Michigan.
mk