Z Michałem Rusinkiem - w poszukiwaniu ciekawych nazw [POSŁUCHAJ]

Zapewne każdy z nas ma taką miejscowość, której nazwy nigdy nie zapomni ze względu na jej oryginalność. Może ona pochodzić np. od imienia założyciela dawnej kolonii lub zwodu, którego już się nie wykonuje. Jak się okazuje, szukanie takich nietypowych miasteczek czy wsi może stanowić dla dziecka ciekawą zabawę w detektywa. Na swoją własną wyprawę w poszukiwaniu ciekawych nazw wyruszył także gość "Kulturoteki", Michał Rusinek, autor książki "Wytrzyszczka, czyli tajemnice nazw miejscowości".

zdjęcie ilustracyjne

Foto: Pixabay

Michał Rusinek wychował się Zakopanem i chociaż jak sam przyznał, niegdyś był przekonany, że nazwa ta nawiązuje do zakopanego skarbu, w rzeczywistości jest inaczej. Otóż niegdyś terminem tym określano obszar, na którym wycięto las. Tak więc możliwe jest, że działanie to było celowe, by zbudować tam osadę, a następnie miasto. Na temat niektórych nazw miejscowości powstały również legendy, jak w przypadku Warszawy i historii o Warsie i Sawie. – To jest też tak, że o bardzo wielu nazwach po prostu nic nie wiadomo, bo nie zostało ustalone skąd się wzięły. Bardzo często pochodzą one z innych języków, zwłaszcza te, które są przygraniczne – dodał Michał Rusinek. 

Posłuchaj

59:08 2021_08_08 17_00_06_RadioDzieciom_Kulturoteka.mp3 Z Michałem Rusinkiem - w poszukiwaniu ciekawych nazw/Kulturoteka 8 sierpnia godz. 17:00

W Polsce jest ok. 40 miejscowości, które noszą nazwę Ameryka. Prawdopodobnie jest to efekt tego, że osoba z danego terenu, która kiedyś wyemigrowała do Stanów Zjednoczonych postanowiła wrócić i zaczęto mówić, że przywiozła ze sobą kawałek Ameryki. W nazwach niektórych obszarów pojawiają się także określenia innych nacji, np. Tatary lub Szwedy. Zdarza się również, że nasze zrozumienie danej nazwy jest mylne, jak w przypadku wsi Konary. Chociaż wydawać się może, że pochodzi ona on konarów drzew, tak naprawdę jest skutkiem hodowania tam niegdyś koni. Dzieci interesują również te obszary, których nazwy są dla nich najzabawniejsze, np. wieś Niemyje-Ząbki.

Określenia niektórych miejscowości można tłumaczyć także na kilka sposób. Jeśli chodzi o Kraków, badacze wciąż nie mogą jednoznacznie stwierdzić, skąd pochodzi ta nazwa. Jedni uważają, że od imienia władcy Krakus, podczas gdy inni sądzą, że od słowa „raków”, czyli dawnego określenia na cmentarz. To dlatego, ponieważ jedna z teorii głosi, że Wzgórze Wawelskie stanowiło niegdyś cmentarz dla osób z plemienia, które zamieszkiwało ten obszar w średniowieczu.

Dawniej, kiedy do nazwy dodawało się przymiotnik "narodowy", oznaczało to, że ziemia miała charakter publiczny. Z kolei, jeśli miejscowość ma w nazwie słowo "wola", jest to pozostałość z dawnych lat, kiedy jako formę nagrody dla mieszkańców danego obszaru, zwalniało się ich na jakiś czas z podatków. Tak więc była to czyjaś wola, aby tak postąpić. Natomiast, w przypadku, gdy miejscowość ma dwie nazwy, może być to wynik dawnego połączenia się obszarów. 

Audycja "Kulturoteka"  
Prowadzi: Martyna Chuderska
Gość: Michał Rusinek
 Data emisji: 08.08.2021.
Godzina emisji: 17:00

Audycja "Kulturoteka" w każdą niedzielę w godz. 17.00 - 18.00

***

Polskie Radio Dzieciom to całodobowe radio dla dzieci i rodziców. Każdego tygodnia stacja emituje ponad 130 premierowych audycji w tym m.in. audycje edukacyjne, podróżnicze, kulturalne i rozrywkowe oraz bajki, słuchowiska i podcasty. W audycjach usłyszeć można znane i lubiane piosenki dla dzieci. Dziennikarze Polskiego Radia Dzieciom za pośrednictwem mediów społecznościowych angażują słuchaczy do aktywnego udziału w audycjach oraz zachęcają do wspólnej zabawy w licznych konkursach i zagadkach udostępnianych w formie kolorowych grafik.

Wszystkie audycje Polskiego Radia Dzieciom są źródłem wszechstronnej wiedzy, rozwijają w dzieciach wrażliwość na dźwięki i są bezpieczne – chronią najmłodszych przed niechcianymi bodźcami i informacjami, ponieważ stacja nie emituje żadnych reklam! 

Więcej aktywności stacji można znaleźć na profilu Polskiego Radia Dzieciom w mediach społecznościowych.