Wraz z Lubelską Orkiestrą Rodzinną przenieśliśmy się do regionu, w którym spotyka się wiele różnych tradycji. Wyobraźcie sobie, że mają tam kilkanaście różnych strojów ludowych! To obszar, na którym dawniej przecinały się szlaki handlowe ze wschodu na zachód (czyli od Lwowa do Wrocławia) i z północy na południe (z Wilna do Krakowa). Właśnie tędy wędrowali kupcy z niezwykłymi towarami – pięknie pachnącymi przyprawami, kawą, bajecznie kolorowymi materiałami i kosztownościami! Dziś stolica tego regionu nazywana jest "bramą na wschód", ponieważ niedaleko od niej do Ukrainy. O jakim regionie mówimy? Tak! O Lubelszczyźnie! Poznaliśmy Przemysława Łozowskiego – muzyka i pedagoga – który wraz z Lubelską Orkiestrą Rodzinną opowie nam o swoim pięknym regionie na wschodzie Polski.
Wróciliśmy także do nieco już zapomnianej opowieści o przygodach Cyli i Brechta. Pamiętacie kaszubskie rodzeństwo, które zaprzyjaźniło się ze Stolemem? Nasi mali bohaterowie opuszczają rodzinną wioskę i ruszają w podróż po różnych regionach Polski, by w końcu trafić do swojej babci. A tymczasem…
Cylę i Brechta złapała burza piaskowa. W czasie podróży z woźnicą wiatr nasypał dzieciom w oczy niemało piachu! Na szczęście doświadczony woźnica wytłumaczył rodzeństwu, że to nie żadna burza piaskowa. Po prostu silny wiatr podrywa z drogi duże ilości kurzu i piasku. Ale co to? Brecht zauważył zgromadzenie ludzi wokół stojącego przy płocie skrzypka. Niedługo doszedł do niego drugi mężczyzna ze skrzypkami. To muzykanci! Spotkali się na pojedynek! Ale nie będą się bić. To pojedynek na… kujawiaki! Każdy z muzykantów wygrywał melodie najpiękniej, jak potrafił, by zdobyć laur najlepszego skrzypka w okolicy. Takie "pojedynki" zdarzały się często. Ba! W pewnym momencie najlepsi grajkowie spotykali się nawet w studiu radiowym, a ich bitwa na smyczki była nagrywana i transmitowana w kraju!
Jak się okazało, Cyla i Brecht trafili na Kujawy – do krainy, w której kujawiaki brzmiały na każdym kroku. I my w audycji posłuchaliśmy co nieco kujawskiej muzyki.
Heniek Małolepszy gra na swoim banjo w domu
W "pilotażowym" odcinku nowej odsłony "Źródełka" poznaliśmy także Heńka Małolepszego. To znany i lubiany w całej Warszawie muzyk. Właściwie nie tylko w Warszawie, ale to właśnie w stolicy jest najbardziej znany. Dlaczego? Ponieważ swoją twórczość poświęcił właśnie temu miastu! Ale od początku! Nie tylko wsie mają swoje tradycje, a folklor jest nie tylko wiejski. I właśnie o miejskim folklorze opowiadać nam będzie specjalista od ulicznego grania – Heniek Małolepszy! Poznamy miejskie ballady i dawne zwyczaje "stolycy". Miasta mają swoją specyfikę – słowa, których używa się tylko tam, a dawniej i stroje, zawody…
Heniek Małolepszy opowiadał nam między innymi o banjo – instrumencie znanym w niejednej "warsiaskiej" kapeli. Jak brzmi banjo i co można na nim grać, usłyszycie w audycji. W Warszawie wykształcił się swoisty styl gry na banjo i dzięki Heńkowi mogliśmy go usłyszeć. Ale zanim na świat przyszedł nasz gość, w Warszawie było wielu wspaniałych znanych muzykantów. Do najważniejszych należy z pewnością Stanisław Grzesiuk, zwany bardem Czerniakowa. I wiecie co – on też grał na banjo!
Tak wyglądają łotewskie kokle
Obiecaliśmy także muzyczne wycieczki do innych krajów oraz zagranicznych gości. I oto pierwsi z nich: Łotysze Malvine i Richads – pochodzący z pięknego, niewielkiego kraju nad Bałtykiem, na północny wschód od Polski. Z Malvine i Richadsem spotkaliśmy się na Targowisku Instrumentów – barwnym dźwiękowym karnawale, który co roku towarzyszy festiwalowi Wszystkie Mazurki Świata! Nasi łotewscy goście opowiedzieli nam o wyjątkowym instrumencie. To kokle (czytaj: kuokle), tradycyjny łotewski instrument strunowy podobny nieco do cytry.
- Gra na kokle uszczęśliwia i uspokaja! – mówiła nam Malvine, która uwielbia grać na kokli.
Richards buduje instrumenty. Dawno temu zakochał się w dźwięku kokle i zaczął tworzyć własne. Malvine i Richards zagrali nam na swoich łotewskich koklach radosną tradycyjną pieśń, opowiadającą legendę o złotym dębie. Posłuchajcie koniecznie!
UWAGA! Od maja czekamy na Was nie tylko w każdą niedzielę o godz. 11.00 na antenie Polskiego Radia Dzieciom, ale także w podcastach Polskiego Radia!
***
Tytuł audycji: Źródełko
Prowadzili: Hanna Szczęśniak i Piotr Dorosz
Goście: Przemysław Łozowski, Heniek Małolepszy
Data emisji: 7.05.2023
Godzina emisji: 11.00
Audycja "Źródełko" powstaje we współpracy z Narodowym Instytutem Kultury i Dziedzictwa Wsi.
