1 października to Dzień Muzyki Polskiej, dlatego w dzisiejszej audycji rozbrzmiewała wyłącznie muzyka polska grana przez wspaniałych muzykantów.
Ognisko działa w ramach programu "Ogniska Muzyki Tradycyjnej" Narodowego Instytutu Muzyki i Tańca
Wraz z Piotrem Doroszem udaliśmy się na włóczęgę w okolice Radomia. Jeszcze do niedawna ten teren zamieszkiwało wielu wybitnych skrzypków, bębnistów, harmonistów i śpiewaczek. Dziś zostało ich już tylko kilku. Mieszka tam m.in. pani Maria Siwiec – doskonała śpiewaczka z Gałek koło Rusinowa. Pani Maria rozpoczęła właśnie prowadzenie zajęć dla dzieci, które chcą uczyć się tradycyjnych pieśni. A my przyglądaliśmy się jej zajęciom!
Pani Maria opowiadała nam, że śpiewać uczyła się już od małego. Jako dziecko przysłuchiwała się swojej babci, ale też tacie. To właśnie od nich zna najwięcej pieśni i przyśpiewek. Śpiewały też siostry pani Marii – wzięte druhny, bez których nie mogło odbyć się żadne wesele. A że rodzina śpiewaczki była otwarta na tańce i zabawy, często w domu organizowała potańcówki. Schodziła się cała wieś! Nieraz to i łóżka lądowały na dworze, żeby w izbie było więcej miejsca do tańca!
Oberek wg obrazu Teodora Axentowicza. Widać muzykantów z bębenkiem, basami i skrzypcami.
Kolejną wielką postacią tych okolic był Jan Gaca. To skrzypek-legenda, do którego zjeżdżały wielkie tłumy adeptów muzyki tradycyjnej. Zdarzało się, że w jego niewielkiej chatce w Przystałowicach Małych nocowało i grało kilkadziesiąt osób naraz! Było ich tak wielu, że musieli spać na podłodze! A pan Jan wszystkich bardzo serdecznie witał, nikomu nie odmówił pomocy i nauki. To dzięki niemu muzykę radomską poznali ludzie z całej Polski! Pan Jan Gaca miał starszego brata – Piotra – który również był wspaniałym skrzypkiem. W młodości często grali razem.
Piotr Dorosz opowiedział nam też o starych radomskich kapelach. Wiecie na jakich instrumentach grały? Zazwyczaj muzykantów było trzech. Najważniejszy był oczywiście skrzypek. A towarzyszyli mu bębnista, grający zazwyczaj na bębenku obręczowym, oraz muzyk grający na basach. Czym były basy? To stary instrument, przypominający wiolonczelę, a jego rolą było przede wszystkim utrzymywanie rytmu.
A jakie rytmy były popularne na Radomszczyźnie? Piotr Dorosz opowiedział nam o oberkach – ich rytm to 1-2-3, 1-2-3… – i polkach. Te drugie często wydają się szybsze i bardziej żwawe, bo liczy się je „na dwa”: 1-2, 1-2…
Zajrzeliśmy także do Muzeum Wsi Radomskiej – pięknego skansenu, w którym poznać można stare wiejskie obyczaje!
Tytuł audycji: Źródełko
Prowadził: Piotr Dorosz
Data emisji: 1.10.2023
Godzina emisji: 11.00
