Polskie Radio Dzieciom

Ptasie trele i trele o ptakach

Ostatnia aktualizacja: 25.05.2025 12:00
Wiosna to naprawdę wspaniały czas na obserwowanie ptaków! Wtedy właśnie można usłyszeć ich najwięcej – śpiewają, nawołują się i cieszą się ciepłem oraz zielenią. W niedzielnej audycji porozmawiamy o ptakach, ale nie o tych latających po niebie – skupimy się też na tym, jak ptaki pojawiają się w muzyce ludowej, czyli wiejskich pieśniach.
Audio
  • Ptasie trele z Kają Prusinowską, prowadzi Piotr Dorosz (PRD/Źródełko)
ptaki
ptakiFoto: pixabay

Czy wiecie, że są piosenki, w których występują skowronki, kukułki, a nawet... żurawie? A do tego istnieją tańce, które naśladują ruchy ptaków – można wtedy udawać, że ma się skrzydła, chodzi się jak żuraw albo podskakuje jak wróbel!

Ptaki w dawnych czasach miały też swoje znaczenie – na przykład sokół był symbolem miłości, a skowronek często pojawiał się w piosenkach śpiewanych przed ślubem. W naszej audycji próbujemy posłuchać kilku takich "ptasich" piosenek. A kto ma ochotę może nawet sam spróbować zaśpiewać albo zatańczyć jak ulubiony ptak!

Kaja Prusinowska Kaja Prusinowska

Nasze źródełkowe studio odwiedziła też przesympatyczna pieśniarka, znana Wam dobrze, Kaja Prusinowska. Kaja zna mnóstwo opowieści i melodii o skrzydlatych bohaterach i chętnie podzieliła się z nami wiedzą!

Kaja Prusinowska ma na swoim parapecie atlas ptaków. Chętne po niego sięga, gdy tylko widzi jakiegoś skrzydlatego przyjaciela, by poznać jego nazwę. A że Kaja mieszka w pięknym, niemal zaczarowanym ogrodzie, ptaków widzi bardzo wiele!

Te inspirujące spotkania z ptakami przekuwa w piosenki – wymyśliła ich mnóstwo, wiele też poznała od wiejskich śpiewaczek.

Czasem Kaja wyrusza w podróż do przeszłości, uruchamia wyobraźnie i widzi, jak dawniej żyło się na świecie... „Wyobrażam sobie, że dawno temu w Polsce, gdy ludzie mieszkali jeszcze w lasach, których było mnóstwo, musiało być tam mnóstwo ptaków! A jak musiały śpiewać, gdy budziły się na wiosnę”! Kaja opowiedziała nam, że na polskiej wsi już 1000 lat temu żyły udomowione kury. Wiemy to z wykopalisk archeologicznych! Ale warto pamiętać, że kury, choć dziś są udomowione i mieszkają przy wiejskich chatach, kiedyś – choć trudno to sobie wyobrazić – były dzikimi ptakami! Co więcej – zanim trafiły do Polski, musiały przejść długą drogę – badania mówią pierwsze kury pochodziły z Indii!

Usłyszeliśmy także pieśń o kukułce – taką jaką kiedyś śpiewano przy oczepinach, czyli ważnym wydarzeniu w trakcie wesela. To właśnie w czasie oczepin zmieniano dziewczynie nakrycie głowy – z wianka na chustę – niekiedy nawet obcinano jej włosy! Dlaczego to robiono? Była to część weselnego rytuału, która na dobre wprowadzała pannę młodą do grona mężatek. Dzięki zmianie fryzury, nakrycia głowy, można było z daleka poznać, że dziewczyna nie jest już panienką, ale żoną.

A czy wiecie, dlaczego lecące kluczem ptaki wszystkie skręcają w jednym momencie? Nasi pradziadowie wierzyli, że mają jedną duszę. Wierzyli też, że jaskółki zimują pod lodem. A gdy nadchodzi wiosna, wylatują spod lodu i przynoszą nam wiadomości od przodków z krainy umarłych!

Ptaki w kulturze tradycyjnej, nie tylko polskiej!, często nie są zwykłymi zwierzętami. W baśniach i pieśniach to dostarczyciele wiadomości, przemienione za pomocą czarów dziewczyny czy pomocnicy człowieka. A kto wie… może to wcale nie bajki?

ŹRÓDEŁKO (2).png

Źródełko w nowej odsłonie – porozmawiajmy!

Źródełko prowadzimy w 100% na żywo. Bardzo nam zależy na tym, żebyście i Wy – Słuchacze – współtworzyli z nami tę audycję. Dlatego czekamy na wasze telefony (+48 22 645 20 55) i maile (dzieci@polskieradio.pl)! Podzielcie się z nami swoimi przemyśleniami w danym temacie, zadawajcie pytania!


***

Na audycję Źródełko w niedzielę (25.05) o godz. 11.00 zaprasza Piotr Dorosz.

Zobacz także