Polskie Radio Dzieciom

O żurawiach i starych babach na Kurpiach

Ostatnia aktualizacja: 22.01.2023 11:30
Żuraw to ptak, stara baba - niezbyt grzeczne określenie starzej kobiety. Ale czy tylko? Otóż nie! Wyobraźcie sobie, że w Polsce jest kraina, gdzie żurawia i starą babę się tańczy!
Audio
  • O żurawiach i starych babach na Kurpiach (Polskie Radio Dzieciom/Źródełko)
Kupie to region z ogromnymi i archaicznymi tradycjami kulturowymi
Kupie to region z ogromnymi i archaicznymi tradycjami kulturowymi Foto: PAP ARCHIWUM/Bogdan Rozyc

W Źródełku przywitała nas śpiewaczka ludowa Apolonia Nowak. Oczywiście pochodzi ona z Kurpi – regionu, któremu w dzisiejszej audycji przyglądamy się bacznie. Szczególną uwagę zwracamy dziś na kurpiowskie tańce, ale najpierw powiemy Wam kilka słów o tej krainie.

Kurpie to piękny region w północno-wschodniej Polsce, można powiedzieć – nad Warszawą. Jest bardzo zalesiony i musicie wiedzieć, że w związku z tym wiele aspektów życia Kurpiów było związane z lasem. Między innymi było to bartnictwo, czyli leśne pszczelarstwo. W kurpiowskim dorobku jest także wiele tak zwanych pieśni leśnych, czyli takich, które śpiewane i tworzone były specjalnie do śpiewania w lesie. Ale wróćmy do tańców. Ich nazwy są bardzo ciekawe.

Po pierwsze olender. Tańczy się go w parach i jest bardzo skoczny. Jeśli jego nazwa skojarzyła Wam się z Holendrem – bardzo słusznie! Wieść niesie, że ten taniec przywieźli na Kurpie właśnie osiedlający się w Polsce mieszkańcy Holandii.

A stara baba? To nie tylko, niezupełnie miłe, określenie starszej pani, ale i tańca kurpiowskiego! Stara baba to taniec dość złożony – tańczony był w cztery pary, które musiały szybko zmieniać układy. Podobno, kto go nie umiał, nawet nie brał się za tańczenie.

A co powiecie na faworki? Mmm, to ulubiony rarytas karnawałowy naszych radiowych redaktorów! Ale nazwa „faworki” to nie tylko nazwa pysznych, kruchych słodkości! Właściwie, to bardzo możliwe, że ich nazwa wzięła się z nazwy wstążki. Tak, kolorowej wstążki, którą dziewczyny wplatały sobie we włosy. I właśnie od takich wstążek mamy nazwę kolejnego kurpiowskiego tańca: to fafur.

Wiecie, jak wygląda żuraw? To piękny, dostojny ptak! I to wielki! Na Kurpiach do dziś jest sporo żurawi. I, zgadnijcie co? Tak! Tak również nazywa się kurpiowski taniec! A tańcząc żurawia, tancerze wykonują ruchy tych dostojnych ptaków.

Zapewne usłyszeliście, że w wielu tanecznych melodiach z Kurpi słychać dźwięk harmonii. To instrument, który bardzo popularny był na Kurpiach.

***

Tytuł audycji: Źródełko 

Prowadził: Piotr Dorosz

Data emisji: 22.01.2022

Godzina emisji: 11.00  


Zobacz także