Zgromadzenie Ogólne odbyło się 31 sierpnia w Centrum Luterańskim w Warszawie i miało charakter sprawozdawczo-wyborczy. Zostało zwołane w związku z upływem pięcioletniej kadencji obecnych władz Polskiej Rady Ekumenicznej (PRE).
Ustępujący prezes abp Jeremiasz z Kościoła Prawosławnego podkreślił, że praca ekumeniczna powinna się opierać na trzech filarach: modlitwie, wspólnej pracy teologicznej oraz wzajemnej pomocy. Ze względów zdrowotnych nie mógł uczestniczyć w całych obradach. Jego sprawozdanie odczytał dyrektor PRE ks. Grzegorz Giemza. W sprawozdaniu abp Jeremiasz przedstawił działania PRE w ostatnich latach. Zaznaczył, że w dalszej pracy PRE konieczna jest kontynuacja pracy teologicznej i zaangażowania w dzieło pojednania między narodami, a także utrzymywanie braterskich stosunków między Kościołami oraz położenie nowych akcentów w pracy młodzieżowej.
Ks. Roman Lipiński przedstawił sprawozdanie Komisji Rewizyjnej Polskiej Rady Ekumenicznej. Zgromadzenie Ogólne przyjęło oba sprawozdania oraz udzieliło absolutorium Zarządowi PRE.
Wybory nowych władz PRE
Elektorzy Kościołów członkowskich wybrali nowego prezesa, Zarząd i Komisję Rewizyjną PRE. Prezesem został bp Jerzy Samiec, zwierzchnik Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w Polsce i wiceprezes PRE w minionej kadencji. W skład Zarządu weszli również: abp Abel (Kościół Prawosławny), bp M. Karol Babi (Kościół Starokatolicki Mariawitów) – wiceprezesi, bp Andrzej Malicki (Kościół Ewangelicko-Metodystyczny) – sekretarz oraz bp Marek Izdebski (Kościół Ewangelicko-Reformowany) – skarbnik.
Członkami Komisji Rewizyjnej zostali: ks. Andrzej Gontarek, ks. Andrzej Lewczak, ks. Roman Lipiński, ks. Dominik Miller (przewodniczący) oraz ks. Jan Ostryk.
Ekumenia powinna pozytywnie drażnić
W tym roku mija 70 lat od utworzenia Polskiej Rady Ekumenicznej. Temu jubileuszowi poświęcona była druga część obrad. Krótki koncert dał chór Modo Maiorum. Pozdrowienia przekazali sekretarz generalny rzymskokatolickiej Konferencji Episkopatu Polski bp Artur Miziński, naczelny rabin Polski Michael Schudrich, a także przedstawiciel departamentu wyznań religijnych oraz mniejszości narodowych i etnicznych w MSWiA.
Refleksją na temat PRE i ruchu ekumenicznego podzielił się ks. Edward Puślecki, honorowy zwierzchnik Kościoła Ewangelicko-Metodystycznego w Polsce, wieloletni członek Zarządu i Prezydium PRE oraz prezes Towarzystwa Biblijnego w Polsce. Przypomniał początki kształtowania się ruchu ekumenicznego i Polskiej Rady Ekumenicznej. Zwracał uwagę, że obecnie ekumenizm potrzebuje złapania nowego oddechu. – Ekumenia nie powinna uspokajać, powinna inspirować i pozytywnie drażnić – przekonywał. Odnosząc się do relacji z Kościołem Rzymskokatolickim przypomniał dokumenty ekumeniczne podpisane w ostatnich latach. – Został jeszcze dokument o małżeństwach mieszanych wyznaniowo, który ugrzązł w Watykanie. Nawet jeśli miałby być odrzucony, wypadałoby, aby strona katolicka odpowiedziała – podkreślił. Krytycznie odniósł się również do braku spotkania papieża Franciszka z przedstawicielami PRE podczas niedawnej wizyty w Polsce. Zaapelował do Kościołów PRE, by podjęły trud opisania własnej historii ekumenicznej wędrówki. Swoje wystąpienie zakończył parafrazą wiersza ks. Jana Twardowskiego: – Śpieszmy się owocnie ekumenizować, tak szybko odchodzimy.
Dialog jest kluczowy
Na koniec głos zabrał nowy prezes Polskiej Rady Ekumenicznej bp Jerzy Samiec. Podziękował abp. Jeremiaszowi i ks. Edwardowi Puśleckiemu za wieloletnią pracę w Polskiej Radzie Ekumenicznej i na rzecz ruchu ekumenicznego. Mówił też o swojej wizji działania PRE.
– Jestem przekonany, że słowo „dialog” jest kluczowym w opisie tego, czym jest Polska Rada Ekumeniczna i czym zamierza nadal być – powiedział. Podkreślił, że rozmowa i dialog są najskuteczniejszą drogą do wzajemnego poznania. – Brak wzajemnego poznania prowadzi do niezrozumienia, rodzi obawy, często prowadzi do przypisywania drugiej stronie zachowań czy intencji, które wcale nie mają miejsca – przekonywał.
Nowy prezes odniósł się również do kontaktów z Kościołem Rzymskokatolickim i zwrócił uwagę na dokumenty tego dialogu. – Nadal oczekujemy na ratyfikację dokumentu o małżeństwach o różnej przynależności wyznaniowej. Mam nadzieję, że nadamy także temu tematowi nowej dynamiki – zaznaczył. Przypomniał też ważne teksty pojednania – Memorandum Wschodnie, list polskich biskupów do niemieckich z lat 60. czy dokument polskiego Kościoła Rzymskokatolickiego i rosyjskiego Kościoła Prawosławnego sprzed kilku lat. – Dziś potrzeba nam również dialogu, rozmowy, odwagi aby przyznać się do swoich win i prosić o przebaczenie oraz przebaczyć. Bez tego stare rany będą nadal ropiały i bolały. To Kościoły muszą wskazać drogę wiernym oraz elicie politycznej – przekonywał.
Bp Samiec podkreślił, że Kościoły zawsze muszą kierować się posłuszeństwem Ewangelii. – To posłuszeństwo stało u podstaw apelu o pomoc uchodźcom. Nie zachęcamy rządu do nierozważnego działania, ale musimy głośno podkreślać, że Polska nie może stać z boku i tylko z tej perspektywy przyglądać się, jak inne państwa próbują poradzić sobie z pomocą ludziom szukającym schronienia – mówił luterański duchowny.
Do głównych zadań stojących przed Polską Radą Ekumeniczną nowy prezes zaliczył: rozwijanie dialogu w różnych przestrzeniach i konfiguracjach, prowadzenie pracy teologicznej, pojednanie z sąsiadami ze wschodu i działania na rzecz pojednania między nimi, rozwój umiejętności w prowadzaniu moderacji, negocjacji, superwizji i duszpasterstwa oraz wstawianie się za słabszymi.
* * *
Bp Jerzy Samiec urodził się w 1963 r. w Cieszynie. W latach 1983–1988 studiował teologię w Chrześcijańskiej Akademii Teologicznej w Warszawie. W 1989 r. w Zabrzu został ordynowany na duchownego luterańskiego i rozpoczął pracę jako wikariusz w parafiach w Zabrzu i Gliwicach. W latach 1992–2009 był administratorem, a następnie proboszczem Parafii Ewangelicko-Augsburskiej w Gliwicach. W diecezji katowickiej odpowiedzialny był za duszpasterstwo młodzieżowe oraz ewangelizację i misję. Przez wiele lat był delegatem na Synod Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego, a w latach 2007–2009 pełnił funkcję prezesa tego najważniejszego organu władzy w Kościele. W 2009 r. Synod wybrał ks. Jerzego Samca na biskupa Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w Polsce. Wprowadzenie w urząd biskupa odbyło się 6 stycznia 2010 r. w warszawskim kościele Świętej Trójcy.
W 2011 r. bp Samiec został wybrany na wiceprezesa Polskiej Rady Ekumenicznej. Jest zaangażowany w dialog ekumeniczny na różnych płaszczyznach zarówno z Kościołami PRE, innymi Kościołami mniejszościowymi oraz Kościołem Rzymskokatolickim. Zasiada w Komisji ds. Dialogu Konferencji Episkopatu Polski i Polskiej Rady Ekumenicznej oraz w Komisji Wspólnej Przedstawicieli Rządu RP i PRE. Jako zwierzchnik Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego był sygnatariuszem kilku dokumentów dialogu ekumenicznego: „Apelu Kościołów w Polsce o ochronę stworzenia”, „Apelu Kościołów w Polsce o poszanowanie i świętowanie niedzieli”, „Przesłania Kościołów w Polsce w sprawie uchodźców”, a także „Porozumienia o wzajemnym dopuszczaniu wiernych do czynnego korzystania z praw i obowiązków wynikających z udziału w życiu Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w RP i Ewangelicko-Reformowanego w RP”. Uczestniczy też w pracach międzynarodowych organizacji kościelnych, w tym szczególnie z partnerskimi Kościołami luterańskimi w Niemczech, Szwecji i na Słowacji.
Nowy prezes Polskiej Rady Ekumenicznej od 1990 r. jest żonaty z Beatą Michałek. Lubi aktywnie spędzać czas wolny – jest zapalonym narciarzem, interesuje się psychologią społeczną i lubi czytać kryminały. Prowadzi również swój blog oraz profil w serwisie społecznościowym Twitter.
* * *
Polska Rada Ekumeniczna jest społecznością Kościołów w niej zrzeszonych. Działa na rzecz rozwoju dialogu ekumenicznego, tolerancji religijnej oraz zbliżenia i pielęgnowania braterskich stosunków między Kościołami. Swą działalność prowadzi na wielu polach: organizuje ekumeniczne nabożeństwa, konferencje, obozy i wymiany młodzieżowe, podejmuje inicjatywy diakonijne (charytatywne), prowadzi dialog międzywyznaniowy i konsultacje z organami państwa, współpracuje z mediami, realizuje różnorodne projekty. Prace Rady prowadzone są w jej komisjach i oddziałach regionalnych.
Polska Rada Ekumeniczna zrzesza obecnie siedem Kościołów członkowskich: Kościół Chrześcijan Baptystów w RP, Kościół Ewangelicko-Augsburski w RP, Kościół Ewangelicko-Metodystyczny w RP, Kościół Ewangelicko-Reformowany w RP, Kościół Polskokatolicki w RP, Kościół Starokatolicki Mariawitów w RP oraz Polski Autokefaliczny Kościół Prawosławny. Członkami stowarzyszonymi PRE są Towarzystwo Biblijne w Polsce oraz Społeczne Towarzystwo Polskich Katolików.
Pracami Polskiej Rady Ekumenicznej kieruje jej Prezydium, w skład którego wchodzą zwierzchnicy Kościołów członkowskich. Zarząd na czele z prezesem wykonuje uchwały Prezydium i prowadzi bieżące prace Rady, reprezentując ją na zewnątrz. Zgromadzenie Ogólne składa się z delegacji Kościołów członkowskich i członków stowarzyszonych. Wybiera ono Zarząd i prezesa Rady, decyduje o przyjęciu nowych członków i zmianach w statucie, a także zatwierdza sprawozdania i udziela absolutorium Zarządowi.
Więcej o Polskiej Radzie Ekumenicznej na www.ekumenia.pl