Jego tematem było zaangażowanie młodych w pokój i solidarność na świecie, a hasłem słowa „Razem torujemy drogi nadziei”. W dn. 28 grudnia-1 stycznia 2017 r. 15 tys. osób z całej Europy i innych kontynentów, w tym 4 tys. Polaków wzięło udział w spotkaniach tematycznych, z przedstawicielami świata religii i polityki, modlitwach oraz koncertach. Kolejne, 40. ESM, odbędzie się na przełomie 2017 i 2018 w szwajcarskiej Bazylei.
W przesłaniu do uczestników ESM Franciszek podziękował im za to, że wstali z kanapy, by przeżyć pielgrzymkę zaufania w odpowiedzi na wezwanie Ducha Bożego. Papież zauważył, że dziś wielu ludzi jest zdezorientowanych i zniechęconych z powodu przemocy, niesprawiedliwości, cierpienia i podziałów, odnosząc wrażenie, że zło jest silniejsze od dobra. Dlatego zachęcił do okazywania słowem i czynem, że zło nie ma ostatniego słowa. Bo, jak napisał w liście apostolskim „Misericordia et misera”, nadszedł „czas miłosierdzia dla wszystkich i dla każdego, aby nikt nie mógł myśleć, że nie dla niego jest bliskość Boga i moc Jego czułości”.
Autentyczny ekumenizm
Spotkanie miało wyraźnie charakter ekumeniczny gdyż w jego organizację zaangażowały się największe Kościoły na Łotwie: arcybiskupi luterański i katolicki, metropolita prawosławny oraz biskup baptystyczny. Młodzi mieszkali w ok. 70 parafiach różnych wyznań w stolicy Łotwy, a także w okolicznych miejscowościach. Bazą logistyczną był ośrodek wystawowy na ryskiej wyspie Kipsala oraz hala sportowo-koncertowa Arena Riga, gdzie odbywały się główne nabożeństwa.
Przez cały czas trwania ESM po południowych wspólnych modlitwach na młodych czekały m.in. spotkania tematyczne obejmujące duchowość, sprawy Kościoła, kwestie społeczne oraz zagadnienia związane z wiarą i kulturą. Bracia ze Wspólnoty z Taizé zachęcali uczestników, by spotykali się z uchodźcami i próbowali ich zrozumieć. "Bo z doświadczenia Taizé wiemy, że kiedy wsłuchamy się w historię konkretnego człowieka i spróbujemy go zrozumieć, otwierają się nasze serca i znajdujemy rozwiązania trudnych sytuacji" - powiedział w rozmowie z KAI br. Marek.
Ponadto pielgrzymi spotykali się także w małych grupach, dzieląc się doświadczeniem wiary, a rozważaniom towarzyszyło hasło „Wytrwać w nadziei, w niej jest twórcza siła”. Była to też okazja do poznawania wspólnot lokalnych. Podczas tych spotkań gospodarze zapraszali tych, którzy robią coś dla innych: osoby, które chodzą do więzienia, pomagają ubogim, dają im jeść.
Uczestnicy ESM wsparli też finansowo swych rówieśników cierpiących z powodu wojny w Aleppo, Mosulu i na wschodzie Ukrainy.
W przemówieniu inauguracyjnym 28 grudnia, adresowanym do tysięcy młodych, którzy wypełnili centrum wystawiennicze na wyspie Kipsala na Dźwinie, przełożony Wspólnoty z Taizé brat Alois nawiązał do wrześniowego spotkania kontynentalnego młodych w Beninie w Afryce. Zaznaczył, że młodzi Europejczycy powinni uświadamiać sobie problemy i oczekiwania swoich rówieśników w innych częściach świata. Celem jest globalizacja braterstwa, pomoc innym w umacnianiu nadziei, a przede wszystkim wyznawanie wiary w Chrystusa, który przyszedł na ziemię, by każdy człowiek mógł żyć pełnią życia, także we wspólnocie. Konkretnym tego wyrazem, byłoby przyczynienie się Europy do wprowadzenia większej sprawiedliwości w międzynarodowych stosunkach gospodarczych i politycznych.
30 grudnia rozważano w grupach hasło „Wybierać życie w prostocie, aby dzielić się z innymi". W wieczornym rozważaniu brat Alois odniósł się m.in. do lęków, jakie przeżywają Europejczycy w odniesieniu do fali przybyszów z innych kultur. Zachęcał do budowania międzyludzkich mostów, do czego nie potrzeba zbyt wielu środków. Przypomniał, że w 2017 obchodzona jest pięćsetna rocznica Reformacji. "Była ona głębokim natchnieniem dla Kościoła. Doprowadziła jednak również, niestety, do głębokich podziałów. Wy, obecni tutaj młodzi protestanci, prawosławni, katolicy swoją obecnością poświadczacie swoje pragnienie jedności. Macie rację: powinniśmy byś razem, aby się odsłonił dynamizm Ewangelii. Podobnie jak pierwsi chrześcijanie, chcemy mieć jedno serce i jedną duszę. Kiedy jesteśmy zjednoczeni w Chrystusie, możemy być znakiem pokoju w rozdartej ludzkości. Tak, nasze braterstwo, nasza komunia może przygotować pokój" - mówił brat Alois.
W rozważaniu 31 grudnia brat Alois zachęcał młodych by nieśli światło Chrystusa, które będzie rozpalało nadzieję. "Dzięki temu światłu przejdziemy przez mrok, który może odbierać nam odwagę. Ono nie pozwoli nam poddawać się lękowi w zetknięciu z niepewnością i wstrząsami, jakie przeżywa świat. Światło, które tu odnaleźliśmy, to światło pokoju i nawiązał do obchodzonego 1 stycznia Światowego Dnia Pokoju. Po powrocie do domu, każdy z nas może być twórcą pokoju, każdy może wpisać w swoje codzienne życie rezygnację z przemocy. Każdy z nas może dzielić się odnalezionym tu światłem pokoju z jedną lub wieloma osobami: z najbliższymi, z rodziną pozbawioną perspektyw, z bezdomnym, z opuszczonym dzieckiem, z uchodźcą" - zachęcał brat Alois.
Zwrócił uwagę, że ubodzy tego świata są, czasem o tym nie wiedząc, blisko Jezusa, który był ubogi pośród ubogich. Kiedy z otwartym sercem idziemy do tych, których poraniło życie, zbliżamy się do Jezusa. Równocześnie lepiej rozumiemy Jego słowa i jego światło rozpala się w nas. Sens naszego życia staje się bardziej oczywisty, jest ono znakiem Bożej miłości, zostaliśmy stworzeni, aby kochać i aby nas kochano.
Brat Alois poinformował, że kolejnym etapem "pielgrzymki zaufania" w dniach 8-12 sierpnia będzie Hong Kong. W innych miejscach na świecie odbędą się spotkania w Birmingham, jednym z najbardziej wielokulturowych i wieloreligijnych miast Europy; w Saint Louis w USA, gdzie wciąż trwają napięcia na tle rasowym wywołane przez wydarzenia w Ferguson dwa lata temu; w Egipcie, gdzie koptyjski Kościół prawosławny po raz kolejny cierpi z powodu niedawnego ataku. W roku rocznicy Reformacji w ramach niemieckiego Kirchentagu, Wspólnota z Taizé poprowadzi modlitwę w Wittenberdze, mieście Lutra, i w Genewie, w Szwajcarii.
Spotkania narodowe
31 grudnia po południu pielgrzymi spotkali się w dużych grupach narodowych. Polakom z racji liczebności przypadła hala sportowa Arena Riga. Eucharystii przewodniczył tam metropolita Rygi, abp Zbigniew Stankiewicz. 31 grudnia po południu młodzi w grupach narodowych spotkali się na Eucharystii. Polacy świętowali w sportowej hali Arena Riga, gdzie zebrało się ich około czterech tysięcy. Liturgii przewodniczył abp Zbigniew Stankiewicz. W homilii podkreślał on Bożą Opatrzność, która czuwała nad pielgrzymami, ale i zadania, jakie przed nimi stoją, zwłaszcza gdy chodzi o danie na nowo chrześcijańskiego ducha Europie. Zachęcał młodych, by nie tracili nadziei i dawali jej świadectwo w codziennych życiowych wyborach. Metropolita Rygi podkreślił też życzliwość władz różnych szczebli, gdy chodzi o organizację spotkania, w tym o przekonanie Łotyszy do otwarcia domów rodzinnych dla młodych, co wcale nie było takie oczywiste.
Młodzi tradycyjnie zebrali się w Sylwestra wieczorem w parafiach i wspólnotach lokalnych na modlitwę o pokój. Nowy Rok powitano „świętem narodów” czyli radosną prezentacją poszczególnych tradycji narodowych, na ogół w formie muzyczno-choreograficznej. Polacy m.in. odtańczyli poloneza. W Nowy Rok po obiedzie u rodzin, które gościły młodych, pielgrzymi wyruszyli w drogę powrotną. Wielu żegnało się słowami: „Do zobaczenia w Bazylei!”
Zapowiadając kolejne ESM w Bazylei brat Alois przypomniał, że przed dziesięciu laty młodych Europejczyków gościła Genewa, a uczestników kolejnego etapu „pielgrzymki zaufania” w szwajcarskim mieście leżącym u zbiegu granic Francji i Niemiec będą gościli także mieszkańcy tych krajów. Jak zaznaczył biskup pomocniczy diecezji Lozanny, Genewy i Fryburga - Alain de Raemy wydarzenie to zmobilizuje wszystkie szwajcarskie wspólnoty chrześcijańskie. Bazylea uważana jest także za jeden z ważnych ośrodków Reformacji, której 500.lecie będzie obchodzone w roku 2017. Brat Alois przypomniał natomiast, że założyciel Wspólnoty z Taizé był z pochodzenia Szwajcarem i braci łączy z tym krajem wiele więzi. Radość z decyzji o wyborze Bazylei wyraził tamtejszy biskup katolicki, Felix Gmür oraz zwierzchnicy innych wspólnot chrześcijańskich.
Europejskie Spotkania Młodych, organizowane przez Wspólnotę z Taizé, odbywają się od 1978 r. na przełomie starego i nowego roku, każdorazowo w innym mieście naszego kontynentu. Po raz pierwszy młodych chrześcijan europejskich gościł w 1978 r. Paryż, który w sumie był pięciokrotnie gospodarzem takich spotkań. Cztery razy odbyły się one w Rzymie, trzykrotnie w Barcelonie i po dwa razy w 6 innych miastach, m.in. we Wrocławiu (1989 i 1995). Ponadto w Polsce spotkania te zorganizowano jeszcze w Warszawie (1999) i w Poznaniu (2009). Łącznie młodzi chrześcijanie z naszego kontynentu spotykali się dotychczas w ramach Pielgrzymki Zaufania przez Ziemię w 24 miastach.
Taizé we francuskiej Burgundii jest od 1944 r. siedzibą wspólnoty ekumenicznej, założonej przez brata Rogera Schutza. Obecnie należy do niej ok. stu braci z ponad 25 krajów, z różnych wyznań ewangelickich oraz członków Kościoła katolickiego. Obecnie przeorem Wspólnoty jest 62-letni br. Alois Löser, teolog katolicki z niemieckiego Stuttgartu.
