Witając papieża w patriarchalnej katedrze św. Jerzego w dniu święta św. Andrzeja Apostoła, patriarcha Bartłomiej nawiązał do braterskiej relacji między apostołami Andrzejem i Piotrem oraz między ich następcami: patriarchą Konstantynopola a Biskupem Rzymu. Podkreślił, że ich spotkanie jest nie tylko wydarzeniem protokolarnym, lecz wyrazem wspólnego dążenia do jedności chrześcijan.
Honorowy przywódca prawosławia przypomniał o zniesieniu w 1965 r. ekskomunik z 1054 r., które otworzyło drogę do „dialogu miłości”, a następnie do „dialogu prawdy”. Zaznaczył, iż obecna współpraca Kościołów, zwłaszcza w ramach Międzynarodowej Komisji mieszanej do dialogu teologicznego między Kościołem katolickim a Kościołem prawosławnym jest kontynuacją tego procesu i obejmuje trudne tematy, takie jak prymat, synodalność, „filioque” oraz nieomylność papieska.
Z okazji 1700-lecia Soboru Nicejskiego Patriarcha Konstantynopola podkreślił znaczenie jego nauczania, zwłaszcza Symbolu Wiary i wspólnej daty świętowania Paschy. Zaznaczył, iż jedność wiary oraz wierność tradycji apostolskiej, stanowią fundament zarówno prawosławia, jak i dialogu ekumenicznego.
Bartłomiej I wskazał również na dramatyczne wyzwania współczesności – wojny, przemoc, niesprawiedliwość, kryzys ekologiczny i wezwał chrześcijan do wspólnego i jednoznacznego świadectwa, służącego pokojowi, obronie godności ludzkiej i ochronie stworzenia. „Nie możemy być współwinni przelewania krwi na Ukrainie i w innych częściach świata, milczeć w obliczu exodusu chrześcijan z kolebki chrześcijaństwa, być obojętni na niesprawiedliwości, jakich doświadczają najmniejsi bracia naszego Pana (Mt 25, 31-46). Nie możemy ignorować problemów związanych z zanieczyszczeniem środowiska, odpadami i zmianami klimatycznymi. Musimy działać jako budujący pokój (Mt 5, 9), okazywać się głodnymi i spragnionymi sprawiedliwości (Mt 5, 6) oraz zachowywać się jak dobrzy zarządcy stworzenia (Rdz 1, 26)” – stwierdził Patriarcha Ekumeniczny.
Przypominając świadectwo świętych apostołów Piotra i Andrzeja, Bartłomiej I przyzwał ich orędownictwa, aby nadal „inspirowali nas wszystkich swoją szeroką wizją kościelną i determinacją w realizacji misji apostolskiej, abyśmy mogli kontynuować naszą wspólną pielgrzymkę w dążeniu do jedności chrześcijan i wspólnie dawać świadectwo, aby świat uwierzył, że «znaleźliśmy Mesjasza»” – stwierdził Bartłomiej I.
W przemówieniu papież podkreślił, że wiara przekazana przez Apostołów i wyrażona w Credo nicejsko-konstantynopolitańskim pozostaje wspólnym dziedzictwem chrześcijan i fundamentem braterskiej więzi między Kościołami. Przypomniał, iż chrześcijanie nie mogą rezygnować z dążenia do pełnej jedności. „Nadal istnieją przeszkody, które uniemożliwiają nam pełną komunię, ale nie możemy cofać się w naszym dążeniu do jedności i nie możemy przestać uważać się za braci i siostry w Chrystusie i jako tacy siebie miłować” – stwierdził Ojciec Święty.
Odwołał się do przełomowego gestu papieża Pawła VI i patriarchy Atenagorasa, którzy 60 lat temu wspólnie ogłosili zniesienie wzajemnych ekskomunik z 1054 roku. Zwrócił uwagę, że ten symboliczny krok otworzył drogę do dialogu, pojednania i intensyfikacji kontaktów między Kościołem katolickim a wspólnotami prawosławnymi.
Wyraził również wdzięczność za wkład Patriarchatu Ekumenicznego w prace Międzynarodowej Komisji Mieszanej ds. Dialogu Teologicznego. Podkreślił, że dążenie do pełnej komunii chrześcijan pozostaje jednym z kluczowych priorytetów Kościoła katolickiego i jego własnej posługi jako Biskupa Rzymu.
Leon XIV wskazał także trzy aktualne obszary, w których chrześcijanie powinni podejmować wspólne działania. Pierwszym jest budowanie pokoju w obliczu trwających konfliktów zbrojnych, co wymaga zarówno konkretnych działań, jak i głębokiego życia duchowego – „o pokój prosi się poprzez modlitwę, pokutę, kontemplację, żywą relację z Panem” – podkreślił. Drugim – odpowiedź na kryzys ekologiczny, który według niego domaga się osobistego oraz wspólnotowego nawrócenia i troski o stworzenie. Trzecim — odpowiedzialne korzystanie z nowych technologii, zwłaszcza w obszarze komunikacji, tak aby służyły one rozwojowi osób i były dostępne dla wszystkich.
Zwracając się do gospodarzy uroczystości – patriarchy Bartłomieja papież złożył życzenia z okazji święta patronalnego i wyraził wdzięczność za braterskie przyjęcie. W zakończeniu powierzył zgromadzonych wstawiennictwu Apostołów Andrzeja i Piotra oraz świętych Kościoła Konstantynopola, prosząc o Boże błogosławieństwo dla wszystkich uczestników modlitwy.
Uroczyste śpiewy, które podkreślały rangę oraz płomienie świec – światło Chrystusa i symbol wiary – wyznaczały rytm prawosławnej Boskiej Liturgii, zanurzonej w półmroku patriarchalnej katedry św. Jerzego w Fanarze, w dniu obchodów ku czci św. Andrzeja Apostoła, patrona Kościoła Konstantynopolitańskiego. Uczestniczyło w niej około 400 osób.
W Boskiej Liturgii wzięli udział m. in.: sekretarz stanu Stolicy Apostolskiej kard. Pietro Parolin sekretarz ds. relacji z państwami abp. Paul Gallagher, kard. Kurt Koch, prefekt Dykasterii ds. Popierania Jedności Chrześcijan, kard. Claudio Gugerotti, prefekt Dykasterii ds. Kościołów Wschodnich oraz kard. George Jacob Koovakad, prefekt Dykasterii ds. Dialogu Międzyreligijnego.
Po zakończeniu Boskiej Liturgii papież i patriarcha udali się na balkon sekretariatu Patriarchatu Ekumenicznego, z którego udzielili wspólnego błogosławieństwa ekumenicznego.
Później papież pojechał na międzynarodowe lotnisko Stambuł/Atatürk skąd odleci do stolicy Libanu, Bejrutu.
KAI
