Zmienione przepisy, jak opisano w raporcie, pozwalają ukraińskiemu rządowi zakazać organizacji religijnych powiązanych z zagranicznymi organami religijnymi, których ośrodek zarządzający znajduje się w kraju obecnie będącym w stanie wojny z Ukrainą.
Ponadto ustawa wyraźnie zakazuje działań Rosyjskiej Cerkwi Prawosławnej — która funkcjonuje tylko na okupowanych przez Rosję terytoriach Ukrainy — a także ideologii „Rosyjskiego Świata” (Russky Mir).
Komisja zauważa, że te zmiany prawdopodobnie znacząco wpłyną na Ukraińską Cerkiew Prawosławną , która po inwazji Rosji w 2022 r. jest postrzegany z rosnącą podejrzliwością przez władze i społeczeństwo Ukrainy ze względu na jego historyczne i kościelne powiązania z Patriarchatem Moskiewskim.
Raport ostrzega ponadto, że zmiany te grożą nałożeniem zbiorowej kary na segmenty wspólnot religijnych, co potencjalnie wpłynie na osoby niezwiązane bezpośrednio z konfliktami politycznymi lub wojskowymi.
W grudniu 2024 r. Biuro Wysokiego Komisarza Narodów Zjednoczonych ds. Praw Człowieka (OHCHR) również skrytykowało przepisy, argumentując, że wprowadzają one „nieproporcjonalne ograniczenia” wolności wyrażania swojej religii lub przekonań.
W świetle tych obaw USCIRF wezwał rząd Ukrainy do zapewnienia, że wdrożenie nowych przepisów jest zgodne z międzynarodowymi standardami praw człowieka.
Jakie jest stanowisko Ukraińskiej Cerkwi Prawosławnej?
Ukraińska Prawosławna Cerkiew pod przewodnictwem metropolity Onufrego, nie określiła jeszcze jasno swojego stanowiska w sprawie relacji z Patriarchatem Moskiewskim po inwazji Rosji na Ukrainę w lutym 2022 r.
W maju 2022 r. podczas formalnego zgromadzenia UCP ogłosił się „w pełni niezależny i autonomiczny” od Patriarchatu Moskiewskiego. Jednak deklaracja ta nie została ratyfikowana przez kanony kościelne, a UCP nie otrzymał autokefalii ani nie podjął niezbędnych kroków kanonicznych, które są zwykle wymagane, aby taki status był uważany za ważny w Kościele Prawosławnym.
Patriarcha Moskwy Cyryl stanowczo odrzucił deklarację niepodległości UCP. Zaledwie dwa dni po ogłoszeniu zwołał się Święty Synod Rosyjskiego Kościoła Prawosławnego i podkreślił, że decyzje UCP zostały podjęte pod wpływem tego, co określił jako „bezprecedensowej presji ze strony grup schizmatyckich, wpływów mediów, organizacji ekstremistycznych i nacjonalistycznych nastrojów w opinii publicznej”.
Rosyjski Synod potwierdził, że status kanoniczny cerkwi został określony w liście patriarchy Aleksego II z 27 października 1990 r. i pozostał niezmieniony. Ponadto stwierdził, że wszelkie zmiany w statutach UCP wymagają zatwierdzenia przez patriarchę moskiewskiego, aby były ważne.
Synod skrytykował również decyzję niektórych diecezji UCP o zaprzestaniu upamiętniania patriarchy moskiewskiego, twierdząc, że działanie to narusza 15. kanon Pierwszego-Drugiego Soboru i już spowodowało wewnętrzne podziały w cerkwi.
Co godne uwagi, według Orthodoxtimes.com, niektórzy biskupi UCP nadal upamiętniają patriarchę Cyryla do dziś, pomimo formalnej deklaracji niepodległości.
Co więcej, najnowsze dyptyki wydane przez Rosyjski Kościół Prawosławny nadal obejmują metropolitę Onufry i biskupów UCP jako część hierarchii Rosyjskiego Kościoła Prawosławnego.
Do tej pory UCP nie wydało oficjalnego oświadczenia potwierdzającego zamiar zerwania więzi z Patriarchatem Moskiewskim. Sam metropolita Onufry pozostał szczególnie powściągliwy i ostrożny w swoich publicznych komentarzach na ten temat.
Ortodox Times
