Nauka

Starsi kierowcy rzadziej zasypiają za kierownicą

Ostatnia aktualizacja: 03.03.2012 10:30
Kiedy trzeba prowadzić auto i jednocześnie walczyć z sennością, starsi mężczyźni radzą sobie lepiej, niż młodzi - czytamy na internetowej stronie "Biological Psychology".
Starsi kierowcy rzadziej zasypiają za kierownicą
Foto: Glow Images/East News

Zasypianie za kółkiem może prowadzić do wypadków groźniejszych, niż jazda po alkoholu - zwraca uwagę dr Ashleigh Filtness z Centrum Badań Wypadków na Monash University, która wraz z zespołem badała brytyjskich kierowców. - To nie to samo. Kiedy jesteś pijany i prowadzisz, twoje reakcje są wolniejsze niż zwykle. A kiedy zaśniesz, w ogóle nie reagujesz... nie zahamujesz - tłumaczy.

Z brytyjskich statystyk wypadków wynika, że najbardziej podatną na zasypianie za kółkiem grupą są młodzi mężczyźni - zauważa Filtness. Zdaje się to zgodne z badaniami, które dowodzą, że niewyspanie u młodych mężczyzn najczęściej odbija się na czasie reakcji i umiejętności rozwiązywania problemów. - Jest to dobrze udokumentowane, że starsi lepiej sobie radzą z niedoborem snu niż młodsi - dodaje Filtness, cytowana przez serwis "News in Science".

Ryzyko zaśnięcia za kółkiem wyraźnie rośnie w dwóch momentach doby - we wczesnych godzinach porannych oraz w okolicy "poobiedniej drzemki". Jednocześnie wbrew wielu badaniom statystyki policyjne świadczą o tym, że starsi mężczyźni uczestniczą w popułudniowych wypadkach (spowodowanych zaśnięciem kierowcy) częściej, niż młodzi. Właśnie tej niekonsekwencji Filtness chciała się bliżej przyjrzeć w warunkach kontrolowanych.

Zbadała 39 kierowców w różnym wieku, z których dwudziestu miało średnio 23 lata, średnia wieku pozostałych wynosiła 67 lat. Uczestników poproszono, aby w noc przed eksperymentem spali tylko pięć godzin.

W czasie eksperymentu na symulatorze mieli kierować samochodem nieustannie przez dwie godziny. Naukowcy stwierdzili, że w tym monotonnym eksperymencie młodsi mężczyźni przejawiali stosunkowo więcej oznak senności. Jako kierowcy popełniali też więcej związanych z tym błędów, np. częściej wjeżdżali na sąsiedni pas ruchu, choć wyraźnie ich uprzedzono, by trzymali się tylko jednego.

Na czas eksperymentu uczestnikom przyklejono elektrody, by obserwować u nich fizyczne oznaki senności. Poproszono ich też, by co kilka minut oceniali, jak bardzo są senni. Im dłużej jechali, tym bardziej narzekali na senność - zauważa Filtness. W obu grupach zauważono zgodność pomiędzy percepcją kierowców a fizycznymi oznakami senności, co świadczy o tym, że kierowcy byli w pełni świadomi swojego stanu.

Dlaczego więc ze statystyk wypadków wynika, że pozbawieni snu starsi mężczyźni częściej zasypiają za kółkiem po południu, niż ich młodsi koledzy? Zdaniem Filtness może chodzić o to, że młodsi po prostu częściej o tej porze pracują. - Niewykluczone zatem, że w tym czasie na drodze w ogóle więcej jest kierowców starszych, niż młodych - wnioskuje.

Wyniki badania Filtness sugerują, by do większych wypadków autem dobrze się przygotować. - Jeśli wybierasz się w długą drogę, ważne jest, żebyś noc wcześniej porządnie się wyspał - podkreśla. Tym bardziej, że w przeciwieństwie do kierowców niepewnych swojej trzeźwości, którzy mogą się przebadać alkomatem, nie ma testów, które pozwoliłyby w domu ocenić zagrożenie sennością. - Gros odpowiedzialności spoczywa więc na kierowcy - podkreśla Filtness. Radzi, by dla ożywienia w czasie jazdy podkręcić klimatyzację albo włączyć radio. Jeśli to nie pomaga i organizm wciąż domaga się snu, najlepiej się zatrzymać i wypić kawę lub napój dodający energii. I od razu (zanim zacznie działać zawarta w nim kofeina) uciąć sobie 20-minutową drzemkę.

(ew/pap)

Zobacz więcej na temat: kawa
Czytaj także

Mistrzynie podzielnej uwagi za kierownicą

Ostatnia aktualizacja: 10.10.2011 12:56
- Kobiety już nie tylko bywają w roli świątecznego kierowcy, który, gdy mąż wypije kilka kieliszków, mogą go zawieźć do domu. Dziś i nam zdarza się zarobić punkty karne za nadmierną prędkość - Agnieszka Staroń
rozwiń zwiń
Czytaj także

W długi weekend duży ruch, zdejmij nogę z gazu

Ostatnia aktualizacja: 10.11.2011 06:00
Podkomisarz Jarosław Gnatowski z Biura Ruchu Drogowego Komendy Głównej Policji podkreślał, że nic na drodze nie zastąpi rozsądku kierowcy.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Polski kierowca to sfrustrowany kierowca (wideo)

Ostatnia aktualizacja: 25.11.2011 08:15
Bartłomiej Morzycki ("Partnerstwo dla Bezpieczeństwa Drogowego"): Polscy kierowcy częstokroć są sfrustrowani korkami, kiepską nawierzchnią i kiepskimi warunkami drogowymi.
rozwiń zwiń