Wiedza ukryta w odchodach

Naukowcy znaleźli nowy sposób na badanie dawnego klimatu - analizują zwierzęcą urynę sprzed wieków.

Zwierzęca uryna sprzed setek lat okazuje się być znakomitym źródłem wiedzy o klimacie Afryki – informuje serwis "EurekAlert".

Zwierzęciem, którego odchody okazały się tak ważne dla naukowców, jest góralek przylądkowy. Zwierzę wygląda co prawda jak przerośnięta świnka morska, ale naprawdę spokrewnione jest ze słoniem. Występuje powszechnie w Afryce i na Bliskim Wschodzie.

Najciekawsze jest jednak to, skąd naukowcy wzięli dawną urynę tych zwierząt. Góralki mają coś na kształt ludzkich publicznych toalet, używanych od pokoleń, a niekiedy nawet przez tysiące lat. Zawierająca różne związki uryna krystalizuje się, tworząc warstwy – niemal jak geologiczne osady. I właśnie tym osadom przyjrzała się ekipa badawcza pracująca pod kierunkiem Briana Chase'a z Institut des Sciences de l'Evolution de Montpellier.

Naukowcy postanowili wykorzystać zjawisko osadzania się moczu do badania historii klimatu w Afryce. Wyniki ich badań ukazały się w pismach "Quaternary Research", "Palaeogeography Palaeoclimatology Palaeoecology" i "Geology".

- W celu przebadania zmian klimatu z przeszłości naukowcy zazwyczaj pobierają próbki z dna zbiorników wodnych, gdzie zachowuje się materia organiczna, którą można datować - wyjaśnia Andrew Carr z University of Leicester. – Niestety, w pustynnych regionach nie jest to możliwe.

Na szczęście w odchodach góralków zachowuje się materia organiczna z przestrzeni dziesiątków tysięcy lat. Daje to wgląd w zmiany klimatu w obrębie stref zamieszkanych przez te zwierzęta.

Aby wydobyć urynę ze skał, naukowcy musieli wykazać się umiejętnościami wspinaczkowymi. Z kolei do chemicznych analiz moczu zaangażowano techniki stosowane w medycynie sądowej. I kto mówi, że nauka jest nudna? Teraz dane posłużą do opracowania historii afrykańskiego klimatu.

Na długo zanim naukowcy zwrócili uwagę na odchody góralków, ich walory docenili mieszkańcy Afryki. Uważano, że są antidotum na jad żmii, epilepsję czy problemy hormonalne u kobiet. Góralki na trwałe zapisały się też w dziejach Europy. Nazwa "Hiszpania", pochodząca od Fenicjan, wywodzi się od fenickiego słowa "iszpanim", oznaczającego "ziemię góralków".

 (ew)