Żydzi, Niemcy, Rosjanie i Polacy zbudowali Łódź. Jej kulturę, historię, tożsamość i sztukę. Ta wielokulturowa pajęczyna skłoniła historyków, artystów i mieszkańców Łodzi do stworzenia festiwalu Łódź Czterech Kultur, który od kilku lat jest próbą podjęcia dialogu poświęconemu temu, co niezależnie od pochodzenia łączy nas w kulturze i sztuce.
Corocznie festiwalowi przyświeca pewna idea, hasło. W 2010 roku były to "Powroty", impreza zachęcała do powrotu do korzeni, do uznanych idei i wartości. W tym roku hasłem przewodnim są "Mistrzowie", których organizatorzy definiują jako tych, którzy posiadają niekwestionowany autorytet ze względu na dorobek twórczy i postawę życiową. Mistrz to również ten, który jest otoczony przez uczniów.
W Łodzi z jednej strony zobaczymy mistrzów, jak Miłosz, Levin, Sempolinski czy Brooks, z drugiej zaś ich uczniów. Ich poczynania można będzie śledzić w każdej z dziedzin sztuki, jak literatura, teatr, film, muzyka i sztuki wizualne.
Paweł Hertz, archiwum autora
Łódź literacka
Już dziś (13 września) na panelu "Moi Polacy, Moi Rosjanie" można będzie spotkać się z Natalią Gorbaniewską, poetką rosyjską, tłumaczką dzieł m.in. Herberta, Miłosza i Szymborskiej oraz Adamem Pomorskim, który zajmuje się przekładem literatury rosyjskiej, białoruskiej i ukraińskiej na język polski (m.in. Dostojewskiego, Chlebnikowa, Achmatową). W czwartek "Moi Niemcy" - w roli interpretatora literatury niemieckiej wystąpi Adam Zagajewski, znany przede wszystkim jako poeta i prozaik. Publiczności festiwalowej da się poznać tym razem jako tłumacz Rilkego, Hofmannstalla i Brechta. W spotkaniu weźmie udział Zdzisław Jaskuła, który w ostatnim czasie przełożył utwory Brechta i Benna.
Ciekawie zapowiada się również "Noc z Mistrzem", dla której tematem i inspiracją działań artystycznych, jest postać Czesława Miłosza – jego twórczość, życie, postać. O nobliście podyskutują również uczestnicy spotkania "Mój Miłosz" - Natalia Gorbaniewska, Adam Zagajewski i Adam Michnik. Spotkanie poprowadzi Andrzej Franaszek, autor biografii Czesława Miłosza.
Festiwal przybliży również postaci Pawła Hertza, związanego z Łodzią eseisty żydowskiego pochodzenia. Gościem specjalnym będzie jeden z najgłośniejszych współczesnych pisarzy izraelskich, autor scenariuszy filmowych, ciekawie zapowiadający się reżyser filmowy, Etgar Keret.
Mord, fot. Janusz Szymański
Łódź teatralna
Najważniejsze wydarzenia skupione będą wokół osoby i twórczości Hanocha Levina, klasyka i mistrza współczesnego teatru izraelskiego, którego rodzina w 1935 roku wyemigrowała z Łodzi do Palestyny. Obejrzymy trzy spektakle z Warszawy i Łodzi, wśród nich obecny w repertuarze Teatru Nowego i doceniony przez krytykę "Mord". Teatr im. S. Jaracza przygotuje prapremierę nieznanej w Polsce sztuki Levina "Udręki życia". Zobaczymy także spektakl teatru IMKA pt. "Sprzedawcy gumek", który otrzymał nagrodę dziennikarzy i nagrodę publiczności na XIII Ogólnopolskim Festiwalu Sztuki Reżyserskiej INTERPRETACJE!
Na festiwalu zagości Leo Kantor – emigrant 1968 roku, aktor i znawca filmu dokumentalnego, znany także jako organizator wielu międzynarodowych seminariów i dyskusji na temat Holocaustu, tolerancji oraz praw człowieka. Kantor przedstawi swoje dramatyczne losy w monodramie "Tam gdzie rosną porzeczki".
Specjalnym gościem zaplanowanego na 23-24 września epilogu tegorocznej edycji festiwalu będzie Raimund Hoghe – reżyser teatru tańca i wieloletni uczeń legendarnej Piny Bausch.
Jazzman z Gułagu, reż. Pierre-Henry Salfati, fot. dzięki uprzejmości EuroArts Music
Łódzki film
W zeszłym roku organizatorzy zaprezentowali radziecki humor na dużym ekranie. W tym roku program filmowy odbywa się pod hasłem "Born to kvetch"i zwraca uwagę na humor żydowski. Zobaczymy filmy Mela Brooksa (reżysera obrazów "Kosmiczne jaja", "Robin Hood: Faceci w rajtuzach" i "Dracula – wampiry bez zębów") oraz obrazy pokazujące tradycje humoru żydowskiego "Śpiewak jazzbandu", "Chłopak na posyłki" czy "Zwariowany profesor".
Łódź muzyczna
W ramach programu muzycznego Czterech Kultur będzie można usłyszeć gościa z Izraela - Vitaly'ia Podolsky'ego, Aleksieja Siemieniszczewa, barda, gawędziarza i poetę.
Przewidziano też muzyczny program dla dzieci w oparciu o poezję Juliana Tuwima.
Łódź wizualnie
Festiwal rozpocznie obszerny przegląd ostatnich prac klasyka polskiego malarstwa, Jacka
Sempolińskiego, uczestnika legendarnego Arsenału. W Ośrodku Propagandy Sztuki zostanie pokazanych ponad 50 obrazów i 200 rysunków zainspirowanych znakami różnych kultur: arabskiej, łacińskiej i hebrajskiej.
W Muzeum Miasta Łodzi zaprezentowane zostanie dzieło Artura Szyka, wielkiej postaci międzynarodowej grafiki, głęboko związanej z historia i kultura Polski. Szyk urodził się w Łodzi.
To tylko część z bogatego programu Festiwalu Łodzi Czterech Kultur. Więcej znajdziesz TU>>> Program Pierwszy Polskiego Radia oraz radiowa Dwójka są patronami medialnymi imprezy. Główne wydarzenia festiwalu mają miejsce od 13 do 17 września.
(pj)
