Claude Lévi-Strauss
30 października 2009 roku odszedł wielki myśliciel, jeden z najważniejszych intelektualistów dwudziestego wieku Claude Lévi-Strauss. Był twórcą nowoczesnej antropologii, w latach 1935-1939 jako pierwszy prowadził badania etnograficzne w Amazonii. Na ich podstawie powstała w 1955 roku książka "Smutek tropików".
Był ojcem strukturalizmu. W 1962 roku opublikował dzieło "Myśl nieoswojona", która była polemiką z Jeanem-Paul Sartrem na temat natury ludzkiej wolności. Był to spór dwóch nurtów - strukturalizmu Levi-Straussa z egzystencjalizmem Sartre'a. Inne ważne jego dzieła to "Antropologia strukturalna" oraz czterotomowy cykl "Mythologiques".
Claude Lévi-Strauss miał 99 lat, we Francji nazywany był "ostatnim żyjącym gigantem".
J.D.Salinger
J.D.Salinger, jeden z najbardziej znanych amerykańskich prozaików zmarł 27 stycznia 2010 roku. Był autorem powieści "Buszujący w zbożu", która stała się ikoną nastoletnich buntowników. Opisuje w pierwszej osobie trzy dni z życia Holdena Caulfielda, który uciekł z prywatnej szkoły w Pensylwanii i przed Bożym Narodzeniem błąka się po Nowym Yorku szukając sensu życia. Powieść "Buszujący w zbożu" weszła do kanonu amerykańskiej literatury.
J.D.Salinger pochodził z rodziny polskich Żydów. W 1937 roku rzucił w Stanach studia i na kilka miesięcy został przez Ojca wysłany do Bydgoszczy.
Salinger prowadził życie samotnika w niewielkiej miejscowości Cornish w stanie New Hampshire. Odmawiał udzielania wywiadów i spędzał wiele czasu pisząc. Inne jego znane utwory to m.in. "Franny i Zooey", "Wyżej podnieście strop cieśle". Ostatnie opowiadanie opublikował w 1965 roku w piśmie "New Yorker".
Jerome David Salinger (używał jedynie skrótów imion) miał 91 lat.
José Saramago
Portugalski laureat literackiej nagrody Nobla zmarł 18 czerwca 2010 roku na hiszpańskiej wyspie Lanzarote. Miał 87 lat.
Sławę przyniosła mu powieść "Baltazar i Blimunda" wydana w 1982 roku, miał wtedy 60 lat. Stał się najpopularniejszym prozaikiem portugalskim na świecie. W Polsce ukazały się m.in. "Wszystkie imiona", "Rok śmierci Ricarda Reisa", "Kamienna tratwa" oraz "Historia oblężenia Lizbony" i "Miasto ślepców".
Głównym elementem stanowiącym o oryginalności pisarstwa Saramago był język wywodzący się z ludowej opowieści. Pisarz stosował własną interpunkcję, ograniczając się do dwóch znaków przestankowych - kropki i przecinka. Nagrodę Nobla pisarz otrzymał w 1998 roku, pozostawił po sobie niedokończoną powieść.
Henryk Giedroyc
21 marca 2010 roku w podparyskim Maisons-Laffitte zmarł Henryk Giedroyc, który w ostatnich latach kierował Instytutem Literackim w Maisons-Laffitte.
Przez pół wieku (w latach 1952-2000) był najbliższym współpracownikiem swojego brata Jerzego Giedroycia - założyciela paryskiej "Kultury". Przez ten czas odpowiadał przede wszystkim za stronę administracyjną - organizację prenumeraty i dystrybucję wydawnictw Instytutu.
Henryk Giedroyc miał 88 lat, spoczął na cmentarzu w Le Mesnil-le-Roi, obok innych twórców paryskiej "Kultury": Józefa Czapskiego, Zofii i Zygmunta Hertzów oraz brata Jerzego Giedroycia.
W tym roku odeszli także dwaj niezwykle zasłużeni dla filmu polskiego scenarzyści: Krzysztof Teodor Toeplitz i Jerzy Stefan Stawiński.
Krzysztof Teodor Toeplitz
Był publicystą, pisarzem i autorem scenariuszy popularnych polskich filmów i seriali. Krzysztof Teodor Toeplitz zmarł 30 marca 2010 roku w Warszawie, miał 77 lat.
Toeplitz był autorem scenariusza jednego z najpopularniejszych polskich seriali - "Czterdziestolatka", którego stworzył razem z Jerzym Gruzą. Był scenarzystą i współscenarzystą filmów: "Pan Anatol szuka miliona" Jana Rybkowskiego, "Pan Dodek" Jana Łomnickiego, "Dzięcioł" Jerzego Gruzy, "Gorączka" Agnieszki Holland, "Sławy i chwały" Kazimierza Kutza oraz "Miłość ci wszystko wybaczy" Janusza Rzeszewskiego.
Kierował Zespołem Filmowym "Kadr" i przez wiele lat wykładał w Łódzkiej Szkole Filmowej. Był autorem wielu książek, między innymi: "Kino dla wszystkich", "Z deszczu pod rynnę" oraz "Najkrótsze stulecie". Był też autorem pierwszej w Polsce książki o komiksie "Sztuka Komiksu" wydanej w 1985 roku.
Jerzy Stefan Stawiński
Bez niego nie powstałaby polska szkoła filmowa, był jej czołowym scenarzystą. W latach 1957-1965 był kierownikiem literackim Zespołu Filmowego "Kamera". Napisał scenariusze do najważniejszych polskich filmów tamtego okresu: "Kanału" Andrzeja Wajdy oraz "Człowiek na torze", "Eroiki", "Zezowatego szczęścia" Andrzeja Munka. Stawiński napisał również scenariusz do "Krzyżaków" w reżyserii Aleksandra Forda.
Spod jego pióra wyszły także dialogi "Godziny W" Janusza Morgensterna, "Pułkownika Kwiatkowskiego" Kazimierza Kutza oraz "Jutro idziemy do kina" Michała Kwiecińskiego.
Zmarł 12 czerwca 2010 roku, miał 89 lat.
(na podst.PAP)