Powieść opowiada o miłości Winicjusza i Ligii. On jest rzymskim patrycjuszem, poganinem, a ona chrześcijanką, zakładniczką pochodząca z barbarzyńskiego plemienia Ligów. Oboje pochodzą zatem z dwóch odmiennych światów.
Wątek ich miłości to liczne zwroty akcji - ucieczka Ligii, jej poszukiwanie przez Winicjusza, próba porwania, przemiana Winicjusza i przyjęcie przez niego chrztu, wreszcie uwięzienie i cudowne ocalenie na arenie.
Henryk Sienkiewicz w książce osadził też watek historyczny – pożar Rzymu i osobę cesarza Nerona. Ważną postacią jest Petroniusz – rzymski patrycjusz, bliski doradca Nerona, wyrocznia smaku i elegancji, będący w powieści symbolem odchodzącej kultury antycznej. Przegrywa, kiedy krytykuje pomysł cesarza.
Ciekawą postacią jest też Chilon Chilonides – bezwzględny oszust, bez zasad moralnych i gotowy sprzedać każdego. W nim też jednak coś się zmienia – na koniec umiera na krzyżu w obronie chrześcijan, których wydał.
Kulminacją utworu jest walka Ursusa z turem. Dzięki temu zwycięstwu Ligia, Winicjusz i Ursus zdobywają opiekę rzymskiego ludu. Rzymianie tym samym zwracają się przeciwko Neronowi.
Filozofia "Quo vadis"
- To powieść, która ma gorzki happy end. Nie daje nam łatwego pocieszenia. Bohaterowie przenoszą się na Sycylię poza teatr wydarzeń, żyją w ukryciu ciesząc się, że świat o nich zapomniał, ale Neron szaleje. Oczywiście zdajemy sobie sprawę, że on przeminie jak wszystko co złe, jak zaraza. Natomiast treścią tego przemijania są konkretne ludzkie losy, życie - tłumaczy literaturoznawca z Uniwersytetu Śląskiego profesor Ryszard Koziołek.
Zdaniem prof. Koziołka, Sienkiewicz nie ukrywając potworności świata każe nam pomyśleć o możliwym pojednaniu o rzeczach, które wydawały się niemożliwe do pogodzenia - zetknięciu pogańskiego Rzymu z chrześcijaństwem, z którego narodziła się Europa.
