Aktorskie czytanie dramatu sfokusowane jest na niemej postaci, legendarnym Starym Wiarusie, i jego raporcie. To on staje się symbolem nieuchronności wojny, przynosi wieści o jej krwawych żniwach. Równocześnie potwierdza, że nieudolność i opieszałość dowódców ma swe konsekwencje - nie czyni młodych żołnierzy bohaterami, lecz wciąż mnoży liczbę ofiar, zabierając najlepszych.
Równolegle to opowieść ze sceny o romantycznej miłości Marii i Józefa oraz jej konsekwencjach. Także o ryzyku jakie niesie za sobą "wojenna" ambicja młodych ludzi. Wreszcie przypomnienie o lęku, który towarzyszy rodzinom i przyjaciołom żegnającym żołnierzy, idącym do boju młodzieńcom i wreszcie… ich dowódcom w trakcie podejmowaniu ważkich decyzji. Można rzec, że strach, inercja wodzów, niestety, na stałe wpisały się w dzieje polskich Powstań. Nasza "WARSZAWIANKA" to również historia wodza, który nie jest w stanie dźwignąć ogromu odpowiedzialności, który waha się miast działać. Temat wciąż bardzo aktualny nie tylko politycznie.
Słuchowisko to tez próba skonfrontowania z teraźniejszością uniwersalnej opowieści o powstańczym zrywie, skonfrontowania jej z wojną, która toczy się za naszą granicą, z okrucieństwem tyrana, który jest kolejnym wcieleniem rosyjskiego cara, tym, który nie licząc się z człowiekiem, pcha kolejne pułki na śmierć. Żyjemy dziś blisko ofiar tej agresji, ich rodzin, przyjaciół. Blisko Wojny w Ukrainie, która trwa już przecież trzy lata!
W słuchowisku występuje 9 aktorów Teatru Narodowego i 7-osobowy chór, tak potrzebny w tej inscenizacji. Całości towarzyszyć będzie muzyka na żywo grana na fortepianie oraz dźwięki - odgłosy wojny - niekończący się huk armat odległej bitwy i bliżej - przemarsz wojsk sunących w stronę pola walki.
Kostiumy aktorów to współczesny, zunifikowany czarny komplet - koszula i spodnie/spódnica. Tylko postać Starego Wiarusa pojawia się w mundurze z epoki (znanym z obrazu Wojciecha Kossaka z 1928 roku i rysunku Stanisława Wyspiańskiego).
"WARSZAWIANKA, raport Starego Wiarusa" według Stanisława Wyspiańskiego
Adaptacja i reżyseria: Mariusz Malec
Reżyseria dźwięku: Andrzej Brzoska
Muzyka: Paweł Paprocki
Wykonanie: Ewa Bukała
Kierownictwo produkcji: Beata Jankowska
Obsada:
Wiktoria Gorodecka (MARIA), Jagoda Jasnowska (ANNA), Krzysztof Wakuliński (CHŁOPICKI), Michał Breitenwald (STARY WIARUS), Kamil Książek (MŁODY OFICER pierwszy), Juliusz Godzina (SKRZYNECKI), Maciej Kozakoszczak (PAC), Mikołaj Śliwa (MAŁACHOWSKI), Wojciech Melzer (MŁODY OFICER drugi)
7-osobowy CHÓR (stworzony z postaci grających)
kadr z próby słuchowiska "WARSZAWIANKA, raport Starego Wiarusa" /fot. Klarysa Marczak
scenariusz słuchowiska "WARSZAWIANKA, raport Starego Wiarusa" /fot. Klarysa Marczak
Słuchowisko zostanie zaprezentowane na żywo ze Studia Koncertowego im. Agnieszki Osieckiej w sobotę (29 listopada 2025) o godz. 21.00 i transmitowane na antenie Programu 1.
Teatr Polskiego Radia zajmuje się produkcją i emisją słuchowisk według oryginalnych scenariuszy i adaptacji radiowych dramatów scenicznych, powieści, reportaży. Od 1988 roku zespół Teatru Polskiego Radia wręcza nagrodę Wielki Splendor za najlepsze kreacje w słuchowiskach oraz twórczy wkład na rzecz rozwoju i umacniania rangi radia artystycznego w Polsce. Od 2001 roku w Sopocie odbywa się Festiwal Teatru Polskiego Radia i Telewizji Polskiej "Dwa Teatry", podczas którego prezentowane są najlepsze słuchowiska oraz spektakle telewizyjne. W trakcie festiwalu przyznawana jest Wielka Nagroda Festiwalu "Dwa Teatry" za wybitne kreacje aktorskie w Teatrze Polskiego Radia i Teatrze Telewizji.
Słuchowiska Teatru Polskiego Radia dostępne są na stronie podcastowej polskieradio.pl
***
Teatr Polskiego Radia/mt
