Wincenty Kadłubek, autor Kroniki dziejów Polski, uważany jest za jedną z najważniejszych postaci w dziejach literatury i historiografii polskiej. W roku 1764 został ogłoszony błogosławionym Kościoła katolickiego.
Wincenty był pierwszym uczonym i pisarzem Polakiem. Jego prekursorska Kronika uważana jest za fundamentalny pomnik literatury narodowej, gdyż oddziałała w dużym stopniu – bezpośrednio lub pośrednio – na rozwój całej kultury polskiej. Pisząc traktat o dziejach własnego kraju, Kadłubek wprowadził do rodzimej tradycji, między innymi, dziedzictwo cywilizacyjne starożytnej Grecji i Rzymu, co stało się trwałym elementem kultury polskiej.
Praca Kadłubka była przez wieki powszechnie używana w szkolnictwie, a ponieważ w tekście Kroniki Wincenty pozostawił silne piętno własnych poglądów i osobowości, jego opowieści oraz opinie kształtowały świadomość historyczną i narodową Polaków. Zdania czy zwroty Kadłubka były przytaczane niezliczoną liczbę razy przez tak wielu autorów, że współcześnie używa się popularnych z niego cytatów często bez świadomości, że pochodzą one od mistrza Wincentego.
W XIX i XX wieku uczeni zanegowali wiarygodność tak zwanych podań wincentyńskich o początkach Polski, a także podważyli autorytet Kadłubka jako rzetelnego historyka. Jednocześnie bardzo wysoko ocenili jego umiejętności literackie, wiedzę prawniczą, retoryczną czy filozoficzną. Ich badania wykazały, że Wincenty był przedstawicielem XII-wiecznej szkoły dziejopisarskiej, która wykład historii pojmowała nie jako relację o faktach, ale zestawienie i objaśnienie literackich przykładów. Celem takiego zestawienia było wyjaśnienie czytelnikowi współczesnej mu rzeczywistości poprzez aktualizujący historię morał. Zdaniem badaczy europejskich Kadłubek był jednym z najważniejszych przedstawicieli humanizmu chrześcijańskiego końca XII i początku XIII wieku.
Konrad Szołajski "Lekcja historii"
Reżyseria: Konrad Szołajski
Realizacja akustyczna: Paweł Szaliński
Opracowanie muzyczne: Renata Baszun
Kierownictwo produkcji: Beata Jankowska
Obsada:
Anna Seniuk, Krzysztof Wakuliński, Sławomir Pacek, Marcin Troński, Izabela Dąbrowska, Agnieszka Przepiórska, Elżbieta Nagel, Aleksander Kaźmierczak
Słuchowisko "Lekcja historii" emitowane było w sobotę 30 grudnia 2023 po godz. 21.00 na antenie Programu 1.
POSŁUCHAJ INNYCH SŁUCHOWISK TEATRU POLSKIEGO RADIA
***
Teatr Polskiego Radia/jw/mt
