Radiowe Centrum Kultury Ludowej

Aszura Bajram - żałobne święto wyznawców Islamu

Ostatnia aktualizacja: 27.07.2023 00:01
Aszura w języku arabskim (aszara) oznacza "dziesięć", "dekadę". Nazwę tę nosi święto muzułmańskie, obchodzone, zwłaszcza przez szyitów (odłam wyznawców islamu), 10 dnia miesiąca muharram - jest to pierwszy miesiąc w kalendarzu muzułmańskim i zgodnie z tradycją jako dzień błogosławiony.
Obchody święta Aszura. Techeran, 2016.
Obchody święta Aszura. Techeran, 2016.Foto: PAP/EPA ABEDIN TAHERKENAREH

W roku 2023, żyjący w Polsce (głównie na Podlasiu) wyznawcy islamu (głównie Tatarzy), albo, jak mówią o sobie, Polacy tatarskiego pochodzenia, obchodzić będą Aszurę od wieczora 27 do wieczora 28 lipca. Bo, chociaż muzułmanie w naszym kraju to głównie sunnici, część z nich świętuje Aszurę (chociaż jest to uroczystość szyitów), ponieważ o święcie tym w przeszłości pamiętali ich przodkowie.

"My jesteśmy po prostu muzułmanami, a nie szyitami, czy sunnitami. Jesteśmy tradycjonalistami. Nasi dziadkowie i rodzice obchodzili to święto" 

- objaśnienie Mirosławy Koryckiej, przewodniczącej gminy muzułmańskiej w Bohonikach na Podlasiu.

Korzenie Aszura Bajram sięgają czasów przed islamskich. Święto upamiętniać ma tragiczne wydarzenia z historii: zasługi, ale i śmierć potomków Fatimy, córki Mahometa (Muhhamada), a zwłaszcza Husajna ibn Alego, w bitwie pod Karbalą, w 680 roku.

Potomkowie Mahometa, tak jak i on sam, obyczajem Izraelitów pościli 10. dnia muharram:

"Co to oznacza (zapytać miał Mahomet widząc poszczących i modlących się Żydów)... Odpowiedzieli mu... to jest dobry dzień w którym Allah uchronił dzieci Izraela od ich wroga. Mojżesz także pościł tego dnia. (Mahomet stwierdził)... bliżej nam do Mojżesza jak wam. Rozpoczął więc post tego dnia i powiedział ludziom, aby też pościli"

Post (powstrzymanie się od jedzenia, picia i palenia), któremu w tych dniach zgodnie z tradycją poddają się niektórzy polscy muzułmanie nie jest obowiązkiem, lecz dobrowolnie narzuconą sobie pobożną praktyką, dzięki której wiernym odpuszczone zostają wszystkie przewinienia popełnione w ciągu całego roku, od ostatniego Aszura Bajramu. Muzułmanie doświadczają bliskości Allaha i spływają na nich liczne łaski i błogosławieństwa.

W niektórych gminach muzułmańskich, w meczetach odbywają się, okolicznościowe spotkania, wspomina się ibn Alego, czytane są poświęcone mu dzieła np. "Ogród męczenników" z XIV w. i, bijąc się w piersi, głośno opłakuje jego śmierć.

Istniał także zachowany jeszcze w niektórych krajach muzułmańskich i skupiskach wyznawców islamu, kontrowersyjny zwyczaj pochodów ulicznych, połączonych z samobiczowaniem­­­­­, kaleczeniem ciała aż do krwi mieczami lub metalowymi biczami, któremu poddawane bywały nawet bardzo małe dzieci.

W Polsce postne praktyki i obchody Aszura Bajramu kończy uroczysty obiad – iftar – wydawany zwykle w Domu Kultury Muzułmańskiej w Białymstoku. W menu, oprócz tradycyjnych dań kuchni wschodniej, serwuje się także kompot z różnych gatunków suszonych owoców, koniecznie w nieparzystej liczbie (najczęściej siedmiu).

Jak głosi legenda, ma to upamiętniać rozpacz Fatimy, która na wieść o śmierci ibn Alego nie była w stanie skupić się na starannym przygotowaniu powitalnej uczty i pomieszała wszystkie potrawy.

Tak więc wszystkie zachowane obchody święta Aszura Bajram cechuje żałoba i pełna smutku pamięć o zmarłych bohaterach.

Barbara Ogrodowska

Więcej tekstów dotyczących ludowych obchodów świąt w dziale ŚWIĘTUJEMY


Czytaj także

Nowy Rok Muzułmański. Dzień Odpuszczenia Win

Ostatnia aktualizacja: 19.07.2023 00:01
"Oto przed nami Muzułmański Nowy Rok 1445 hidżry. Wraz z całym muzułmańskim światem jednoczymy się w pamięci o wydarzeniu, które dokonało się niespełna piętnaście wieków temu. Wtedy to prześladowania i ucisk ze strony politeistów spowodowały, że Prorok Muhammad (sallallahu alajhi ła sallam) i jego towarzysze zmuszeni zostali do emigracji z Mekki do Medyny, nazywanej wówczas Jasrib. To wydarzenie, nazwane hidżrą, stało się początkiem ciernistej drogi ku wolności i z woli Allaha Wszechmogącego (subhana ła ta`ala) zapoczątkowało proces otwierania się świata na islam" - pisze dziś Tomasz Miśkiewicz, Mufti Rzeczypospolitej Polskiej, przewodniczący Najwyższego Kolegium Muzułmańskiego Związku Religijnego Rzeczypospolitej Polskiej.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Od Maroka po Irak - śpiew koraniczny świata sunnickiego

Ostatnia aktualizacja: 27.08.2020 08:00
Tadżwid, czyli recytacja koranu, jest niezbędną częścią muzułmańskiej modlitwy. Ta wyrafinowana sztuka wokalna współczesnego świata jest istotna dla całego społeczeństwa muzułmańskiego - niezależnie od majętności i hierarchii.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Miełlud, święto narodzin proroka Mahometa

Ostatnia aktualizacja: 26.09.2023 00:01
Nie ma Boga nad Allacha, a Mahomet jest Jego Prorokiem - to wyznanie wiary w jedynego, wszechmocnego Boga i Jego Proroka Mahometa (Muhammada) pośrednika miedzy bóstwem i wiernym ludem jest jednym z pięciu filarów Islamu.
rozwiń zwiń