Tamten październik
Wspomnienia uczestników powstania węgierskiego i Polaków zaangażowanych w pomoc dla walczących Węgier prezentujemy w wyjątkowym reportażu Krzysztofa Wyrzykowskiego.
2011-11-04, 19:00
Posłuchaj
Wydarzenia w Budapeszcie, które w krótkim czasie przekształciły się w powstanie rozpoczęły się 23 października 1956 roku od wiecu solidarnościowego z protestem robotniczym w Polsce. Grupa studentów budapeszteńskich, wśród których był George Gomory, zorganizowała manifestację pod pomnikiem generała Józefa Bema - bohatera obu narodów. Młodzi ludzie skandowali: "Wszyscy Węgrzy chodźcie z nami, pójdziemy za Polakami!". Manifestacja miała charakter pokojowy, ale obudziła tak wielkie emocje, że garstka studentów przemieniła się w tłum, który maszerując ulicami miasta budził entuzjazm mieszkańców i przerażenie "awoszów", czyli węgierskiej "bezpieki". Wkrótce pojawiły się hasła i żądania dotyczące demokratyzacji życia i przemian ustrojowych. Odpowiedzią komunistycznych władz były strzały do zgromadzonego tłumu. Tak zaczęło się powstanie węgierskie, bohaterska i tragiczna zarazem karta w historii tego narodu. "Bratnia pomoc" armii radzieckiej za pomocą czołgów położyła kres marzeniom o wolności. Przywrócone rządy partii komunistycznej pod wodzą Janosa Kadara zasłynęły mściwością i konsekwentnym okrucieństwem. Karą najczęściej stosowaną wobec powstańców była śmierć. Audycja zawiera nagrania archiwalne, przedstawiające atmosferę Warszawy w październiku 1956 roku i przykłady solidarności polsko-węgierskiej. Sytuacja na Węgrzech zrekonstruowana jest ze wspomnień uczestników powstania węgierskiego, wśród których jest jeden z inicjatorów wiecu, który dał początek powstaniu - George Gomory oraz Polaków, którzy byli świadkami tych zdarzeń, w tym Wiktora Woroszylskiego - autora "Dziennika węgierskiego". Narratorem jest uczestnik powstania w 1956 roku - Akos Engelmeyer - były ambasador Republiki Węgierskiej w Polsce.
REKLAMA
REKLAMA